Psycholog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy, rodzaje psychologów

Psycholog – kim jest?

Obszarem pracy psychologa jest zdrowie psychiczne . Psycholog to zawód zaufania publicznego, co oznacza szczególne cele i powinności jego przedstawicieli. Głównym obowiązkiem psychologa jest diagnoza psychologiczna i poradnictwo, udzielanie profesjonalnej pomocy psychologicznej, usługi w zakresie zdrowia psychicznego, a po zdobyciu odpowiednich dodatkowych kwalifikacji – może on prowadzić również terapię psychologiczną.

Jakie wykształcenie musi zdobyć psycholog, aby wykonywać swój zawód? Każdy przedstawiciel tej profesji musi ukończyć jednolite studia magisterskie w zakresie psychologii (niekiedy, dla absolwentów pokrewnych kierunków typu medycyna, dostępne są uzupełniające studia trzyletnie, które wystarczą do tego, aby zostać psychologiem).

Następnie może dodatkowo specjalizować się w określonym kierunku, np. w psychologii klinicznej (wykonywanie zawodu psychologa w służbie zdrowia) czy jako psycholog sportu.

Psycholog – czym się różni od lekarza i psychoterapeuty?

Psycholog jest w Polsce często mylony z psychiatrą i psychoterapeutą. Są to jednak trzy różne profesje. Psychiatra jest lekarzem zajmującym się głównie farmakologią i leczeniem somatycznych objawów chorób psychicznych. Psycholog natomiast lekarzem nie jest.

Prawdą jest jednak, że zazwyczaj lekarz i psycholog współpracują ze sobą podczas procesu leczenia i zdrowienia pacjenta. Dlatego lekarz z dużym doświadczeniem często posiada podstawy wiedzy psychologicznej, a psycholog – farmakoterapii.

Psychoterapeuta to zawód, który dedykowany jest prowadzeniu psychoterapii. Aby zostać psychoterapeutą, należy ukończyć studia podyplomowe. Oznacza to, że aby kształcić się w kierunku bycia terapeutą, trzeba mieć już tytuł magistra lub lekarza medycyny. Najczęściej to właśnie psychologowie i lekarze zostają terapeutami.

Psycholog nie może wypisywać recept, z kolei psychiatra nie może wystawić opinii psychologicznej. Dlatego ich współpraca jest tak ważna. Powadzenia terapii psychologicznej może się podjąć zarówno lekarz, jak i psycholog – pod warunkiem że ukończyli podyplomowe studia i legitymują się również tytułem psychoterapeutów. Psychoterapeuci posiadają wyspecjalizowaną wiedzę w kontekście procesu terapeutycznego i prowadzenia psychoterapii w określonym nurcie.

Jednak nie każdy psycholog i lekarz to terapeuci, nie każdy terapeuta jest również psychologiem lub lekarzem. Dlatego warto dokładnie sprawdzać doświadczenie specjalisty, do którego się udajemy.

Rodzaje psychologów – psycholog dziecięcy i młodzieży

Psycholog dziecięcy zajmuje się dziećmi, zarówno tymi mającymi kłopoty z lękiem czy depresją, jak i tymi stwarzającymi problemy wychowawcze. Podobnie pracuje psycholog młodzieży, którego domeną działania są kwestie związane z dojrzewaniem.

Opieka psychologiczna dzieci i młodzieży różni się od diagnozowania dorosłych, często więc psycholog dzieci i młodzieży musi nabyć dodatkowe kompetencje podczas szkoleń czy sympozjów. Psycholog młodzieży czy dziecięcy często mylony jest z pedagogiem. Warto jednak pamiętać, że pedagog to inny zawód, związany przede wszystkim z edukacją i rozwojem dzieci i młodzieży. Niekiedy w przypadku młodzieży czy młodszych dzieci pedagog i psycholog dzieci współpracują ze sobą. W przypadku starszej młodzieży możliwa jest również konsultacja psychologiczna u psychologa pracującego z dorosłymi. Młodzież, zależnie od wieku, może być konsultowana przez różnych specjalistów.

Czym zajmuje się psycholog?

Psycholog czy psycholog kliniczny to specjalista, który ma kwalifikacje, by pomóc nam w takich kwestiach, jak:

• poczucie lęku,
• depresja,
• zaburzenia snu,
• utrata pracy,
• niesatysfakcjonujące zdrowie psychiczne,
• złe relacje z innymi ludźmi,
• śmierć bliskiej osoby.

i związane z nimi przedłużające się negatywne emocje, które wpływają na nasze życie i sposób funkcjonowania, obniżając jego jakość. Warto pamiętać, że dla psychologa nie ma błahych problemów – coś, co powoduje spadek jakości naszego życia, jest jak najbardziej powodem do odwiedzenia specjalisty. Konsultacja psychologiczna jest w takich przypadkach bardzo pomocna i przyczynia się w znaczącym stopniu do rozwiązania problemu.

Wiele osób krępuje się mówić psychologowi o swoich kłopotach, które w codziennym życiu powodują wiele trudności. Niesłusznie – psycholog nie jest bowiem od ich oceniania. Warto też dodać, że w zawodzie psychologa obowiązuje tajemnica zawodowa – podobnie jak w przypadku wizyty lekarskiej nic nie wyjdzie poza ściany gabinetu. Regulują to zasady kodeksu etycznego, których specjalista musi przestrzegać.

Istotną kwestią jest również to, że do psychologów czy psychoterapeutów nie udają się jedynie osoby z chorobą lub zaburzeniem psychicznym. Niekiedy kwestią, która interesuje pacjentów, jest po prostu rozwój osobisty czy w pracy. Konsultacja psychologa czy psychoterapia to również drogi do budowania samooceny i motywacji. Wiele osób kontaktuje się ze specjalistą właśnie po to, by konsultacja przyniosła im pomocne wskazówki w tym zakresie.

Wizyta u psychologa – na czym polega?

Jak wygląda pierwsza wizyta u psychologa? Z reguły skierowanie do psychologa wypisuje lekarz rodzinny w przypadku alarmujących kwestii związanych ze zdrowiem psychicznym. Można również udać się do prywatnego gabinetu – wtedy skierowanie nie jest potrzebne. Wiele osób udaje się najpierw do psychiatry, który również może zalecić wizytę u psychologa.

Na pierwszej wizycie specjalista zapoznaje się z problemem, z jakim przyszliśmy (lub z jakim przyprowadziliśmy dziecko, jeśli powodem wizyty są na przykład problemy wychowawcze). To spotkanie jest więc głównie rozmową z psychologiem. Warto zadbać o przygotowanie historii dotychczasowego leczenia, zwłaszcza psychiatrycznego i neurologicznego.

Psycholog lub psycholog kliniczny będą również zadawać pytania o historię naszego dzieciństwa i rozwój objawów czy ich natężenie. Warto pamiętać, aby być szczerym – choć czasami powoduje to trudności, zwłaszcza gdy specjalista to na przykład seksuolog. Mimo to, dzięki tym informacjom możliwe jest prawidłowe przeprowadzenie procesu diagnostycznego.

Z reguły, aby postawić diagnozę, psycholog potrzebuje około trzech spotkań. Nie jest to jednak stała liczba, czasami postawienie diagnozy może mieć miejsce na drugiej, a czasem dopiero na czwartej wizycie. Psycholog wydaje następnie zalecenia co do dalszego działania. Pacjenci mogą być skierowani na leczenie farmakologiczne do psychiatry, ale również na terapię do psychoterapeuty.

To drugie często zdarza się, gdy psycholog stawia diagnozę – zaburzenia osobowości. Wtedy psychoterapia jest niezbędna – zaburzenia psychiczne tego rodzaju nie są bowiem wyleczalne przy pomocy farmakoterapii, choć może być ona leczeniem wspomagającym.

Współpraca psychologa i innych specjalistów

Pacjent cierpiący z powodu zaburzeń osobowości z reguły uczęszcza zarówno do psychiatry, jak i terapeuty. Psycholog może również polecić specjalistę, który w pracy posługuje się określonym nurtem – niekiedy dla pacjentów zalecana jest psychoterapia na określonych warunkach. Nie każdy terapeuta pracuje bowiem w tym samym nurcie – często zależne jest to od szkoły, jaką ukończył.

Warto pamiętać, że konsultacja u psychologa czy psychoterapia to nie jest nic wstydliwego. Psycholog zajmuje się różnymi kwestiami, które mają na celu wesprzeć nasze zdrowie psychiczne czy rozwój osobisty lub zadowolenie z pracy. Nie ma nic złego w konsultacji ze specjalistą, a jego pomoc może być niezwykle istotna w drodze do pełni zdrowia.

Jaki jest koszt terapii u psychologa?

Terapia psychologiczna jest refundowana przez NFZ, ale czas oczekiwania na nią może trwać nawet kilka lat (sic!). W zależności od renomy i kwalifikacji psychologa oraz miasta i miejsca, w którym przyjmuje, waha się od 100 do nawet 300 zł za godzinę. Biorąc pod uwagę fakt, że częstotliwość wizyt powinna wynosić 1-2 w tygodniu, niewielu na nią stać.