Wymaz z odbytu – wskazania, jak się przygotować i jak wykonać?

Dlaczego wykonuje się wymaz z odbytu?

Wymaz z odbytu jest badaniem nieinwazyjnym, łatwym i bezbolesnym, a zarazem dającym ważne informacje dotyczące patologicznego składu płynów fizjologicznych. Badanie wykonuje się w celu oceny wydzielin oraz wydalin poszczególnych narządów.

Podczas badania analizuje się próbkę pod kątem zawartości:

• komórek złuszczonego nabłonka,
• mikroorganizmów – grzybów, bakterii,
• substancji chemicznych.

Pobranie wymazu trwa kilka sekund. Do jego wykonania niezbędne są odpowiednie wymazówki, dzięki którym można będzie pobrać materiał z błony śluzowej np. odbytu. Po pobraniu wymazu uzyskany materiał przenosi się na szkiełko podstawowe, przeznaczone do oceny mikroskopowej lub na specjalne podłoże, na którym rozpocznie się hodowlę mikroorganizmów.

Wskazania do wykonania wymazu z odbytu

Kiedy i po co wykonuje się wymaz z odbytu? Wykonanie wymazu odbytu zaleca się w przypadku:

• zakażeń prezentujących objawy ze strony układu pokarmowego;
• pacjentów z podejrzeniem czerwonki bakteryjnej;
• niemożliwości pobrania próbki kału;
• zatruć jadem kiełbasianym;
• podejrzenia zakażeniem bakteriami Shigella;
• podejrzenie obecność jaj nicieni Enterobius vermicularis – owsik ludzki – wymaz z okolic odbytu;
• zakażenie paciorkowcami z grupy B – wymaz z okolicy odbytu.

Czy są przeciwwskazania do wykonania wymazu z odbytu? Do wykonania wymazu z odbytu nie ma przeciwwskazań.

Powikłaniem, jakie może wystąpić po wykonaniu wymazu z odbytu, jest uszkodzenie śluzówki okolic odbytu. Przyczyną może być nadmierna ingerencja szpatułką w tej okolicy lub nieumiejętne pobieranie materiału. Dlatego ważne jest, aby wykonywać to badanie delikatnie.

Wymaz z pochwy i odbytu w ciąży wykonuje się w poszukiwaniu paciorkowca. Badanie GBS jest jednym z podstawowym przed porodem.

Jak wykonać wymaz z odbytu i jak się przygotować?

Jak wykonuje się wymaz z odbytu? Specjalne przygotowanie do badania nie jest wymagane. W przypadku wymazu z okolic odbytu w podejrzeniu obecności owsika ludzkiego zaleca się wykonać badanie z rana, kiedy pacjent odczuwa największy dyskomfort związany z obecnością pasożyta w tej okolicy. Przed badaniem nie należy stosować szczególnej higieny intymnej, aby nie wpłynąć w negatywny sposób na bakterie, pasożyty znajdujące się w odbycie lub jego okolicy.

Przed badaniem należy zaopatrzyć się w aptece w specjalną, przeznaczoną do wykonania wymazu z odbytu, jałową wymazówkę. W dniu wykonania badania należy wyjąć wymazówkę, przykucnąć i wsadzić w odbytnicę pałeczkę, przechodząc przez zwieracz zewnętrzny. Jest to zazwyczaj głębokość u osoby dorosłej 4–5 cm, a u dzieci ok. 1–2 cm. Następnie kilkoma okrężnymi ruchami należy poruszać się po śluzówce odbytnicy w celu pozyskania materiału do badania.

Prawidłowo uzyskany materiał powinien zawierać złuszczone komórki błony śluzowej, a wacik wymazówki powinien nosić ślad kału. W następnej kolejności należy wyjąć wymazówkę i umieścić ją w probówce z odpowiednim podłożem transportowym. Probówkę należy opisać imieniem i nazwiskiem pacjenta oraz umieścić datę pobrania. Po tej czynność należy jak najszybciej dostarczyć badaną próbkę do analizy.

Jak wykonać wymaz z okolic odbytu?

Wykonanie wymazu z okolic odbytu w przypadku podejrzenia zakażenia nicieniami, np. owsikiem ludzkim, należy wykonać z rana. Wcześniej należy zaopatrzyć się w aptece w specjalną próbówkę do tego badania, złożoną ze szkiełka podstawowego i przylepca.

Przed badaniem wymazu z odbytu nie należy myć okolic odbytu, ani załatwiać potrzeb fizjologicznych. Należy ukucnąć, rozchylić pośladki, zdjąć przylepiec ze szkiełka podstawowego i kilkakrotnie przyłożyć przylepiec stroną klejącą do okolic odbytu. Następnie należy przylepiec umieścić na szkiełku podstawnym i umieścić całość w pojemniku zabezpieczającym, odpowiednio podpisując. Próbkę należy dostarczyć do analizy w ciągu 24 godzin.