Glukometr – aparat do pomiaru cukru, jak działa, rodzaje, gdzie kupić?

Glukometr – co to jest?

Glukometr to aparat do pomiaru cukru we krwi, który sprawdza się przy codziennym stosowaniu. Glukometry są nieodłącznym elementem życia każdego chorego na cukrzycę. Dlatego pacjenci ze zdiagnozowaną chorobą otrzymują je za darmo w aptece przy pierwszej recepcie na paski. Nie podlegają one refundacji, a w przypadku jakiejkolwiek usterki są wymieniane bezpłatnie na nowe. Występują w kilku rodzajach i różnią się między sobą. Dlatego bardzo ważne jest, aby pacjent był dobrze wyedukowany w zakresie obsługi glukometru i samokontroli poziomu cukru we krwi.

Jak działa glukometr?

Glukometry zapewniają odczyty, wykrywając poziom glukozy we krwi badanej osoby. Aby uzyskać odczyt, nakłuwa się skórę – najczęściej palec – i przykłada pobraną próbkę krwi do paska testowego włożonego do glukometru. Glukoza we krwi reaguje ze środkami w pasku i wysyła impuls elektryczny, który przetwarzany jest na konkretny wynik.

Obecne używa się pasków do glukometru nasączonych oksydazą glukozy. To enzym, który wchodzi w reakcję z cukrem i generuje sygnał elektryczny. Im wyższy poziom glukozy we krwi, tym mocniejszy impuls i wyższy wynik. Każdy aparat do mierzenia cukru ma w komplecie nakłuwacz wraz z dopasowanymi do niego lancetami oraz zestaw pasków. Poszczególne rodzaje glukometrów różnią się między sobą kształtem oraz funkcjonalnością. Obecnie wyróżniamy następujące ich odmiany:

• mierniki glukozy we krwi do samokontroli – to najbardziej podstawowe i typowe mierniki wykorzystujące paski testowe i małe próbki krwi;
• glukometry do ciągłej kontroli (bez krwi) – ten rodzaj monitorowania wymaga wszczepienia czujnika pod skórę w celu dokonywania odczytów co kilka minut w ciągu dnia i nocy;
• glukometry bezinwazyjne, bezpaskowe – aparaty do mierzenia cukru bez kłucia, wyczuwające poziom glukozy w bogatych w krew obszarach skóry.

Ostatni rodzaj powstał z myślą o chorych, którzy kilka razy dziennie muszą wykonywać nakłucie. Sensor umieszczony na przedramieniu skanuje i odczytuje poziom cukru bez użycia pasków i krwi. Nieliczne modele glukomterów mają możliwość badania nie tylko poziomu cukru, ale także ciał ketonowych we krwi. Wystarczy tylko zamienić paski do pomiaru cukru na paski ketonowe.

Glukometr – jak używać?

Cukrzyca to choroba charakteryzująca się niezdolnością do wytwarzania insuliny. Dlatego należy nieustannie kontrolować poziom cukru we krwi. Częstość wykonywania pomiarów zależy od konkretnego rodzaju cukrzycy i indywidualnego planu leczenia. Ogólnie rzecz biorąc, u osób z cukrzycą typu 1 może być konieczne badanie poziomu glukozy 4 do 10 razy dziennie. Pomiary należy wykonywać:

• po każdym posiłku (nawet najmniejszym),
• przed i po ćwiczeniach fizycznych,
• przed snem,
• niekiedy nawet w nocy.

Chorzy cukrzycę typu 2 lub ciążową mogą wykonywać badanie tylko 2 do 4 razy dziennie, w zależności od tego, czy przyjmują insulinę czy nie. Urządzenie jest bardzo proste w obsłudze. Wykonując badanie glukometrem po raz pierwszy należy zapoznać się z instrukcją obsługi. Przed przystąpieniem do badania należy przygotować lancet, pasek testowy, glukometr i wacik nasączony środkiem dezynfekującym. Nakłucie należy wykonywać na palcu, który został wymyty wodą z mydłem lub zdezynfekowany. W celu usprawnienia krążenia warto wcześniej ogrzać ręce. Można to zrobić poprzez szybkie potarcie dłoni lub włożenie pod strumień ciepłej wody.

Następnie należy włączyć przyrząd do mierzenia cukru, umieścić pasek testowy w urządzeniu. Kolejną czynnością jest wykonanie nakłucia, umieszczenie próbki krwi na pasku testowym i poczekanie na odczyt. Uzyskany pomiar powinien być zanotowany, ponieważ tylko nowoczesne glukometry mają funkcję przechowywania wyników w pamięci.

Czytaj również: Retinopatia słoneczna – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rokowanie

Jak sprawdzić, czy glukometr dobrze działa?

Urządzenie do pomiaru cukru we krwi jest bezusterkowe. W przypadku kłopotów z jego obsługą (np. gasnący wyświetlacz, problem z załączeniem) należy w pierwszej kolejności sprawdzić, czy bateria działa poprawnie i nie należy jej wymienić. Warto również zwrócić uwagę, czy używane paski mają dobrą datę ważności. Nawet najdokładniejszy profesjonalny glukometr należy raz na jakiś czas poddawać kalibracji przy użyciu specjalnego płynu. Czynność tę wykonuje się w ten sam sposób, co pomiar cukru, z tą różnicą, że zamiast krwi na pasku umieszczamy kroplę płynu kalibracyjnego. Uzyskany wynik porównujemy ze skalą znajdującą się na opakowaniu pasków. Wykonanie pomiaru kontrolnego rozwiewa wszelkie wątpliwości dotyczącego tego, czy glukometr zawyża lub zaniża wyniki.

W celu przedłużenia żywotności glukometru należy unikać jego ekspozycji na zbyt mocne światło słoneczne lub dużą wilgotność. Jeżeli przez jakiś czas był narażony na działanie niskich temperatur, przed wykonaniem pomiaru należy odczekać około 30 minut, aby mógł się ogrzać. Najlepiej trzymać go wraz z paskami i nakłuwaczem w etui chroniącym przed zabrudzeniami i uszkodzeniem.