Płukanie zatok – sposób na to jak oczyścić zatoki z wydzieliny

Jak oczyścić zatoki stosując płukanie nosa i zatok?

Do płukania zatok najczęściej stosuje się roztwory chlorku sodu – izotoniczną sól fizjologiczną (0,9 proc. NaCl, woda morska) lub roztwory hipertoniczne, o wyższych stężeniach (2–3,5 proc.; niektóre badania kliniczne sugerują ich nieco większą skuteczność). Dopuszczalne jest używanie wody destylowanej, jednak badania wykazują mniejsze korzyści z jej zastosowania. Odpowiednio przygotowane, gotowe roztwory dostępne są w aptekach. Składają się z buteleczki zakończonej aplikatorem i roztworu w saszetkach, który służy do przygotowania roztworu.

Oczyszczanie zatok z wydzieliny jest proste. Wymaga jednak zastosowania pewnej techniki. Należy pochylić się nad zlewem, przechylając głowę w bok pod kątem około 45 stopni w ten sposób, aby jeden z otworów nosowych kierował się w dół. Nie należy odchylać głowy do tyłu. Następnie końcówkę irygatora lub gumowego wlewnika wprowadza się do otworu nosowego znajdującego się na górze, na głębokość 1–2 cm i uwalnia płyn.

W trakcie zabiegu płukania zatok trzeba pamiętać o oddychaniu przez otwarte usta. Sól fizjologiczna przepływa przez drogi nosowe, zatoki przynosowe i wypływa przez drugi otwór nosowy. Wodę przedostającą się do ust należy wypluć. Następnie zaleca się oczyszczenie nosa i zatok delikatnie siąkając. Procedurę należy powtórzyć z drugiej strony. Po zabiegu końcówka urządzenia musi zostać dokładnie umyta.

Odetkanie zatok i usuwanie gęstego śluzu i wydzieliny z zatok

Płukanie zatok roztworem soli fizjologicznej ułatwia upłynnianie zalegającego śluzu, oczyszcza śluzówkę z bakterii, wirusów oraz alergenów, łagodzi objawy zapalenia, umożliwiając sprawniejsze oddychanie. Płukanie zatok przynosi korzyści w następujących jednostkach chorobowych: ostre i przewlekłe zapalenie zatok, alergia, przeziębienie. Najczęściej zaleca się płukanie nosa i zatok raz lub dwa razy dziennie. Jest to zabieg bezpieczny zarówno u dorosłych, jak i dzieci, nawet małych. Jednakże należy mieć na uwadze, że młodsze dzieci mogą nie tolerować samej metody płukania zatok.

Badania wykazują, że w przypadku alergii, szczególnie u dzieci, irygacja nosa i zatok hipertonicznym roztworem wody morskiej 3 razy dziennie znamiennie redukują objawy alergii już po 3–6 tygodniach leczenia. Ponadto, dzieci poddawane płukaniu zatok wymagają mniejszej ilości tabletek przeciwalergicznych do kontroli choroby.

Płukanie nosa i zatok przynosowych jest rekomendowane jako terapia wspomagająca w przypadku zapalenia zatok. Umożliwia zmniejszenie nasilenia objawów chorych zatok, takich jak ból okolicy twarzy, głowy, wodnista wydzielina z nosa, zatkany nos, kaszel. Może być działaniem profilaktycznym, zapobiegając zaostrzeniu przewlekłego zapalenia. Istotne, aby nie wykonywać płukania zatok bezpośrednio po zastosowaniu innych leków donosowych, takich jak np. sterydy, gdyż część dawki zostanie wypłukana.

Irygacja do najlepszy sposób na zatkane zatoki i zatkany nos. W wypadku przeziębień, płukanie nosa redukuje ilość wydzieliny z nosa, zapobiega zatkaniu nosa, ułatwia oddychanie.

Czy płukanie zatok to bezpieczny sposób na ich oczyszczanie?

Płukanie zatok to zabieg z zasady bezpieczny. W niektórych przypadkach może występować uczucie pieczenia lub drażnienia w nosie, rzadziej ból zatok i nosa. Osoby ze skłonnościami do krwawienia z nosa mają większe ryzyko wystąpienia takiego zdarzenia po irygacji zatok przynosowych. Ważne, aby stosować jedynie sól fizjologiczną lub sterylną, destylowaną wodę, nigdy wodę z kranu.

Do płukania zatok należy używać czystych narzędzi, które dodatkowo należy regularnie wymieniać, przynajmniej co kilka miesięcy. Istnieją doniesienia o poważnych zakażeniach dokonanych w wyniku oczyszczania zatok przynosowych zanieczyszczoną wodą (zawierającą bakterie i ameby) lub przy użyciu brudnych urządzeń do irygacji.

Jak leczyć zapalnie zatok?

Płukanie zatok solą morską jest wysoce efektywną metodą za zatkane zatoki i objawowego leczenia przewlekłego zapalenia zatok. Do objawów przewlekłego zapalenia zatok zalicza się: żółta lub zielonkawo podbarwiona wydzielina z nosa, obniżone odczuwanie zapachów, niewielkiego nasilenia ból twarzy w okolicy zatok o rozpierającym charakterze, a także ból głowy, nieświeży oddech, kaszel, uczucie zatkanych uszu, zmęczenie. U dzieci zaobserwować można drażliwość, chrapanie, trudności w karmieniu, oddychanie przez otwarte usta i mowę nosową. Płukanie nosa i zatok umożliwia redukcję większości z tych dolegliwości, których główną przyczyną jest zalegająca w drogach nosowych wydzielina.

Irygacja zatok to metoda wspomagająca farmakoterapię, na którą składa się stosowanie przeciwzapalnych sterydów donosowych (np. beklometazonu) lub w cięższych stanach sterydów doustnych, kromonów (stabilizatorów komórek tucznych), leków w sprayu obkurczających naczynia krwionośne (tetrazolina, nafazolina), długotrwała, 3–4 tygodniowa antybiotykoterapia lub stosowanie terapii przeciwgrzybiczej w uzasadnionych przypadkach. Doraźnie przeciwbólowo używane są niesterydowe leki przeciwzapalne.

Nieleczone przewlekłe zapalenie zatok znacznie obniża jakość życia z powodu uporczywych objawów, mimo, że rzadko powoduje poważne powikłania, takie jak rozprzestrzenienie infekcji do okolicznych struktur (kości, mózgu) czy sepsa.

Zobacz jak płukać zatoki w domu