Torbiel ciałka żółtego – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Czym jest torbiel ciałka żółtego?

Torbiele jajnika, zarówno pęcherzykowe jak i lutealne są w jajnikach tak powszechne, że niektóre właściwie należałoby uznać za wariant struktur fizjologicznych.

Torbiel, najogólniej ujmując, jest to nieprawidłowo występująca przestrzeń płynowa otoczona ścianą. Torbiele najczęściej są zmianami łagodnymi, ale mogą być także złośliwymi postaciami guza. Łagodne zmiany występują najczęściej u młodych kobiet, natomiast tendencja do złośliwienia pojawia się najczęściej u pań w piątej i szóstej dekadzie życia.

Przeczytaj: Torbiel w zatoce, jak leczyć torbiele zatok?

Rodzaje torbieli jajnika

Rodzajów torbieli na jajniku jest wiele. Najczęściej występujące to torbiele pęcherzykowe i torbiele ciałka żółtego, ale mogą być także torbiele endometrialne (objaw coraz częstszej choroby u kobiet w wieku rozrodczym – endometriozy ) oraz torbiele dermoidalne, w których pojawiają się włosy, gruczoły potowe, a nawet zęby.

Jak powstaje torbiel ciałka żółtego?

Istotą owulacji jest pęknięcie pęcherzyka i uwolnienie komórki jajowej aby mogło dojść do zapłodnienia. Z pękniętego pęcherzyka powstaje ciałko żółte. Jeśli dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte przekształca się w ciałko żółte ciążowe. Jego rolą jest wytwarzanie progesteronu - hormonu niezbędnego do utrzymania ciąży.

Gdy nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte powinno zaniknąć. Czasami nie dochodzi do jego zaniku. W ciałku żółtym gromadzi się płyn i dochodzi do powstania torbieli ciałka żółtego.

Torbiel ciałka żółtego - przyczyny

Przyczyny powstawania torbieli nie są do końca poznane. Można przypuszczać że mają one związek z przemijającymi zaburzeniami hormonalnymi. Torbiel ciałka żółtego często występuje w ciąży.

Czytaj również: Faza lutealna – co to? Objawy, kiedy występuje, ile trwa?

Objawy torbieli ciałka żółtego

Torbiele ciałka żółtego, jak zresztą większość torbieli jajnika, najczęściej nie dają żadnych objawów. Objawy odczuwane są przez kobietę dopiero przy większych rozmiarach zmiany i wówczas zmuszają do wizyty u lekarza ginekologa.

Do możliwych objawów torbieli jajnika możemy zaliczyć:

• bóle i dyskomfort w podbrzuszu nasilone w drugiej fazie cyklu;
• krwawienia niezwiązane z miesiączkami ;
• uczucie parcia na pęcherz moczowy, zaburzenia oddawania moczu.

Pęknięcie torbieli ciałka żółtego

Jeśli dojdzie do pęknięcia torbieli ciałka żółtego, może to doprowadzić do krwawienia do jamy brzusznej i objawów tzw. ostrego brzucha.

Objawami "ostrego brzucha" są:

• silnie napięty, twardy, „deskowaty” brzuch,
• wymioty,
• podwyższona temperatura ciała,
• bladość,
• zaburzenia oddychania.

Stanowi to wskazanie do natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza. Niezbędna jest pilna diagnostyka i nierzadko potrzebna jest interwencja chirurgiczna. Niemniej jednak są to dość rzadkie sytuacje, najczęściej torbiele czynnościowe, do których należy torbiel ciałka żółtego ulegają zanikowi o czym będzie mowa w dalszej części artykułu.

Torbiel ciałka żółtego - diagnostyka

Jeśli chodzi o rozpoznawanie torbieli ciałka żółtego, podstawowym badaniem jest badanie ginekologiczne . Już podczas niego można wyczuć zmianę na jajniku. Lekarz będzie też w stanie wstępnie ocenić jej strukturę. Na dokładniejszą ocenę pozwala badanie ultrasonograficzne przezpochwowe.

Leczenie torbieli ciałka żółtego

Torbiele ciałka żółtego zazwyczaj nie wymagają leczenia. Mają tendencję do samoistnego zanikania w czasie cyklu miesiączkowego. Lekarz ginekolog zazwyczaj zaleca obserwację zmiany, polegającą najczęściej na kolejnym badaniu ultrasonograficznym między piątym a siódmym dniem cyklu menstruacyjnego.

Czasami zdarzają się przypadki, kiedy trzeba zastosować antykoncepcję hormonalną przez kilka cykli, aby doprowadzić do wchłonięcia torbieli.

Kiedy wskazane jest usunięcie torbieli ciałka żółtego?

Jeśli torbiel nie wykazuje tendencji do zmniejszania się, a wręcz rośnie, ściany torbieli są grube, występują w niej przegrody i jeśli ma elementy lite, taką torbiel należy usunąć. Można to wykonać metodą mniej inwazyjną czyli laparoskopową lub klasyczną czyli laparotomię. W takiej sytuacji oznacza się oczywiście markery nowotworowe.

Torbiel ciałka żółtego - profilaktyka

W związku z tym, że bardzo często torbiele ciałka żółtego nie dają żadnych objawów, każda kobieta powinna pamiętać o regularnej kontroli ginekologicznej.