Wiotkość krtani u niemowląt

Czym jest wiotkość krtani?

Krtań jest narządem układu oddechowego zlokalizowanym pomiędzy gardłem a tchawicą. Krtań u dziecka zbudowana jest z trzech pięter: nagłośni, głośni oraz podgłośni. Szkielet krtani stanowią chrząstki – pierścieniowata, tarczowata, nagłośniowa, nalewkowate, rożkowate, klinowate. Są one odpowiedzialne za to, aby utrzymać stabilną konstrukcję krtani, a tym samym zapewnić prawidłowy przepływ powietrza przez krtań. Chrząstki łączą się ze sobą za pomocą więzadeł i mięśni.

Krtań jest narządem układu oddechowego, którego szkielet stanowią chrząstki. Odpowiedzialne są one za utrzymanie stabilnej konstrukcji narządu gwarantującej prawidłowy przepływ powietrza przez drogi oddechowe. Wiotkość krtani (najczęstsza wrodzona wada rozwojowa krtani) prowadzi do zapadania się ścian narządu i zaburzeń przepływu powietrza.

Najczęstszym objawem wiotkości krtani jest stridor – charakterystyczny świszczący odgłos słyszalny na wdechu. Sporadycznie wiotkość krtani powoduje duszność, sinicę, trudności w karmieniu. Wrodzona wiotkość krtani ujawnia się w pierwszych miesiącach życia dziecka. Dlatego też najczęściej mówi się o wiotkości krtani u niemowląt. Jest to wada, która ma tendencje do samoistnego ustępowania, jednak w niektórych przypadkach wymaga leczenia zabiegowego.

Co to jest wiotkość krtani?

Wrodzona wiotkość krtani (laryngomalacja) to najczęstsza wada rozwojowa krtani. Spowodowana jest ona niedojrzałością elementów chrzęstnych krtani (według innej teorii – niedojrzałością układu nerwowego i zaburzeń koordynacji nerwowo-mięśniowej warunkującej prawidłowe oddychanie). Zbyt miękkie elementy chrzęstne zapadają się, sprawiając, że dochodzi do upośledzenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Wiotkość krtani u niemowląt jest rozpoznana stosunkowo często. Jest wadą łagodną i w większości przypadków ustępuje samoistnie, nie wymagając leczenia. Wrodzona wiotkość krtani u noworodka dwukrotnie częściej stwierdzana jest u chłopców. Zdarza się, że wrodzona wiotkość krtani jest uwarunkowana predyspozycjami rodzinnymi.

Wiotkość krtani u niemowląt – objawy

Objawami wiotkości krtani są:

• stridor (charakterystyczny świst oddechowy słyszalny na wdechu) – nasilający się w pozycji leżącej na plecach, pod wpływem wysiłku fizycznego, płaczu, silnych emocji oraz w trakcie infekcji,
• w rzadkich przypadkach trudności w oddychaniu o typie duszności wdechowej lub wdechowo-wydechowej (mogą pojawić się w trakcie infekcji),
• czasem chrypka i zachrypnięty odgłos płaczu,
• zapadanie się szyi w trakcie oddychania,
• nieznaczne obniżenie saturacji (wysycenia krwi tętniczej tlenem) w trakcie snu,
• w niektórych przypadkach bezdechy (zwłaszcza w trakcie snu),
• w skrajnych przypadkach: sinica, niewydolność oddechowa oraz trudności z karmieniem powodujące zahamowanie wzrostu i rozwoju.

Objawy wiotkości krtani u dziecka zwykle manifestują się po kilku tygodniach od urodzenia, chociaż zdarza się, że pojawiają się u noworodka.

Wiotkość krtani u niemowląt często współistnieje z refluksem żołądkow-przełykowym. Zdarza się także współistnienie wiotkości krtani z innymi wrodzonymi wadami układu oddechowego.

Jak rozpoznaje się wiotkość krtani u niemowląt?

Podejrzenie wrodzonej wiotkości krtani u dziecka wysunięte na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego wymaga skierowania dziecka na konsultację laryngologiczną. Podstawą rozpoznania jest wykonanie laryngoskopii pośredniej (uwidocznienie krtani za pomocą lusterka) lub bezpośredniej (oglądanie krtani w warunkach sali operacyjnej, w znieczuleniu, za pomocą endoskopu) – w badaniu stwierdza się zapadanie nagłośni w czasie wdechu (nagłośnia przybiera kształt litery omega).

W różnicowaniu wrodzonej wiotkości krtani bierzemy pod uwagę:

• inne wady wrodzone krtani (zwężenie chrząstki pierścieniowatej, torbiele, płetwy krtaniowe),
• porażenie strun głosowych,
• zmiany nowotworowe krtani, brodawczaki,
• guzy nosogardła,
• zarośnięcie nozdrzy tylnych,
• wady układu krążenia lub układu nerwowego powodujące trudności w oddychaniu.

Jak leczy się wiotkość krtani?

Wrodzona wiotkość krtani w większości przypadków ustępuje samoistnie w pierwszych dwóch latach życia (początek ustępowania wady stwierdza się ok. 9 miesiąca życia), bez leczenia – wymaga wyłącznie obserwacji i okresowej kontroli laryngologicznej.

Wiotkość krtani, która nie ustępuje samoistnie, powoduje zaburzenia oddychania i karmienia, jest leczona zabiegowo – poprzez endoskopowe podcięcie więzadeł nalewkowo-nagłośniowych z usunięciem nadmiaru tkanki śluzowej (tzw. supraglottoplastyka). W bardzo rzadkich przypadkach pacjentom z zaburzeniami oddychania wywołanymi wiotkością krtani wykonuje się tracheostomię (wycięcie otworu w tchawicy, w którym umieszcza się rurkę umożliwiającą przepływ powietrza).