Ciąża po poronieniu – kiedy ponownie starać się o dziecko? Jakie badania należy zrobić?

Czym jest poronienie samoistne?

Poronienie samoistne to najpoważniejsze powikłanie ciąży do 22. tygodnia, którego skutkiem jest jej utrata. W przypadku utraty dziecka po 22. tygodniu w terminologii medycznej operuje się zwrotem martwego urodzenia.

Wyróżnia się poronienie zupełne, które dotyczy nawet 80% utraty ciąż i zdarza się do 12. tygodnia ciąży oraz niezupełne, które występuje na późniejszym etapie ciąży i wymaga ingerencji medycznej w celu oczyszczenia macicy z pozostałych fragmentów jaja płodowego. Innym rodzajem jest poronienie zatrzymane, w którego przebiegu zauważa się pusty pęcherzyk ciążowy lub zatrzymanie czynności serca płodu.

Po specjalistycznym rozpoznaniu poronienia niezupełnego lub zatrzymanego, w zależności od stanu kobiety, można zastosować trzy metody:

• wyczekującą, w której czeka się na samooczyszczenie się macicy i po czasie 1 do 2 tygodni ponownie bada się pacjentkę;
• farmakologiczną, w której kobiecie podaje się leki mające spowodować oczyszczenie się macicy;
• chirurgiczną, w której chirurg oczyszcza macicę przez jej wyłyżeczkowanie.

Zobacz też: Na czym polega łyżeczkowanie macicy?

Jakie czynniki ryzyka występują we wczesnej ciąży?

Na wczesnych etapach ciąży ryzyko poronienia jest największe. Ma to związek z kilkoma czynnikami, do których należą:

• wiek ciążowy, czyli moment, w którym komórka jajowa została zapłodniona. Do połowy wszystkich poronień dochodzi jeszcze przed implantacją, czyli zagnieżdżeniem się zarodka w macicy. Po tym etapie ryzyko utraty ciąży spada do przedziału 12-24%. Najbardziej stresujący czas, jeśli chodzi o ryzyko poronienia, mija po 8. tygodniu ciąży. Jeśli na badaniu USG widać pracę serca, wtedy ryzyko to spada do 2-3%, aby w 23. tygodniu osiągnąć wartość 1% przypadków, w których ryzyko utraty dziecka jest minimalne;
• krwiaki zlokalizowane na dnie macicy, które uciskają naczynia maciczno-łożyskowe;
• zmniejszona ilość płynu owodniowego (małowodzie) jest jedną z przyczyn mniejszego pęcherzyka ciążowego. Małowodzie zdarza się na szczęście rzadko, ale szacuje się, że odpowiada za około 80-94% poronień;
• nieprawidłowości w pęcherzyku żółtkowym i błonie owodniowej.

Przeczytaj też: Małowodzie w ciąży – przyczyny, objawy, powikłania

Przyczyny poronienia

Przyczyną poronienia może być dosłownie każda nieprawidłowość rozwojowa płodu. Do najczęściej występujących możliwych powodów poronienia zalicza się m.in.:

• wady genetyczne zarodka. Są one odpowiedzialne za 50-80% poronień podczas I trymestru ciąży. Dobrą wiadomością jest jednak to, że tego typu anomalie nie są dziedziczne, dzięki czemu w większości sytuacji kolejna ciąża po poronieniu może być zakończona szczęśliwie;
• wady genetyczne rodziców;
• przyjmowanie używek: alkoholu, narkotyków czy palenie papierosów;
• wrodzone nieprawidłowości w budowie macicy;
• wady nabyte macicy, takie jak: mięśniaki, polipy endometrialne, zrosty wewnątrzmaciczne,
• zaburzenia krzepnięcia krwi, czyli trombofilia wrodzona u ciężarnej;
• zaburzenia hormonalne i choroby z nimi związane: nadczynność i niedoczynność tarczycy czy zespół policystycznych jajników;
• niedobór hormonu, odpowiedzialnego za utrzymanie ciąży, czyli progesteronu. Głównym źródłem progesteronu w początkowym okresie ciąży jest ciałko żółte, jeśli więc wystąpi jego upośledzenie, zwane niewydolnością lutealną, ryzyko utraty ciąży jest duże;
• wiek ciężarnej powyżej 40. roku życia;
• obecność przeciwciał antyfosfolipidowych, które atakują płód, uznając go za obcy;
• zakażenie się kobiety ciężarnej różyczką lub toksoplazmą. Bardzo ważne jest, aby przed rozpoczęciem starań o ciążę zaszczepić się przeciwko różyczce, jeśli kobieta nie przyjęła w dzieciństwie tego szczepienia;
• powtarzające się poronienia.

Nowoczesne metody diagnostyczne pozwalają na coraz lepszą diagnostykę przyczyn nieprawidłowości, a tym samym – większą świadomość i możliwość zapobiegania niektórym poronieniom.

To też może Cię zainteresować: Jakie są objawy implantacji zarodka?

Jakie są objawy poronienia?

Kobiecie, która doświadcza poronienia samoistnego, towarzyszą najczęściej objawy kliniczne, którymi są:

• krwawienie z dróg rodnych,
• skurcze macicy,
• silny, napadowy ból podbrzusza,
• mocny ból części lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa.

Poronienia samoistnego nie można zatrzymać.

Co powinno się zrobić po wykryciu symptomów poronienia?

Kobieta, która zauważy u siebie jakikolwiek powyższy objaw, powinna jak najszybciej zgłosić się do szpitala. Może też zadzwonić do położnej, która zada jej dodatkowe pytania i zaleci dalsze postępowanie. Powinna też od razu zgłosić się na badanie do lekarza prowadzącego ciążę, który sprawdzi stan brzucha i wykluczy inne przyczyny krwawienia.

Przeczytaj też: Miovelia – wskazania do stosowania

Co przeżywają kobiety, które straciły dziecko?

Kobiety, które wiedziały, że są przy nadziei i oczekiwały z utęsknieniem na narodzenie swoich dzieci, przeżywają traumatyczne emocje związane z ich śmiercią.

Na początku pojawia się żal, niedowierzanie, odrętwienie oraz wyparcie. Następnie kobiety, które poroniły i w pełni zdały sobie sprawę, z tego, co się stało, doświadczają złości, zazdrości w stosunku do kobiet, które urodziły zdrowe dziecko lub popadają w depresję. Często czują się one samotne i odizolowane od reszty świata.

Większość kobiet, które doświadczyły omawianej traumy, wie, że zrobiły wszystko, co mogły, aby utrzymać ciążę, lecz mimo tego pojawia się u nich poczucie winy. Kolejne emocje, których doświadczają, to: głęboki, przejmujący smutek, żałoba oraz poczucie pustki i tęsknoty za utraconym dzieckiem.

Końcowym etapem jest bezsilna akceptacja sytuacji. Choć ból emocjonalny po stracie dziecka pozostanie w nich na zawsze, stopniowo, przy zapewnieniu odpowiedniego wsparcia najbliższych i lekarzy, kobiety wracają do codziennego życia.

Jakie prawa mają rodzice nienarodzonego dziecka?

Utrata nienarodzonego dziecka jest przeżyciem niezwykle dla rodziców bolesnym. Nie wiedzą, jak poradzić sobie ze stratą i natłokiem negatywnych emocji. Często nie chcą rozmawiać o tragedii, która ich dotknęła.

Niedoszli rodzice nie zdają sobie sprawy z przysługujących im w tej sytuacji praw i wpółświadomie zrzekają się w szpitalu praw do ciała dziecka. Jednym z nich jest prawo do godnego pochówku nienarodzonego dziecka, które pozwala na świadome przejście przez etap żałoby po doznanej stracie.

Rodzice, którzy chcą pochować swoje nienarodzone dziecko, potrzebują wydanej przez lekarza karty zgłoszeniowej, niezbędnej do rejestracji nienarodzonego człowieka w Urzędzie Stanu Cywilnego i dopełnienia formalności w ZUS-ie.

Jak można pomóc kobietom, które utraciły dziecko?

Każda kobieta inaczej przeżywa osobistą tragedię, jaką jest poronienie i potrzebuje nieco innej pomocy. Niektóre kobiety pragną odciąć się od świata i w samotności przeżyć stratę. Inne potrzebują rozmowy i zrozumienia od kobiet, które też doświadczyły takiej tragedii. Z pewnością znajdą się także panie, które nie pokażą otoczeniu, jak bardzo cierpią.

Niezależnie od charakteru kobiety, najważniejsze będą: gotowość do udzielania pomocy, obecność i odpowiednie wsparcie psychiczne od najbliższych: partnera, rodziców oraz najbliższych przyjaciół. Możliwa jest także specjalistyczna pomoc udzielona przez psychologa, fundację lub inną grupę wsparcia.

Po jakim czasie od poronienia można zajść w kolejną ciążę?

Z medycznego punktu widzenia, w większości przypadków organizm kobiety jest gotowy do ciąży już kilka tygodni po poronieniu, czyli w czasie następnej owulacji. Należy jednak wziąć pod uwagę przede wszystkim stan psychiczny kobiety.

Decyzja o zajściu w kolejną ciążę jest indywidualna i zależy od gotowości fizycznej i psychicznej kobiety, podjętej z partnerem oraz ginekologiem. Ogólnie przyjmuje się, że dobrze jest zaczekać od 3 do 6 miesięcy. Poza tym kolejna ciąża powinna być poprzedzona badaniami, które wyjaśnią przyczyny nagłego zakończenia poprzedniej.

Jakie badania powinna zrobić kobieta po pierwszym lub kilku poronieniach?

Niezwykle ważne jest, aby wykorzystać możliwości, jakie oferuje współczesna medycyna i poprzez badania dowiedzieć się, co było przyczyną zakończenia ciąży lub następujących po sobie poronień. W zależności od konkretnego przypadku lekarze zalecają różne badania podstawowe i specjalistyczne. Już po pierwszym poronieniu powinno się także wykonać badania genetyczne. Najlepiej, jeśli badaniom diagnostycznym podda się także przyszły tata.

Sprawdź też: Co to jest poronienie nawykowe?

Badania podstawowe po poronieniu

Przed nową ciążą trzeba poddać się następującym badaniom podstawowym, do których należą m.in.:

• wywiad lekarski, który obejmuje informacje o: wieku, chorobach w rodzinie, liczbie przebytych ciąż zakończonych sukcesem lub poronieniem oraz ważnych czynnikach środowiskowych, do których należy ekspozycja na substancje toksyczne, takie jak: rtęć, tlenek azotu oraz ołów;
• pełna morfologia krwi;
• badania poziomu hormonów, w szczególności progesteronu czy hormonów tarczycy;
• badania męskiego nasienia.

Badania genetyczne po poronieniu

Badania genetyczne pozwalają na wykrycie mutacji genowych i nieprawidłowości chromosomowych u obumarłego płodu. Dzięki badaniom genetycznym można także wykryć mutacje w genach rodziców, które prowadzą do poronień oraz określić ryzyko przeniesienia wad genetycznych z rodziców na potomstwo.

Badania specjalistyczne po poronieniu

Badania szczegółowe wykonuje się w celu wykrycia wrodzonych wad w budowie narządów płciowych. Należą do nich m.in.:

• przezpochwowe badanie USG 2D lub 3D;
• rezonans magnetyczny;
• histeroskopia z laparoskopią.

Jak wygląda kolejna ciąża po poronieniu?

Pod kątem fizjologicznym ciąża po poronieniu przebiega normalnie i jeśli u jej podłoża nie było wad anatomicznych ani infekcji, to z dużym prawdopodobieństwem za kilka miesięcy w domu pojawi się zdrowe dziecko.

Sprawdź na naszym kalkulatorze ciąży, kiedy możesz starać się o dziecko

W celu zajścia w ciążę po poronieniu trzeba wykluczyć możliwe jak najwięcej czynników ryzyka. Jeśli wyniki badań wskazują na chorobę, która poprzednio uniemożliwiła donoszenie ciąży, należy najpierw zająć się jej leczeniem, a dopiero później ponownie starać się o dziecko.

Najtrudniejszą przeszkodą może okazać się strach o to, że kolejne ciąże zakończą się niepowodzeniem. Przyszli rodzice boją się przywiązywać do nienarodzonych dzieci w obawie, że znów doświadczą straty i pustki w domu oraz sercu. W tej sytuacji lepiej skorzystać z profesjonalnej pomocy psychologicznej, a następnie razem cieszyć się z kolejnej ciąży, zakończonej kilka miesięcy później szczęśliwym rozwiązaniem i pojawieniem się w życiu zdrowego maluszka.