Co oznacza krwawienie lub plamienie po stosunku?

Krwawienie podczas lub po stosunku

Krwawieniem po stosunku nazywamy krwawienie lub plamienie z dróg rodnych, które występuje bezpośrednio po współżyciu płciowym oraz nie jest związane z miesiączką. Mówimy w tym przypadku o tzw. krwawieniu kontaktowym. Jest to niepokojący objaw, z którym należy zgłosić się do ginekologa. Istnieje wiele przyczyn krwawienia po stosunku, z których większość stanowią łagodne stany, takie jak polipy pochwy czy szyjki macicy. Należy jednak mieć na uwadze, że najpoważniejszym schorzeniem objawiającym się w ten sposób jest rak szyjki macicy, dlatego zawsze trzeba wyjaśnić przyczynę krwawienia.

Krwawienie z pochwy niezwiązane z miesiączką jest niepokojącym sygnałem dla wielu kobiet, gdyż zawsze budzi podejrzenie poważnej choroby. Na krwawienie po stosunku składa się plamienie lub krwawienie, które nie jest związane z miesiączką i występuje podczas lub bezpośrednio po współżyciu płciowym. Objaw ten dotyczy od 0,9 do 7% miesiączkujących kobiet. Mogą mu towarzyszyć bolesne stosunki płciowe. Niekiedy zdarza się, że krwawienie z pochwy powraca pomimo braku jakichkolwiek kontaktów seksualnych. Krew z pochwy po stosunku pochodzi głównie z powierzchownych warstw dróg rodnych. Najczęstszą przyczyną krwawienia po stosunku są polipy pochwy i szyjki macicy, nadżerki części pochwowej szyjki macicy (tzw. ektropion), urazy.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Nie można również wykluczyć istnienia zmiany o charakterze nowotworowym. Wśród kobiet zgłaszających się do ginekologa z powodu krwawienia po stosunku tylko u 3-5% z nich rozpoznaje się raka szyjki macicy. Ryzyko jednak jest zwiększone u kobiet po 35 roku życia, u których krwawienia po stosunku utrzymują się dłużej niż miesiąc. Z tego powodu niezwykle ważne jest, aby po zaobserwowaniu nieprawidłowego krwawienia z pochwy, zarówno po stosunku płciowym, ale także każdego innego krwawienia niezwiązanego z miesiączką, zgłosić się do ginekologa, aby określić jego przyczynę i wcześnie rozpocząć leczenie.

Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji

Przyczyny krwawienia po stosunku

Istnieje wiele przyczyn krwawienia z dróg rodnych po współżyciu płciowym. Jedną z nich są zmiany rozrostowe, a więc polipy lub nadżerki.

Do łagodnych zmian rozrostowych zalicza się:

• polipy szyjki macicy – najczęstszy łagodny rozrost nowotworowy w szyjce macicy. Krwawienie po stosunku wynika z mechanicznego urazu polipa podczas współżycia płciowego. Występują zwykle u wieloródek ok. 40-50 roku życia. Zazwyczaj są pojedyncze, ale mnogie polipy szyjki nie należą do rzadkości. Dorastają do kilku centymetrów. Powstają zarówno na wskutek nawracających zapaleń szyjki macicy jak i w odpowiedzi na stymulację hormonalną.
• polipy endometrium (błony śluzowej macicy),
• nadżerka części pochwowej szyjki macicy (tzw. ektropion) – czyli występowanie nabłonka błony śluzowej kanału szyjki macicy na powierzchni tarczy szyjki macicy. Nadżerka może pojawić się fizjologicznie w trakcie dojrzewania, u kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne, w ciąży. W niektórych przypadkach nadżerka jest stanem przedrakowym (dysplazja). Ze względu na kruchość budującej ją komórek podczas stosunku łatwo dochodzi do krwawienia.

Zobacz też: Po co się robi wymaz z odbytu?

Łagodne zmiany powodujące krwawienie i plamienie

Za krwawienie po stosunku mogą być także odpowiedzialne łagodne zmiany chorobowe (u podłoża których nie leżą zmiany nowotworowe):

• atrofia błony śluzowej pochwy jest to zanikowe zapalenie pochwy występujące głównie u starszych kobiet po menopauzie na skutek spadku stężenia estrogenów. Objawia się suchością pochwy, pieczeniem, bolesnymi stosunkami ze względu na zmniejszoną ilość śluzu pochwowego. Zanik błony śluzowej pochwy sprzyja mikrourazom podczas stosunków i występowaniu krwawienia. Atrofia pochwy może współistnieć z liszajem płaskim,
• wypadanie narządów miednicy dotyczy wypadania szyjki macicy, pęcherza moczowego, macicy lub odbytnicy poza ściany pochwy. Zaburzenia statyki żeńskich narządów płciowych dotyczą kobiet starszych, otyłych, z przewlekłymi zaparciami czy kaszlem, po zabiegu usunięcia macicy. Kiedy szyjka macicy lub cała macica wypadają przez pochwę, dochodzi do ich podrażnienia lub urazu podczas stosunku płciowego, co objawia się krwawieniem,
• łagodne nowotwory naczyń są rzadką przyczyną krwawienia po stosunku. Obejmują naczyniaki oraz malformacje tętniczo-żylne. Delikatne patologiczne naczynia ulegają uszkodzeniu podczas stosunku, co objawia się krwawieniem,
• endometrioza.

Przeczytaj: Krwawienie podczas stosunku – co może oznaczać?

Krwawienie po stosunku a infekcje intymne

Krwawienie i plamienie po stosunku może pojawić się w przebiegu infekcji intymnych wywołanej przez bakterie lub pierwotniaki. Przyczyną pojawienia się krwi lub plam po stosunku mogą być:

• zapalenie szyjki macicy – oprócz krwawienia po stosunku daje objawy wodnistej lub śluzoworopnej wydzieliny z pochwy. Ostre zapalenie szyjki macicy wywołują bakterie rzeżączki, rzęsistek pochwowy, chlamydie, G. vaginalis. Nieleczona infekcja może prowadzić do istotnych powikłań, takich jak zapalenie przydatków, bezpłodności, przewlekłego bólu w miednicy, zwiększonego ryzyka powstania ciąży pozamacicznej,
• zapalenie błony śluzowej macicy – może być wywołane przez czynniki zakaźne po założeniu wkładki wewnątrzmacicznej, zabiegach (np. wyłyżeczkowaniu jamy macicy). Niektóre kobiety skarżą się na krwawienie po stosunku, przedłużone obfite krwawienia miesiączkowe, bóle w podbrzuszu, krwawienia międzymiesiączkowe,
• ostre zapalenie przydatków,
• zapalenie pochwy.

Warto wspomnieć, że krwawienie po stosunku może być związane z obecnością chorób wenerycznych, i tak może je wywoływać:

• opryszczka warg sromowych;,
• kiła,
• wrzód weneryczny,
• ziarnica weneryczna pachwin,
• kłykciny kończyste.

Krwawienie po stosunku może oznaczać raka

Krwawienie lub plamienie po stosunku jest bardzo niepokojącym objawem. Może oznaczać obecność nowotworu, w tym raków złośliwych, które wiążą się ze złym rokowaniem dla pacjentki. Krew po stosunku może oznaczać, że jest to:

• rak szyjki macicy – krwawienie po stosunku występuje u 11% kobiet ze stwierdzonym rakiem szyjki macicy. Średni wiek zachorowania wynosi 51 lat. Za główne czynniki, które sprzyjają rozwojowi tego nowotworu uważa się zakażenie onkogennymi typami wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), immunosupresję oraz palenie papierosów. Stanem przedrakowym jest śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy (CIN). Zapobieganie polega na rutynowych kontrolach ginekologicznych oraz wykonywaniu badań cytologicznych raz w roku.
• rak pochwy – rzadki nowotwór złośliwy żeńskich narządów płciowych. Stanem przedrakowym jest śródnabłonkowa neoplazja pochwy (VAIN). Obok krwawienia po stosunku rak pochwy objawia się bólem przy oddawaniu moczu i kału, upławami podbarwionymi krwią, odczuwaniem przykrego zapachu z pochwy, trudnościami w oddaniu moczu. Za rozwój tego,nowotworu również współodpowiedzialny jest wirus HPV.
• rak endometrium (błony śluzowej macicy) – krwawienie po stosunku może być późnym objawem choroby. Nowotwór rozwija się u otyłych kobiet z cukrzycą w wieku pomenopauzalnym, najczęściej u nieródek.
• inne nowotwory, np. pierwotny nieziarniczy chłoniak szyjki macicy.

Przyczyną krwawienia z pochwy może być także:

• przemoc seksualna(np. gwałt), oprócz uszkodzenia pochwy u ofiary zdarzają się rozdarcia krocza i sromu,
• ciała obce powodują nie tylko uszkodzenia pochwy, ale czasem nawet szyjki macicy,
• urazy podczas stosunku płciowego mają miejsce u kobiet z bardzo wąską pochwą, bliznami po zszyciu krocza lub po operacjach plastycznych.

Czytaj również: Naczyniak kręgosłupa: rodzaje i leczenie

Jak diagnozować krwawienie po stosunku?

Przed podjęciem leczenia niezwykle ważne jest, aby umiejętnie ustalić przyczynę krwawienia po stosunku. Przed przystąpieniem do badania ginekologicznego Pacjentki powinny sobie przypomnieć kilka istotnych faktów, które mogą pomóc lekarzowi w dalszej diagnostyce:

• czas wystąpienia pierwszej miesiączki,
• długość trwania cyklu,
• czy cykle są regularne albo nieregularne,
• obecność przedłużonych i obfitych krwawień miesiączkowych z krwawieniami/plamieniami międzymiesiączkowymi,
• datę ostatniej miesiączki,
• ilość ciąż (w tym poronień) i sposób ich rozwiązania,
• czy krwawienie powstaje faktycznie jako bezpośredni rezultat współżycia lub występuje jako wynik nieregularnego krwawienia miesiączkowego,
• czy przeprowadzano jakiekolwiek operacje ginekologiczne i z jakich wskazań,
• liczba partnerów seksualnych,
• obecność infekcji przenoszonych drogą płciową w przeszłości,
• czy kiedykolwiek Pacjentka była wykorzystywana seksualnie lub ofiarą gwałtu,
• czy w trakcie kontaktów płciowych używano przedmiotów mogących prowadzić do urazu dróg rodnych,
• data wykonania ostatniego badania cytologicznego,
• czy oprócz krwawienia po stosunku Pacjentka obserwuje inne niepokojące dolegliwości: ból w podbrzuszu, bolesne miesiączki, bolesne stosunki płciowe (kiedy lub w jakich pozycjach), upławy, pieczenie, zmiana wyglądu wydzieliny pochwowej (kolor, konsystencja, zapach), uczucie ciężkości w pochwie,
• choroby dodatkowe, np. zaburzenia krzepliwości krwi,
• stosowanie leków przeciwkrzepliwych.

Po uzyskaniu powyższych informacji lekarz ginekolog powinien przeprowadzić badanie ginekologiczne wraz z pobraniem wymazu z pochwy i szyjki macicy na obecność czynników infekcyjnych oraz do badania cytologicznego. Niekiedy konieczne bywa przeprowadzenie dodatkowych badań:

• ultrasonografii przezpochwowej (USG transwaginalne),
• kolposkopii,
• histeroskopii.

Jeśli krwawienie po stosunku powtarza się, należy bezwzględnie zgłosić się do ginekologa. U kobiet normalnie miesiączkujących krwawienie po stosunku może wystąpić bez uchwytnej przyczyny, w takich przypadkach najczęściej objawy ustępują do sześciu miesięcy od chwili pojawienia się dolegliwości. Gdy udało się ustalić czynnik powodujący krwawienia po współżyciu, dalsze postępowanie oparte jest o leczenie konkretnej jednostki chorobowej.