Katar zatokowy – jak leczyć? Co pomaga na zatkane zatoki?

Jakie są przyczyny kataru zatokowego?

Nieżyt nosa i zatok przynosowych – bo pod taką nazwą w terminologii medycznej funkcjonuje tzw. katar zatokowy – stanowi powszechną przypadłość. Dorosłe osoby cierpią z powodu kataru i innych objawów wynikających z zapalenia błony śluzowej jamy nosowej i zatok przynosowych średnio do trzech razy w roku. W zależności od etiologii oraz czasu trwania dolegliwości mówi się o chorobie zatokowej ostrej lub przewlekłej.

Zakażenia wirusowe określane są przeważnie mianem przeziębienia, a czas potrzebny do wyzdrowienia wynosi zazwyczaj do pięciu dni. Przyczyny niewirusowe wywołują objawy bardziej uciążliwe o dłuższym okresie zdrowienia.

Przewlekły katar może towarzyszyć infekcjom bakteryjnym, grzybiczym, a także chorobom ogólnoustrojowym jak alergia, niedobory odporności czy nieprawidłowości anatomiczne, wśród których na pierwszym miejscu wymienia się skrzywienie przegrody nosa.

Powodem rozwoju stanu zapalnego błon śluzowych nosa może stać się właściwie każda patologia prowadząca do zapchania zatok i nieprawidłowego usuwania wydzieliny. Nieleczone zapalenie może powodować powstawanie polipów, które dodatkowo zaburzają oczyszczanie zatok i pogarszają stan chorego.

Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Zapalenie zatok – objawy

Chore zatoki mogą dawać różnorodne dolegliwości w zależności od przyczyny choroby. Zasadnicza różnica będzie jednak dotyczyła objawów ogólnych, a wśród nich wzrostu temperatury ciała, aż do stanów gorączkowych, ogólnego pogorszenia samopoczucia, uczucia rozbicia, dreszczy, osłabienia.

Częściej objawy ogólne obecne będą u pacjentów, u których infekcja ma podłoże bakteryjne lub grzybicze, natomiast rzadziej mogą towarzyszyć chorobom alergicznym lub zatkaniu zatok wynikającemu z prowadzonego przez pacjentów stylu życia (pod uwagę należy wziąć np. palenie papierosów, a nawet pływanie).

Do miejscowych objawów zapalenia zatok należy zaliczyć:

• niedrożność nosa (wrażenie zatkanego nosa, zatkanych zatok);
• wyciek wodnistej wydzieliny z nosa, określany jako katar zatokowy - może być gęsty, ropny i żółty – wtedy wskazuje na bakteryjne (ropne) zapalenie zatok;
• spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła (co dodatkowo przyczynia się do powstania chrypki oraz kaszlu);
• stępienie węchu (pogorszenie czucia zapachów);
• zaburzenia smaku;
• ból głowy, także ból głowy przy schylaniu;
• tkliwość uciskową i uczucie rozpierania w okolicy chorej zatoki.

Sprawdź również: Katar z krwią – jakie są przyczyny krwi w katarze?

Jak odetkać zatoki w domu? Jakie są sposoby na zatkane zatoki?

Chore zatoki nie zawsze wymagają intensywnego leczenia przy pomocy antybiotyków czy kontroli u specjalisty w dziedzinie laryngologii. W większości przypadków leczenie sporadycznie występującego kataru zatokowego o przypuszczalnie wirusowej etiologii opiera się na łagodzeniu objawów.

Domowe sposoby na zatoki mogą być bardzo skuteczne. Polegają między innymi na aplikowaniu donosowo hipertonicznych roztworów soli fizjologicznej lub soli morskiej. Do irygacji, czyli płukania zatok, można stosować także gotowe zestawy dostępne w aptece bez recepty. Dobre efekty mogą przynieść także inhalacje na zatoki przy zastosowaniu olejków eterycznych.

W leczeniu zatok ważną rolę odgrywa także utrzymanie prawidłowej wilgotności powietrza. Warto zaopatrzyć się w specjalne nawilżacze bądź raz na jakiś czas ułożyć wilgotne ręczniki na kaloryferach. Jeśli jednak po kilku dniach takiego leczenia nie dojdzie do złagodzenia symptomów choroby, należy udać się do lekarza, który może zalecić terapię z wykorzystaniem odpowiednich leków za zatoki.

Co jest dobre na katar?

W leczeniu zatkanego nosa i niedrożnych zatok warto skorzystać z preparatów wspomagających usuwanie zalegającej wydzieliny. Ich dobór uzależniony jest od czynnika wywołującego nieprzyjemne dolegliwości.

• W zwalczaniu dolegliwości ogólnych jak gorączka, stan zapalny, ból pomocne są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
• W przypadku zakażeń spowodowanych lub wikłających się infekcją bakteryjną przydatne są antybiotyki na zatoki, choć nie preferuje się ich rutynowo.
• Glikokortykosteroidy (GKS) donosowe pomagają w łagodzeniu miejscowego stanu zapalnego błony śluzowej nosa, jednak ich przewlekłe aplikowanie, zwłaszcza strumieniem z dozownika skierowanym w kierunku ściany chrzęstnej, może przyczyniać się do uszkadzania naczyń krwionośnych oraz występowania krwawień z nosa, a w rzadkich przypadkach doprowadzać nawet do destrukcji i powstawania ubytków w przegrodzie nosa.
• Leki przeciwhistaminowe charakteryzują się dużą skutecznością w katarze alergicznym. Często stosowane są w połączeniu z pseudoefedryną, która pomaga w obkurczeniu nabrzmiałej śluzówki nosa i przyczynia się do subiektywnej poprawy stanu chorego.
• Oczyszczanie zatok ułatwiają leki mukolityczne.

Chociaż zapalenie zatok nie należy do chorób groźnych dla życia, a przebieg choroby jest zazwyczaj łagodny, w przypadku zaniedbania stanu zdrowia i braku odpowiedniego leczenia może dojść do szerzenia się choroby i rozwoju powikłań.

W takim wypadku zapalenie zatok może doprowadzić do trwałego uszkodzenia węchu, zapalenia tkanek oczodołu, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a w rzadkich przypadkach najgroźniejszego powikłania w postaci zapalenia zatoki jamistej.