Kynofobia – przyczyny, objawy i leczenie lęku przed psami

Czym jest kynofobia?

Kynofobia, inaczej dogofobia, to zaburzenie lękowe, które polega na odczuwaniu ogromnego lęku przed żywymi, obcymi psami, a nawet przed obejrzeniem filmu z ich udziałem. Ten rodzaj fobii należy do kategorii fobii prostych (izolowanych, swoistych i specyficznych), które powstają przede wszystkim w wieku rozwojowym.

Osoba, która cierpi na kynofobię, gdy widzi psa, zaczyna przeżywać lęk i odczuwać chęć ucieczki przed jego źródłem. Strach przed psami oraz inne zoofobie są związane z nieracjonalną oceną oraz generalizacją potencjalnego zagrożenia.

To też może Cię zainteresować: Drżenie ciała – jakie mogą być przyczyny drżenia mięśni ciała?

Czy kynofobia różni się od innych fobii?

Zaburzenia lękowe to rodzaj zaburzeń nerwicowych, które obejmują fobie oraz pozostałe zaburzenia lękowe. Fobia w języku greckim oznacza strach. To nadmierny, irracjonalny lęk, który uwidacznia się w momencie kontaktu z daną rzeczą, sytuacją lub zwierzęciem. Jedyną różnicą pomiędzy kynofobią a innymi fobiami jest obiekt strachu, którym w przypadku kynofobii, są psy.

Wyróżnia się kilka grup fobii, w tym lęki:

• przed zwierzętami, czyli zoofobię, do których należy kynofobia;
• przed środowiskiem i kosmosem, czyli krofobię i astrofobię;
• przed sytuacjami, np. zamknięciem w małym pomieszczeniu, czyli klaustrofobię;
• niespecyficzne.

Dogofobia, tak jak pozostałe zaburzenia lękowe utrudnia codzienne życie. Jeśli fobia nie jest zbytnio nasilona, można z nią żyć, zwyczajnie unikając źródła lęku. W przypadku psów, ze względu na ich popularność, takie rozwiązanie nie jest możliwe, dlatego zaleca się leczenie kynofobii.

Przeczytaj: Terapia biofeedback – kiedy i dla kogo?

Kogo najczęściej dotyczy paniczny strach przed psami?

Problem fobii związanych ze zwierzętami dotyczy dużej liczby dzieci. U małych dzieci umiarkowany lęk przed psami jest normalny. Problem zaczyna się, gdy na widok psa odczuwają one paniczny lęk i irracjonalny strach, który objawia się dolegliwościami ze strony ciała.

Problem fobii nie jest też obcy osobom dorosłym, a także ludziom z pierwszych stron gazet. Przykładem znanej osoby z kynofobią nabytą w dorosłym życiu jest była kanclerz Niemiec – Angela Merkel.

Czytaj również: Nyktofobia – przyczyny, objawy i leczenie lęku przed ciemnością

Jakie mogą być przyczyny lęku przed psami?

Lęk przed psami kształtuje się najczęściej we wczesnym dzieciństwie. Wynika m.in. ze zdobytych doświadczeń. Na przykład, jeśli dziecko na wczesnym etapie życia zostało pogryzione, zaatakowane przez psa albo było świadkiem takiego zdarzenia, najprawdopodobniej będzie panicznie bało się tych czworonogów.

Do przyczyn kynofobii zalicza się też nieuświadomione doświadczenia z wieku niemowlęcego, np. przestraszenie się donośnego szczekania psa.

Dziecko może także odczuwać lęk przed psami na skutek nadopiekuńczości rodziców. Negatywne wyobrażenia na temat psów utrwalają się u dziecka, które przy każdym zetknięciu się z psem słyszy od rodziców, że ma do niego nie podchodzić bo pies jest groźny.

Osoby dorosłe, które nie bały się wcześniej psów, mogą zmienić do nich nastawienie na skutek traumatycznych wydarzeń.

To też może Cię zainteresować: Co oznacza przyspieszone bicie serca?

Jak objawia się kynofobia?

Objawy kynofobii nie różnią się od objawów innych fobii prostych. Kontakt z psem lub sam jego widok wywołują u chorego silny stres i gwałtowne reakcje ciała, a także chęć ucieczki. U osób, które widzą psa, może nastąpić atak paniki , który objawia się nagłym napadem lęku oraz szeregiem możliwych reakcji somatycznych, do których należą:

• przyspieszone bicie i kołatanie serca;
• przyspieszony oddech i uczucie braku powietrza, a nawet duszenia się;
• nadmierna potliwość i zaczerwienienie;
• nadmiernie częste oddawanie moczu lub problemy z oddawaniem moczu;
• zwiększone napięcie mięśni w całym ciele;
• drżenie ciała;
• suchość w ustach;
• bóle klatki piersiowej i żołądka;
• dolegliwości ze strony układu trawiennego, takie jak nudności, biegunka, wzdęcia czy niestrawność.

Czytaj również: Trypofobia – lęk przed dziurami. Przyczyny, objawy, leczenie

W jaki sposób można leczyć kynofobię?

Każdy przypadek kynofobii powinien być rozpatrywany indywidualnie. Przed rozpoczęciem leczenia należy określić wiek pacjenta, stopień fobii, a także jego rozwój intelektualny.

Terapię kynofobii tak jak i innych fobii specyficznych rozpoczyna się od psychoterapii. Jedna ze szkół zakłada jej prowadzenie w nurcie poznawczo-behawioralnym , który zmienia negatywne postrzeganie danego bodźca zewnętrznego na neutralne lub pozytywne. Polega ona na wdrożeniu 4 elementów:

• ekspozycji na stresogenny czynnik, w tym przypadku: widok psa, kontakt z psem terapeutycznym (dogoterapia) oraz ćwiczenia praktyczne z udziałem psa. Ekspozycję przeprowadza się stopniowo, metodą małych kroczków, zaczynając od wyobrażeń psa (ekspozycja wyobrażeniowa), a kończąc na kontakcie z nim (ekspozycja in vivo);
• redukcję zachowań zabezpieczających;
• zmianę impulsów koncentrujących uwagę;
• zmianę schematów poznawczych.

Inna szkoła stosuje założenia psychoanalizy w metodzie psychoterapii psychodynamicznej.

Ciekawą propozycją jest sposób leczenia kynofobii wykorzystujący najnowsze osiągnięcia technologiczne – wirtualna rzeczywistość. Z jej pomocą pacjent może skonfrontować się ze swoimi lękami w całkowicie bezpiecznym otoczeniu oraz, pod okiem terapeuty, pracować nad ich likwidacją.

Poza psychoterapią stosuje się farmakoterapię, głównie leki SSRI, czyli inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny oraz trójpierścieniowe leki antydepresyjne.