Tłuszcz w kale – badanie i test na obecność tłuszczu w kale

Skąd bierze się tłuszcz w kale?

Układ pokarmowy człowieka jest przystosowany do trawienia i wchłaniania składników odżywczych. Przyjmowane z pokarmem białka, węglowodany oraz tłuszcze trawione są za pomocą odpowiednich enzymów trzustkowych. Dodatkowo rozkład tłuszczów wspomagany jest przez żółć wytwarzaną przez wątrobę. Początkowy proces trawienia zachodzi w żołądku, a następnie kontynuowany jest w jelicie cienkim. Tam też odbywa się wchłanianie rozłożonych na części pierwsze składników odżywczych.

W stanach chorobowych, kiedy enzymy trzustkowe oraz żółć wątrobowa nie jest prawidłowo wytwarzana, dochodzi do zaburzeń przemian metabolicznych. Enzymem trzustkowym odpowiedzialnym za przemianę tłuszczów jest lipaza trzustkowa. Jego niedobór lub brak, podobnie jak żółci powoduje, że tłuszcze nie są rozłożone na składniki wchłanialne i zostają usunięte z organizmu. W tej sytuacji tłuszcz jest wykrywalny w kale.

Inną przyczyną tłuszczów w kale może być stan upośledzonego wchłaniania składników odżywczych, w tym tłuszczów, w jelicie cienkim. Niewchłonięte tłuszcze pozostają wydalone wraz ze stolcem.

To też może Cię zainteresować: Kreon Travix – co to za lek?

Stolce tłuszczowe

Zaburzony proces metaboliczny tłuszczów lub upośledzone wchłanianie tych substancji odżywczych powoduje pojawienie się tłuszczów w kale, a tym samym wystąpienie biegunek z charakterystycznym stolcem tłuszczowym. Stolce tłuszczowe są cuchnące, o połyskliwym wyglądzie oraz trudno spłukujące się ze ścianek toalety. Uporczywym biegunkom towarzyszą często bóle brzucha, wzdęcia oraz bolesne skurcze.

Badanie kału można również wykonać u pacjentów, u których występuje utrata masy ciała z towarzyszącym zmęczeniem, niedoborami składników odżywczych (żelaza lub witaminy B12), a także niedokrwistością,

Test na obecność tłuszczu w kale

Lekarz zlecający badanie określi sposób przygotowania się to testu na obecność tłuszczu w kale. Z reguły zaleca się spożywanie odpowiedniej ilości tłuszczy, szczególnie triglicerydów, przez 2–3 dni przed badaniem.

Po okresie przygotowawczym należy zbierać kał przez okres 72 godziny. Aby uniknąć zanieczyszczenia badanej próbki, np. moczem lub wodą z toalety, należy zaopatrzyć się w odpowiedni rękaw do zbiórki kału. Zebrany materiał należy przechowywać w specjalnym pojemniku. Po upływie 72 godzin zebrany materiał należy przekazać do laboratorium w celu oznaczenia zawartości tłuszczu w kale.

Najprostszą metodą oceny tłuszczu w kale jest oznaczenie jakościowe. Przygotowany preparat mikroskopowy ze zgromadzonego kału, odpowiednio zabarwiony, ocenia się pod mikroskopem określając ilość oraz wielkość kulek tłuszczu w preparacie. Dokładniejszą, ale też bardziej skomplikowaną metodą jest test ilościowy. Wiąże się ona z zastosowaniem odpowiedniej diety i dokładnym wyliczeniem wydalanego tłuszczu w kale.

Na wynik badania tłuszczu w kale oczekuje się ok. 3–5 dni. Cena badania wynosi ok. 45 zł.

Co oznacza tłuszcz w kale?

U zdrowego człowieka nie stwierdza się obecności tłuszczu w kale. W niektórych przypadkach może pojawić się niewielka ilość.

Wynik dodatni, wskazujący na obecność tłuszczów w kale może być związany z wieloma chorobami. Niezbędna jest dalsza diagnostyka, aby wyjaśnić przyczyny dolegliwości pacjenta. Zaburzenia wchłaniania w jelicie cienkim mogą być związane z takimi chorobami jak celiakia, nieswoiste zapalenia jelita tj. wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna, infekcje zapalne jelit, wywołane przez bakterie, wirusy lub pasożyty.

Przyczyną stolców tłuszczowych może być również niedobór enzymów trzustkowych oraz żółci. Taka sytuacja występuje w przebiegu:

• przewlekłego zapalenia trzustki;
• choroby nowotworowej trzustki, a także przewodów żółciowych lub pęcherzyka żółciowego;
• mukowiscydozy;
• zwężenia przewodów żółciowych np. w przebiegu kamicy żółciowej.