Torbiel krwotoczna – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie torbieli krwotocznej jajnika

Czym jest torbiel krwotoczna jajnika?

Torbiele są ograniczonymi własną ścianą strukturami w obrębie jajnika. Mogą być wypełnione różną treścią. W przypadku torbieli krwotocznych jest to krew, czasem płynna, czasem w postaci skrzepów.

Torbiel krwotoczna jajnika często nie daje żadnych objawów, jest rozpoznawana na podstawie badania ultrasonograficznego. Rzadko dochodzi do pęknięcia takiej torbieli. Zwykle rokowanie jest bardzo dobre i nie powoduje problemów z zajściem w ciążę.

Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji

Przyczyny torbieli krwotocznej jajnika

W czasie prawidłowego cyklu miesiączkowego następuje wybór, rekrutacja pęcherzyka, który zostanie pęcherzykiem dominującym, a następnie przekształci się w pęcherzyk Graafa. Mniej więcej w połowie cyklu dochodzi do owulacji, czyli pęknięcia dojrzałego pęcherzyka Graafa. Pozostała torebka, po uwolnieniu komórki jajowej, ulega luteinizacji (rozrostowi komórek warstwy ziarnistej, w których gromadzi się żółty barwnik – luteina).

Zarówno w czasie powstawania pęcherzyka Graafa jak i ciałka żółtego, może powstać torbiel krwotoczna. Dzieje się tak, ponieważ obie te struktury są bardzo dobrze unaczynione; w ich głąb wnika sieć naczyń krwionośnych. Są one jednak kruche, a szybko powiększające się struktury mogą powodować, że naczynia pękają. Krew wylewa się do wnętrza pęcherzyka Graafa (mamy wtedy do czynienia z krwotoczną torbielą czynnościową) lub do wnętrza ciałka żółtego (torbiel ciałka żółtego).

Przeczytaj: Torbiel w zatoce, jak leczyć torbiele zatok?

Objawy torbieli na jajniku – jakie objawy daje torbiel krwotoczna?

W przypadku torbieli krwotocznej czynnościowej, organizującej się z pęcherzyka Graafa, w danym cyklu nie dochodzi już do owulacji. W sytuacji, kiedy torbiel krwotoczna jajnika tworzy się z ciałka żółtego, to do owulacji już musiało dojść, więc teoretycznie torbiel krwotoczna może współistnieć z wczesną ciążą. Bardzo często małe torbiele krwotoczne nie dają żadnych objawów, rozpoznawane są na podstawie rutynowego badania USG, wykonywanego z innego powodu.

Są to dobrze ograniczone struktury, posiadające własną torebkę, z hipoechogenną (ciemną) zawartością. Torbiele krwotoczne, kiedy osiągną duże rozmiary (na skutek wylania się dużej ilości krwi do ich wnętrza) mogą powodować następujące objawy:

• bóle podbrzusza;
• nudności i wymioty;
• w przypadku pęknięcia torbieli jajnika lub skręcenia torbieli jajnika mogą pojawić się takie objawy jak:
  • szybkie tętno;
  • objawy otrzewnowe – twardy, deskowaty brzuch, słabo wyrażony ból podczas ucisku brzucha, silny ból podczas gwałtownego zwolnienia ucisku).

Czytaj również: Pęknięcie macicy – przyczyny, objawy, postępowanie

Leczenie torbieli krwotocznej – czy i jak leczyć torbiel krwotoczną jajnika?

Torbiele krwotoczne jajnika zwykle wchłaniają się samoistnie i nie ma powodu, aby wdrażać jakiekolwiek agresywne leczenie. Zwykle obserwuje się je przez kilka cykli miesiączkowych, po których powinny się one się wchłonąć. Torbiel krwotoczna nie jest też zagrożeniem dla rozwijającej się ciąży, nie zaburza też w żaden sposób ani zapłodnienia komórki jajowej z plemnikiem, ani zagnieżdżenia zarodka.

Dopiero w sytuacji, kiedy taka torbiel na jajniku nie znika, rozpoczyna się leczenie, przeważnie najpierw leczenie farmakologiczne. Główną grupą leków są dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne, które w pewien sposób, na kilkumiesięczny czas ich stosowania, hamują działanie jajników. Podczas stosowania antykoncepcji, w jajniku nie dochodzi do folikulogenezy (nie ma wzrostu nowych pęcherzyków, rekrutacji pęcherzyka Graafa, celem owulacji), dlatego torbiel krwotoczna zwykle ulega samoistnemu wchłonięciu. Niestety, mimo wchłonięcia się torbieli, mogą one nawracać, jeśli kobieta ma tendencje do ich tworzenia się.

Czytaj również: Skręt jajnika – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Operacja (usunięcie) torbieli krwotocznej jajnika

Kiedy torbiel krwotoczna nie znika po powyższym postępowaniu lub od początku jej rozmiary są duże (powyżej 4 cm) – istnieje podwyższone ryzyko jej pęknięcia. By zapobiec komplikacjom, kobiety często kieruje się na planowy zabieg usunięcia torbieli krwotocznej, z zaoszczędzeniem pozostałej tkanki jajnika. Operację wykonuje się zwykle metodą laparoskopową – wykonując nacięcie w obrębie pępka oraz dwa małe nacięcia poniżej pępka. Przez te nacięcia wprowadza się kamerę oraz całe instrumentarium do jamy brzusznej, po uprzednim wprowadzeniu do niej gazu (zwykle dwutlenek węgla). Rozprężanie jamy brzusznej poprawia uwidocznienie zmiany i manewrowanie instrumentami. Po wycięciu torbieli krwotocznej, gaz zostaje wypuszczony, a pacjentce pozostają tylko niewielkie blizny w okolicy podbrzusza.

W przypadku, kiedy torbiel krwotoczna nagle pęknie lub ulegnie skręceniu, zwykle nie ma czasu na wykonanie zabiegu metodą laparoskopową. Objawy wylanej treści krwistej do jamy brzusznej są bardzo gwałtowne, grożą zapaleniem jamy otrzewnej i są bezpośrednim stanem zagrożenia życia. Dlatego operuje się metodą tradycyjną – otwartą (laparotomia). Oprócz usunięcia resztek torbieli, wykonuje się tzw. laparotomię zwiadowczą całej jamy brzusznej, usuwając z niej resztę krwi i skrzepów.

Czytaj również: Kauteryzacja jajników – na czym polega i z czym się wiąże zabieg kauteryzacji jajników?