Normospermia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest normospermia?

Proces zapłodnienia polega na wniknięciu męskiej komórki rozrodczej (plemnika) do komórki rozrodczej żeńskiej (komórki jajowej). Możliwe jest to po dotarciu plemników do końcowej części jajowodu – tzw. bańki jajowodu – i pokonaniu osłonek komórki jajowej. Plemniki wprowadzane są do żeńskiego układu rozrodczego podczas stosunku płciowego. Aby cały proces był możliwy, nasienie musi być odpowiedniej jakości.

Podczas analizy nasienia standardowo oceniane są cechy fizyko-chemiczne, takie jak objętość ejakulatu, pH, lepkość i czas upłynnienia oraz cechy plemników, czyli ich całkowita liczba, „gęstość” w nasieniu (ilość w przeliczeniu na ml nasienia), odsetek plemników prawidłowych, ich ruchliwość, żywotność oraz morfologia (budowa). Ponadto, bada się liczbę leukocytów. Brak odchyleń w tych parametrach upoważnia do uznania, że nasienie jest prawidłowej jakości. Jak wspomniano wcześniej, stan taki określa się mianem normospermia. Wartości referencyjne dla badania nasienia wg Światowej Organizacji Zdrowia (standard WHO) konieczne do stwierdzenia normospermii są następujące:

• objętość – co najmniej 1,5 ml,
• pH – co najmniej 7,2,
• czas upłynnienia – mniej niż 60 min,
• liczba plemników,
• całkowita – co najmniej 39 mln w 1 porcji nasienia,
• koncentracja – co najmniej 15 mln/ml,
• morfologia – co najmniej 4 % plemników o prawidłowej budowie
• ruchliwość:
• ogólna – co najmniej 40 % plemników,
• postępowa – co najmniej 32 % plemników;
• żywotność – co najmniej 58 %,
• liczba leukocytów peroksydazo-dodatnich – mniej niż 1 mln/ml.

Każdy wynik powyżej wartości minimalnej jest prawidłowy (nie dotyczy to czasu upłynnienia i liczby leukocytów). Spełnienie wszystkich warunków potwierdza, że nasienie badanego umożliwia zapłodnienie.

To też może Cię zainteresować: pH moczu – co oznacza zasadowy i kwaśny odczyn moczu?

Po co przeprowadza się analizę nasienia?

Najczęstszym wskazaniem do przeprowadzenia analizy nasienia jest podejrzenie niepłodności męskiej. Dzięki ocenie kilku parametrów jednocześnie, wynik badania wspomaga zarówno poszukiwanie jej przyczyn, jak i planowanie leczenia. Bywa ono również użyteczne w ocenie skuteczności zabiegu wazektomii – trwałej metody antykoncepcyjnej, polegającej na przecięciu nasieniowodów. W tym przypadku jednak oczekiwanym wynikiem jest nie normospermia, a brak plemników w nasieniu.

Nie należy zapominać, że mimo, iż normospermia jest jednym za warunków zdolności do zapłodnienia, nie wyklucza ona niepłodności męskiej, nie ocenia bowiem takich ważnych cech plemników jak np. ich zdolność do penetracji komórki jajowej.

W przypadku braku sukcesu w staraniach o potomstwo, wynik taki zobowiązuje do dalszych, bardziej wnikliwych poszukiwań przyczyn niepowodzeń. Z drugiej strony, wykrycie nieprawidłowości w analizie nasienia nie wyklucza zapłodnienia drogą naturalną, chociaż może znacznie zmniejszyć jego prawdopodobieństwo.

Normospermia - co oznacza wynik nieprawidłowy?

Interpretacja odchyleń w badaniu nasienia jest dość skomplikowana i powinna być zawsze dokonywana w konsultacji z lekarzem. Odchylenie każdego z parametrów poza wartości prawidłowe ma wpływ na jakość nasienia, obniżając jego zdolność do zapłodnienia. Zbyt mała objętość ejakulatu wiąże się z obniżoną liczbą plemników w pojedynczej jego porcji. Zmniejsza to prawdopodobieństwo dotarcia wystarczającej liczby tych komórek do miejsca zapłodnienia. Podobny wpływ ma obniżenie całkowitej liczby plemników i ich koncentracji.

Nieprawidłowa morfologia (budowa), ruchliwość czy żywotność plemników uniemożliwiają im zarówno dotarcie do komórki jajowej, jak i sam proces zapłodnienia. Odpowiednie pH płynu nasiennego wpływa na żywotność i ruchliwość plemników, stąd obniżenie jego wartości zaburza ich funkcję. Wydłużony czas upłynnienia nasienia sugeruje, że płyn nasienny ma nieprawidłowy skład. Wpływa to na wszystkie etapy wędrówki plemników.

Duża liczba leukocytów w nasieniu, określana jako leukocytospermia, jest wykładnikiem nie tylko stanu zapalnego w układzie rozrodczym badanego, ale także powoduje uszkodzenie plemników przez wolne rodniki tlenowe.

Zaburzenia jakości nasienia rzadko wyrażają się w nieprawidłowym wyniku jednego tylko parametru – częściej są wielokierunkowe i wymagają kompleksowej diagnostyki. Warto pamiętać również, że istotny wpływ na wyniki analizy nasienia ma odpowiedni sposób pobrania i dostarczenia nasienia do laboratorium.