Bank spermy – kto może być dawcą? Jak wygląda oddawanie spermy do banku nasienia?

Jak działają banki nasienia?

W placówkach tego typu męski materiał genetyczny jest poddawany specjalistycznym badaniom, po czym zostaje zamrożony oraz przetrzymywany w odpowiednich warunkach. Następnie może być wykorzystany do procedur rozrodu wspomaganego w klinikach leczenia niepłodności, tj. zapłodnienia metodą inseminacji domacicznej lub in vitro. Z oferty takich miejsc najczęściej korzystają pary, które chcą skorzystać z materiału genetycznego dostępnego w bazie.

Czytaj również: Ciąża biochemiczna – co to jest? Przyczyny, objawy, postępowanie

Kto może zostać dawcą nasienia?

W dużym uproszczeniu każdy zdrowy mężczyzna w młodym wieku, który jest pełnoletni. Dawcy nasienia nie powinni mieć więcej niż 35-38 lat i muszą spełniać określone kryteria. Do najważniejszych można zaliczyć:

• brak nałogów, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy i chorób dziedzicznych;
• minimum średnie wykształcenie;
• pozytywna rekomendacja internisty, psychologa i urologa;
• negatywny wynik badania w kierunku infekcji, nosicielstwa chorób przenoszonych drogą płciową (HIV, chlamydioza, rzeżączka, kiła) oraz HCV czy HBS.

Bank spermy – wymagania stawiane kandydatom

Potencjalni dawcy nasienia nie mogą być nosicielami chorób genetycznych, jak również muszą spełniać normy jakościowe. Przede wszystkim chodzi o prawidłową morfologię i minimum 30 mln nasienia w 1 ml, w tym co najmniej 50% ruchomych plemników. Kandydaci muszą być w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej oraz szczegółowo przebadani pod kątem chorób zakaźnych.

Kontroli podlega jakość spermy, a ocenie budowa ciała, kolor włosów i oczu dawcy nasienia. Spośród wielu zgłaszających się kandydatów, jedynie ok. 30% kwalifikuje się do oddania swojego materiału genetycznego.

Czytaj również: Implantacja – kiedy i jak przebiega? Objawy zagnieżdżenia zarodka

Bank spermy – jak zostać dawcą nasienia?

Wystarczy zgłosić się do wybranej placówki, znajdującej się w niemal w każdym dużym mieście. Wiele banków spermy działa przy klinikach leczenia niepłodności. Potencjalny dawca nasienia musi udzielić odpowiedzi na szereg pytań dotyczących m.in. nałogów i poważnych schorzeń występujących w najbliższej rodzinie. Najczęściej jest proszony o podanie danych, takich jak:

• przebyte choroby;
• ewentualne obciążenia genetyczne;
• aktualna sytuacja życiowa;
• aktywność seksualna oraz fizyczna.

Bank spermy – schemat postępowania

Obowiązkowe są testy osobowości i badania psychologiczne. Rozmowa z psychologiem pozwala zweryfikować nie tylko stan zdrowia psychicznego dawców nasienia, ale też służy uświadomieniu prawnych czy emocjonalnych konsekwencji podjętej decyzji. Niezbędne są również badania próbki spermy i krwi, które wykluczą nieprawidłowości genetyczne (np. w kierunku mutacji CFTR odpowiedzialnej za występowanie mukowiscydozy) oraz choroby zakaźne (m.in. HIV, wirusowe zapalenie wątroby, cytomegalia).

Czytaj również: Teratogeny i ich wpływ na życie płodowe. Jak się ich wystrzegać?

Jaka rekompensata przysługuje dawcy nasienia?

Zgodnie z prawem Unii Europejskiej mężczyzna może oddać materiał biologiczny do banku spermy nieodpłatnie. Jeśli zostanie zakwalifikowany do programu, przysługuje mu zwrot kosztów podróży i z tytułu dnia wolnego w pracy. Materiał genetyczny dawcy musi odznaczać się najwyższą jakością, to znaczy w nasieniu powinna znajdować się odpowiednia ilość plemników zdolnych do zapłodnienia komórek jajowych. Program dawstwa obejmuje dokładny wywiad medyczny, badania fizykalne oraz laboratoryjne.

Bank nasienia – kto najczęściej zgłasza się do placówki?

Na współpracę z bankiem nasienia decydują się mężczyźni, którym zależy na zabezpieczeniu materiału genetycznego i zwiększeniu szans na posiadanie własnego potomstwa za kilka lat. Niektórzy chcą odsunąć decyzję o powiększeniu rodziny w odległą przyszłość i doznać radości ojcostwa w odpowiednim czasie. Motywacje mężczyzn mogą być różne. Niektórzy zgłaszają się do banku nasienia ze względu na chęć niesienia pomocy niepłodnym parom, które od dłuższego czasu bezskutecznie starają się o dziecko.

Czytaj również: Test ciążowy – rodzaje, kiedy zrobić, jak wykonać?

Bank spermy – czy można wybrać dawcę nasienia?

Para zgłaszająca się do takiej placówki zobligowana jest do wypełnienia ankiety. W większości banków nasienia istnieje możliwość określenia preferowanych cech kandydata, tj.:

• wzrost,
• budowa ciała,
• kolor oczu, włosów i oczu,
• grupa krwi oraz czynnik RH.

Bank nasienia – jak długo trwa program dawstwa?

Proces kwalifikacji zajmuje 2-3 tygodnie i wymaga jednej lub dwóch wizyt w placówce. W pierwszej kolejności kandydat wypełnia ankietę, a po pozytywnej weryfikacji zostaje zaproszony na pobranie krwi, nasienia oraz moczu. Ważne, by potencjalny dawca spermy prowadził regularny tryb życia, zdrowo się odżywiał, wysypiał i ograniczał czynniki ryzyka. Program realizowany przez bank nasienia trwa od czterech do nawet kilkunastu tygodni.

Czytaj również: Czy można zaplanować płeć dziecka?

Jakie informacje o dawcy nasienia są jawne?

Bank spermy podpisuje z kandydatem umowę o zachowaniu anonimowości (zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych). Zasady funkcjonowania ośrodków wspomaganego rozrodu w Polsce reguluje ust. z dnia 25 czerwca 2015 r. Para korzystająca z usług oferowanych przez bank nasienia ma jedynie wgląd do informacji dotyczących cech fenotypowych, tj.: wiek, grupa krwi czy wygląd dawcy.

Zabiegi zapłodnienia pozaustrojowego w klinice leczenia niepłodności

Oferta jest skierowana w stronę osób, które z różnych przyczyn nie mogą korzystać z własnych komórek jajowych lub plemników. Na inseminację nasieniem dawcy decydują się najczęściej pacjenci z chorobami genetycznymi i schorzeniami w obrębie narządów rodnych cewki moczowej. Wielu z nich jest po operacjach lub terapii antynowotworowej. Z nasienia dawcy korzystają najczęściej partnerzy, którzy nie mogą mieć dzieci ze względu na czynniki męskie (np. brak plemników w spermie lub niska ich ruchliwość oraz żywotność).

Czytaj również: Czy aktywność seksualna sprzyja infekcjom intymnym?