Obfite miesiączki – jakie mogą być przyczyny?

Prawidłowa miesiączka

Terminem menstruacja określamy cykliczne krwawienie z dróg rodnych, podczas którego ma miejsce złuszczanie nabłonka macicy. Jest to końcowy etap zmian w organizmie kobiety, które zachodzą pod wpływem odpowiednich zmian hormonalnych. Główną rolę odgrywają dwa hormony: estrogeny i progesteron. Zaburzenia cyklu menstruacyjnego są powszechnym problemem. Do najczęściej rozpoznawanych nieprawidłowości zaliczmy zbyt obfite miesiączki. W większości przypadków należy to traktować jako stan patologiczny, który powinien zostać skonsultowany z lekarzem.

Jak długo trwa fizjologiczny cykl menstruacyjny? Sprawnie funkcjonujący układ hormonalny kobiety powoduje, że w okresie rozrodczym miesiączka powinna występować regularnie w odstępach 28 dni (norma wg konsensusu Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego to 26–30 dni). Czas trwania samego krwawienia z amcicy jest różnie długi i mieści się w zakresie od 3 dni, do czasem nawet 8 dni.

Czym jest fizjologiczne krwawienie miesięczne? Fizjologiczne krwawienie z pochwy określamy terminem eumenorrhoea. Uważa się, iż utrata krwi mieszcząca się w czasie normy to objętość rzędu 10–80 ml. Krew menstruacyjna w warunkach fizjologicznych nie powinna krzepnąć.

Miesiączka ze skrzepami pojawia się dlatego, że dochodzi do wzrostu aktywności specyficznego enzymu – plazminy. Dzięki temu następuje rozkład substancji białkowych, które wchodzą w skład skrzepu. Mowa tu przede wszystkim o fibrynie, czyli włókniku. Jest to działanie fibrynolityczne plazminy.

Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji

Co to jest zbyt obfity okres? Obfita miesiączka, czyli jaka?

Obfitą miesiączkę (hypermenorrhoea) charakteryzuje nadmierna ilość traconej krwi. Obfita miesiączka, czyli jaka? Za wartość graniczną przyjęto objętość ponad 100 ml. Należy zaznaczyć, iż sama długość cyklu miesiączkowego pozostaje w granicach normy, podobnie jak czas trwania krwawienia. Nie ma obiektywnej metody oceny obfitości menstruacji. Wiele kobiet, które szuka pomocy u specjalisty, faktycznie nie dotyczy problem bardzo obfitych miesiączek.

Symptomy, które pośrednio wskazują na występowanie tego zaburzenia miesiączkowania:

• obecność dużych skrzepów podczas okresu,
• znaczna męczliwość/osłabienie – przyczyną jest niedokrwistość z powodu nadmiernej utraty żelaza,
• kłopoty z koncentracją,
• duszność,

Problem obfitego okresu sygnalizuje także potrzeba częstej zmiany podpasek – co 1–2 godziny.

Czytaj również: Pierwsza miesiączka – jak przebiega, kiedy powinna wystąpić?

Obfite miesiączki ze skrzepami – co jest przyczyną silnego krwawienia z pochwy?

Najczęstsze przyczyny obfitych miesiączek wiążą się z chorobami układu rozrodczego.

• Powodem dużych miesiączek bywają mięśniaki macicy – najczęściej są to mięśniaki podśluzówkowe. Rosną one do środka jamy macicy. Zwiększając swoje rozmiary uciskają naczynia krwionośne macicy, które nie mają możliwości swobodnego obkurczania się naczyń krwionośnych, co prowadzi do bardzo obfitego miesiączkowania. Ponadto wydłuża się znacznie proces gojenia rany w obrębie błony śluzowej macicy, powstałej na skutek cyklicznego złuszczania.
• Duży okres może wskazywać także na polipy macicy. Polip wyrastający do wewnątrz jamy macicy jest powodem obfitych miesiączek w tym samym mechanizmie, co mięśniaki macicy.
• Rak trzonu macicy to kolejna przyczyna silnego krwawienia menstruacyjnego. W języku medycznym jest to rak endometrium. Obfite miesiączki pojawiają się w postaci silnych plamień przed okresem lub krwawienia po okresie, z reguły w połowie cyklu menstruacyjnego – są to tzw. krwawienia acykliczne.
• W przypadku raka szyjki macicy – podobnie jak w raku trzonu macicy występuje silne krwawienie z pochwy pomiędzy prawidłowymi cyklami menstruacyjnymi. Charakterystyczne jest także krwawienie po stosunku płciowym.
• Skrzepy w okresie to także objaw endometriozy. Polega na występowaniu ognisk błony śluzowej macicy, poza tym narządem. Objawy są uzależnione od lokalizacji procesu chorobowego. Mogą to być przewlekłe dolegliwości w obrębie miednicy, biegunki, zaparcia, bóle w okolicy krzyżowo-lędźwiowej, dyskomfort podczas oddawania moczu.
• Czynnościowe krwawienie z macicy – przyczyną tego typu krwawienia są cykle bezowulacyjne, co oznacza, iż podczas cyklu menstruacyjnego miało miejsce jajeczkowanie i owulacja. Proces dalszego dojrzewania pęcherzyka jajnikowego zostaje zatrzymany. Powstaje pęcherzyk przetrwały, którego cechuje nadmierna produkcja estrogenów. Dochodzi do przerostu błony śluzowej macicy, a tym samym znacząco wzrasta intensywność krwawienia.
• Obfity okres i skrzepy krwi mogą wskazywać na rak jajnika – a dokładniej ziarniszczaka, czyli guza jajnika, który pojawia się zwykle w okresie rozrodczym. Oprócz obfitych krwawień pacjentki uskarżają się na naprzemiennie występujące zaparcia i biegunki, uczucie pełności w nadbrzuszu.

Bardzo obfite krwawienie u kobiet w wieku rozrodczym powinno zawsze budzić podejrzenie ciąży pozamacicznej lub poronienia, czyli utraty ewentualnej ciąży, co wymaga szybkiej interwencji medycznej.

Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?

Obfity okres – kiedy oznacza chorobę?

Nie tylko choroby ginekologiczne mogą być przyczyną obfitego krwawienia miesiączkowego ze skrzepami krwi. Jedną z przyczyn ciężkiego okresu i skrzepów podczas miesiączki jest także niedojrzałość osi podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowej – występuje u młodych dziewcząt. Dochodzi wówczas do nadmiernego podwyższenia stężenia estrogenów, które nie jest równoważone odpowiednio wysokim stężeniem progestagenów. Krwawienie jest nie tylko bardzo obfite, ale także znacznie wydłużone. Miesiączka trwa dłużej niż 7 dni – do ok. 10–15 dni. Cykle menstruacyjne są nieregularne. Zbyt intensywne krwawienie miesiączkowe dodatkowo jest potęgowane przez zaburzenia procesu krzepnięcia w obrębie błony śluzowej macicy.

Duże krwawienie w czasie miesiączki może pojawić się u tych kobiet, które stosują wkładki domaciczne. Ta forma antykoncepcji powoduje powstanie miejscowego stanu zapalnego błony śluzowej macicy co prowadzi do nadmiernego krwawienia.

Wskazać należy także zaburzenia krzepnięcia krwi. Obfity okres może być następstwem nieprawidłowości w budowie albo ilości płytek krwi, czasem przyczyną są dysfunkcje wątroby (np. choroby wirusowe wątroby), która jest narządem odpowiedzialnym za produkcję czynników krzepnięcia krwi. Na liście zaburzeń krzepnięcia krwi znajdują się także wady wrodzone tj. hemofilia.

Zaburzenia endokrynologiczne – to kolejny powód, dlaczego pojawiają się obfite miesiączki. Winna jest tu przede wszystkim niedoczynność tarczycy. Oprócz wahania poziomu hormonów tarczycy, ma miejsce znamienny spadek stężenia estradiolu przy jednoczesnym wzroście prolaktyny.

Przeczytaj również: Progesteron – normy u kobiet, w ciąży i u mężczyzn

Jak leczyć obfite miesiączki i skrzepy podczas okresu?

Diagnostyka obfitych miesiączek jest uzależniona od przyczyny zaburzenia miesiączkowania. Proponowane badania to USG, biopsja endometrium (błony śluzowej macicy), histeroskopia – do oceny jamy macicy, cytologia. Badanie krwi jest istotne zarówno ze względu na możliwość oceny stężenia hormonów, jak i oceny zaawansowania niedokrwistości, która jest najczęstszym powikłaniem obfitych miesiączek.

Przeczytaj: Niski progesteron – co oznacza?

Leczenie zbyt obfitych miesiączek podobnie jak sama diagnostyka jest uzależnione od patomechanizmu tego zaburzenia. W przypadku powikłania, jakim jest anemia należy zadbać o odpowiednią suplementację preparatami żelaza. NLPZ – popularne niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą w nieznacznym stopniu zmniejszyć objętość utraconej krwi. Warto wybrać popularny ibuprofen czy naproksen, które łagodzą także dolegliwości bólowe.

Inne polecane substancje terapeutyczne to doustne leki antykoncepcyjne, progesteron. W przypadku niepowodzenia zachowawczego leczenia obfitych miesiączek i skrzepów krwi podczas okresu należy zastosować bardziej inwazyjne zabiegi, tj. łyżeczkowanie jamy macicy. Czasami lekarz zaleca zamknięcie tętnicy macicznej poprzez embolizację. Gdy problem obfitych miesiączek wynika patologicznych struktur wypełniających jamę macicy, wskazana jest ich resekcja.

Czytaj również: Torbiel krwotoczna – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie torbieli krwotocznej jajnika