Test progesteronowy – co to jest, kiedy i jak go wykonać?

Test progesteronowy – co to jest?

Test progesteronowy jest badaniem stosowanym do diagnostyki zaburzeń cyklu miesiączkowego u kobiet. Zaburzenia miesiączkowania mogą być spowodowane przez wiele czynników. Przeprowadzenie odpowiednich badań pozwala na określenie przyczyny, a w konsekwencji na podjęcie odpowiedniego leczenia.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) następująco klasyfikuje zaburzenia miesiączkowania:

• I) niewydolność podwzgórzowo-przysadkowa,
• II) zaburzenia czynność osi podwzgórze-przysadka,
• III) pierwotna niewydolność jajników,
• IV) wady lub nabyte uszkodzenia macicy,
• V) guzy w okolicy podwzgórzowo-przysadkowej wytwarzające prolaktynę,
• VI) zaburzenia czynności podwzgórzowo-przysadkowej z towarzyszącą hiperprolaktynemią,
• VII) guzy pourazowe lub pozapalne oraz uszkodzenia okolicy podwzgórzowo-przysadkowej.

Celem testu progesteronowego jest wywołanie miesiączki poprzez zastosowanie leku. Test ten jest analogiczny do przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych. Przez klika dni przyjmuje się progesteron, a w momencie jego odstawienia powinno pojawić się krwawienie. Wystąpienie krwawienia wskazuje na prawidłową funkcję jajników i macicy, a za przyczynę zaburzeń miesiączkowania upatruje się dysfunkcję osi podwzgórze-przysadka.

Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji

Badanie zaburzeń miesiączkowania

Przed wykonaniem testu progesteronowego lekarz z reguły zbiera dokładny wywiad, a także przeprowadza badanie pacjentki. Następnie zleca się oznaczenie prolaktyny u kobiet niemiesiączkujących.

Oznaczenie tego hormonu jest przydatne do dalszej diagnostyki. Mając wynik progesteronu lekarz zleca wykonanie testu progesteronowego. Jeżeli test progesteronowy wyjdzie ujemny należy oznaczyć hormony LH (hormon luteinizujący) i FSH (hormon folikulotropowy) Dodatkowo można wykonać badania obrazowe oraz inne oznaczenia hormonalne. Wymienione postępowanie pozwala na odnalezienie przyczyny zaburzeń miesiączkowania.

To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn

Test progesteronowy – jak wygląda badanie?

Test progesteronowy wykonuje się u pacjentek niemiesiączkujących z prawidłowym stężeniem prolaktyny w surowicy krwi.

Test progesteronowy polega na podawaniu pacjentce progesteronu w odpowiedniej dawce. W teście progesteronowym zaleca się dopochwową lub podjęzykową drogę podania progesteronu. Lek podaje się pacjentce przez 7–10 dni. Czasami stosuje się pochodne progesteronu, tzw. progestageny można je podawać drogą doustną.

Po upływie okresu, w którym pacjentka przyjmowała progesteron należy spodziewać się krwawienia. Pojawienie się krwawienia należy niezwłocznie zgłosić lekarzowi.

Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?

Badanie progesteronu – jak ocenić wynik?

Po zakończonym przyjmowaniu progesteronu obserwuje się czy u kobiety występuje krwawienie czy też nie. Pojawienie się miesiączki oznacza dodatni wynik testu progesteronowego. Oznacza to, że jajniki prawidłowo wydzielają estrogeny, a błona śluzowa macicy pod ich wpływem prawidłowo ulega przekształceniom. Przy dodatnim teście progesteronowym, pacjentki z zaburzeniami miesiączkowania kwalifikowane są do grupy II wg. WHO, która dotyczy zaburzeń osi podwzgórzowo-przysadkowych.

Ujemny wynik testu progesteronowego to stan, kiedy u pacjentki nie występuje krwawienie w czasie 14 dni od odstawienia progesteronu. Oznacza to, że jajniki nie wydzielają estradiolu niezbędnego do wzrostu błony śluzowej macicy. Wynik ujemny testu progesteronowego będzie również w przypadku:

• rozwiniętej wady narządu rodnego,
• kobiet w ciąży,
• zarośnięcia narządów rodnych, uniemożliwiające utratę krwi.
• menopauzy.