Rak pochwy – przyczyny, przerzuty, objawy, badania, leczenie, rokowanie

Rak pochwy – jakie są przyczyny?

Rak jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z tkanki nabłonkowej. Nowotwór to zmieniona chorobowo masa komórek, które dzielą się bez ograniczeń ze względu na powstałe pod wpływem czynników środowiskowych lub genetycznych zaburzenia w cyklu ich życia. Aby powstający w ten sposób twór został nazwany złośliwym, musi posiadać określone cechy, takie jak możliwość tworzenia przerzutów w innych narządach, szybki wzrost czy umiejętność rozprzestrzeniania się na sąsiednie tkanki.

Nowotwór pochwy może powstać jako pierwotny, czyli taki, który wywodzi się z miejsca, w którym się znajduje, oraz jako nowotwór wtórny – przerzutowy. Choroba najczęściej dotyczy kobiet po 60. roku życia.

Wśród czynników ryzyka rozwoju nowotworu złośliwego pochwy wymienia się m.in.: infekcję wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), palenie papierosów, więcej niż pięciu partnerów seksualnych w ciągu życia, rozpoczęcie współżycia seksualnego przed 17. rokiem życia, stosowanie dietylostilbestrolu (DES) przez matkę w czasie ciąży.

Czytaj również: Grzybica pochwy: przyczyny, objawy, leczenie

Rak pochwy – przerzuty

Rak pochwy w zdecydowanej większości jest nowotworem przerzutowym. Jego źródło w takim wypadku może znajdować się w szyjce lub trzonie macicy, jajnikach, nerkach, odbytnicy czy pęcherzu moczowym. Rak pochwy należy do grupy najrzadziej występujących w ginekologii nowotworów złośliwych.

Wyróżnia się raka płaskonabłonkowego oraz rzadziej występującego gruczolakoraka . Ocenia się, że rak pochwy stanowi około 2% wszystkich nowotworów złośliwych żeńskiego układu płciowego.

Rak pochwy – objawy

Obraz kliniczny choroby zależy od stopnia jej zaawansowania. Na ogół w chwili rozpoznania nowotwór ma postać guza „wyrastającego” z błony śluzowej pochwy. Nasilenie objawów zależy od wielu czynników, takich jak wielkość guza pochwy czy ewentualne naciekanie sąsiednich tkanek i narządów.

Objawy raka pochwy to m.in.:

• bolesna defekacja, czyli ból podczas oddawania stolca,
• ból podczas oddawania moczu,
• uczucie parcia na pęcherz,
• ból w okolicy miednicy mniejszej,
• krwawienie kontaktowe, np. podczas stosunku płciowego,
• nieprawidłowe krwawienie z pochwy.

Kobieta może zauważyć również krwiste upławy z pochwy.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Nowotwór pochwy – badania na wykrycie raka

Kluczowe znaczenie w diagnozowaniu chorób żeńskiego układu rozrodczego mają regularnie wykonywane badania ginekologiczne. Badanie umożliwia postawienie podejrzenia choroby i wdrożenie odpowiednio ukierunkowanej dalszej diagnostyki. Dotyczy to szczególnie nowotworów, które przez długi czas mogą rozwijać się, nie powodując żadnych alarmujących kobietę objawów.

Regularnie powtarzane badanie pozwala na wykrycie podejrzanych zmian na wcześniejszym etapie ich rozwoju. W przypadku wystąpienia zmian w pochwie możliwe jest wykonanie wymazu cytologicznego lub biopsji guza.

W dalszej części diagnostyki – w zależności od stanu klinicznego pacjentki oraz cech zaawansowania nowotworu – konieczne może być przeprowadzenia cystoskopii i rektoskopii oraz badań radiologicznych, takich jak RTG klatki piersiowej czy tomografia komputerowa jamy brzusznej i miednicy mniejszej – w celu wykluczenia obecności przerzutów raka pochwy do innych narządów.

Zobacz też: Po co się robi wymaz z odbytu?

Rak pochwy – leczenie

Wybór metody leczenia raka pochwy opiera się na wynikach badania histopatologicznego pobranych wycinków oraz ocenie stopnia zaawansowania nowotworu w skali FIGO. Podstawowym narzędziem w leczeniu omawianej choroby jest radioterapia . Stosuje się zarówno brachyradioterapię, czyli umieszczanie źródła leczniczego promieniowania w okolicy guza oraz teleradioterapię, czyli naświetlanie promieniowaniem ze źródła zewnętrznego. Zakres teleradioterapii w raku pochwy uzależniony jest m.in. od zajęcia przez komórki nowotworowe okolicznych węzłów chłonnych.

Przeczytaj też: Jak leczyć ból nowotworowy?

Drugą możliwą do zastosowania metodą jest leczenie operacyjne. W zależności od sytuacji klinicznej pacjentki, jej wieku oraz umiejscowienia i wielkości guza konieczne może być usunięcie macicy (histerektomia) wraz z pochwą oraz węzłów chłonnych miednicy.

Sukces w leczeniu zależy m.in. od stopnia zaawansowania raka pochwy, jego rozległości i umiejscowienia oraz stanu ogólnego zdrowia pacjentki, a także jej wieku. Wyróżnia się kilka stopni zaawansowania nowotworu.

• Stopień 0 – rak przedinwazyjny, inaczej rak in situ.
• Stopień I – naciekający guz, który nie zajmuje tkanek przypochwia.
• Stopień II – guz naciekający przedpochwie, który jednak nie zajmuje ścian miednicy.
• Stopień III – guz z naciekiem w przedpochwiu, który przechodzi do ściany bocznej.
• Stopień IV A – guz pochwy, który nacieka okolice odbytnicy albo pęcherza.
• Stopień IV B – rak pochwy z przerzutami rozsianymi po różnych częściach organizmu.

Rak pochwy – rokowanie

W ujęciu całościowym, niezależnie od stopnia zaawansowania nowotworu złośliwego pochwy, uśrednione przeżycie 5 lat od rozpoznania choroby obserwuje się u około 45 proc. chorych. Oczywiście jest to wartość statystyczna i nie należy odnosić jej do konkretnych przypadków, ponieważ w każdej sytuacji klinicznej rokowanie może być inne, co wiąże się z wpływem ogromnej ilości czynników, od których rokowanie jest uzależnione.

Aby zapobiec rozwojowi raka pochwy, należy pamiętać o regularnych wizytach u swojego ginekologa.