Zwichnięcie stawu biodrowego – jak się leczy zwichnięcie biodra?

Czym jest zwichnięcie stawu biodrowego?

Zwichnięcie stawu biodrowego jest uszkodzeniem, w którym dochodzi do chwilowej bądź trwałej utraty kontaktu powierzchni stawowych ze sobą lub przemieszczenia kości w torebce stawowej. Najprościej mówiąc – głowa kości udowej traci kontakt z panewką. Urazowi może towarzyszyć uszkodzenie struktur wewnątrzstawowych – więzadeł, chrząstki stawowej, łąkotek, naciągnięcie bądź rozerwanie torebki stawowej oraz złamanie głowy kości udowej. W niektórych przypadkach może dojść do uciśnięcia tętnic lub nerwów w okolicy stawu biodrowego.

Zwichnięcia tak dużego stawu, jakim jest staw biodrowy zdarzają się stosunkowo rzadko, gdyż jest to staw zwarty i wzmocniony mocna torebką stawową oraz silnymi więzadłami. Dlatego najczęściej powodem tegoż urazu są wypadki komunikacyjne i wypadki z wysokości. Niestety zwichnięcie biodra spotyka się również u noworodków, które się z tą wadą wrodzoną rodzą. Określa się to zjawisko dysplazją stawu biodrowego.

Czytaj również: Naczyniak kręgosłupa: rodzaje i leczenie

Przyczyny zwichnięcia stawu biodrowego

Wśród przyczyn zwichnięcia stawu biodrowego można wymienić:

• urazy związane z użyciem dużej, bezpośredniej siły (wypadki komunikacyjne, upadek z wysokości),
• uraz podczas uprawiania sportu (jazda na snowboardzie i nartach, wspinaczka, rugby),
• osłabienie i zwiotczenie mięśni stabilizujących staw,
• długie unieruchomienie,
• wady wrodzone (wrodzona dysplazja stawu),
• uszkodzenie powierzchni stawowych (zapalenia, choroba zwyrodnieniowa),
• nowotwory,
• nawykowe zwichnięcia.

To też może Cię zainteresuje: Uszkodzenie łąkotki – przyczyny, objawy, leczenie

Objawy zwichnięcia stawu biodrowego

Objawy zwichnięcia są typowymi objawami uszkodzenia stawu, więc obejmują:

• silny ból biodra uniemożliwiający wykonanie ruchów,
• duża wrażliwość na dotyk,
• obrzęk i puchnięcie okolicy stawu,
• krwiak i zasinienie,
• rozerwanie torebki stawowej (w niektórych przypadkach),
• zniekształcenie obrysów stawu,
• brak ruchów czynnych.

Zwichnięcie stawu biodrowego – leczenie

Leczenie zwichniętego stawu biodrowego obejmuje najpierw pierwszą pomoc i szybka interwencję lekarską, a następnie rehabilitację, która przywróci choremu sprawność fizyczną.

Jeśli doznamy urazu i pojawią się jego charakterystyczne objawy, postępujemy w typowy sposób: bierzemy leki przeciwbólowe i aplikujemy zimne okładu na bolący staw. Takie postępowanie jest jak najbardziej poprawne, ale w przypadku występowania dodatkowo bolesności dotykowej, braku możliwości ruchowych stawu oraz zniekształcenia jego obrysów, konieczna jest wizyta w szpitalu.

Chorego należy przetransportować do szpitala w pozycji leżącej z unieruchomiona chorą kończyną, więc najlepiej wezwać pogotowie. Po potwierdzeniu zwichnięcia zdjęciem RTG i ustaleniu czy nie ma dodatkowych uszkodzeń, chory staw powinien być nastawiony w znieczuleniu ogólnym. Nastawienie polega na manipulowaniu kończyną w taki sposób, aby odtworzyć w odwrotnej kolejności mechanizm, który spowodował urazu. Jest to więc ruch silny i zdecydowany.

Przy pomocy badania radiologicznego potwierdza się prawidłowe ułożenie głowy kości udowej w panewce. Jeśli uraz jest zbyt poważny i doszło do dodatkowych obrażeń; uszkodzenia naczyń krwionośnych lub nerwów, chory kwalifikuje się do operacji. Po nastawieniu lub zabiegu chirurgicznym unieruchamia się staw na wyciągu w opatrunku gipsowym przez 2-3 tygodnie. Występują wtedy odpowiednie warunki dla gojenia się uszkodzonej torebki oraz zapobiega to również wtórnemu zwichnięciu. Chory po 2-3 miesiącach rehabilitacji wraca do sprawności fizycznej.

Czytaj również: Kostniak zatok – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie kostniaka zatokowego

Rehabilitacja po zwichnięcia stawu biodrowego

W celu przywrócenia choremu sprawności fizycznej konieczna i bezcenna jest rehabilitacja. W przypadku zwichnięć stawu biodrowego obejmuje ona:

• w początkowym etapie unikanie forsowania chorego stawu i chodzenie przy pomocy kul,
• stosowanie zimnych okładów, tak długo jak jest opuchlizna,
• kurację farmakologiczną polegającą na podawaniu leków przeciwzapalnych; jeśli ból jest intensywny, można poprosić lekarza o środki przeciwbólowe,
• stosowanie zabiegów fizykoterapeutycznych, które regenerują i przyspieszają zrost uszkodzonych tkanek miękkich (pole magnetyczne, laseroterapia oraz ultradźwięki), jeśli występuje obrzęk zaleca się wykonywanie krioterapii miejscowej na chory staw w celu zmniejszenia obrzęku i ciepłoty stawu, można pobudzić krążenie w chorej kończynie za pomocą wirówki podwodnej lub nagrzewania lampą solux, w przypadku dolegliwości bólowych można zastosować jonoforezę w celu wprowadzenia lekarstwa do tkanek za pomocą prądu stałego, jeśli są słabe mięśnie kończyny dolnej (szczególnie mięsień czworogłowy) można zastosować zabieg elektrostymulacji, aby pobudzić mięsień do kurczenia się,
• masaż tkanek miękkich okolicy stawu zmniejszający występujące w tych strukturach wzmożone napięcie oraz poprawiający ich ukrwienie i odżywianie,
• wykonywaniu ćwiczeń leczniczych. W początkowej fazie choroby najlepiej wykonywać z terapeutą delikatne ćwiczenia ruchów biernych, ćwiczenia rozciągające, izometryczne, pobudzające stymulację nerwowo-mięśniową oraz ćwiczenia w odciążeniu. Stopniowo wprowadza się ćwiczenia poprawiające stabilizację, elastyczność tkanek miękkich, sprawność układu nerwowego i w końcu ćwiczenia całej kończyny dolnej, zwiększające siłę, kontrolujące ruch i pracę na nierównym podłożu. Dążymy do tego aby wszystkie ruchu w stawie były wykonane w pełnym zakresie ruchu i aby tkanki miękkie były bardziej odporne na ewentualne uszkodzenia,
• terapii manualnej w której stosuje się techniki mogące odblokować staw by przywrócić mu fizjologiczną biomechanikę. Jest to pomocna terapia w przypadku zbyt mocnego nastawienia stawu. Po zastosowaniu odpowiedniej techniki dochodzi do zmniejszenia bólu, ustąpienia procesu zapalnego oraz poprawy ruchomości stawu,
• kinesiotapingu, czyli oklejeniu stawu specjalnymi plastrami o elastycznej strukturze, która umożliwia przepływ powietrza, rozciąga się tylko na długość i nie ogranicza ruchów. Plastry mają działanie sensoryczne i warto je zastosować w początkowym okresie terapii, aby odciążyć staw i przyśpieszyć procesy regeneracyjne.

Powikłania po zwichnięcia stawu biodrowego

Szybkie i prawidłowe postępowanie ze zwichniętym stawem biodrowym, a później kompletna rehabilitacja gwarantuje wyleczenie i powrót do normalnego życia i sprawności fizycznej. Jeśli uraz był poważny i objął uszkodzenie naczyń krwionośnych może to powodować w przyszłości niedostateczne ukrwienie kończyny dolnej lub osłabione czucia lub jego brak w przypadku uszkodzenia nerwu obwodowego w okolicy stawu biodrowego.

W przypadku braku leczenia zwichniętego stawu może dojść do uszkodzenia naczyń krwionośnych oraz martwicy głowy kości udowej. Ryzyko zwiększa się, im dłużej zwichnięte biodro pozostaje nienastawione.

Wrodzona dysplazja stawu biodrowego

Jak już wspomniano na początku, jedną z przyczyn zwichnięcia stawu biodrowego jest jego wada wrodzona, nazywana dysplazją. Polega ona na niedorozwoju panewki stawowej w wyniku czego staw biodrowy dziecka jest niestabilny, dochodzi do charakterystycznego przeskakiwania i stwierdza się względne skrócenie chorej kończyny. Po dokładnym rozpoznaniu wady, konieczne jest wdrożenie leczenia. Polega ono na utrzymaniu kończyn dolnych w pozycji płodowej, w zgięciu około 110° i odwiedzeniu około 50°; stosuje się w tym celu specjalne uprzęże, np. uprząż Pawlika, poduszkę Frejki oraz szynę (rozwórkę) Koszli. W przypadku niepodjęcia leczenia dochodzi do zmian wtórnych: opóźnienia rozwoju kości i powstania biodra koślawego. W późniejszym czasie może dojść do wytworzenia zmian zwyrodnieniowych oraz nawykowych zwichnięć stawu biodrowego.