Badanie AMH (Hormon anty-Mullerowski) – wyniki, wskazania

Co to jest hormon anty-Mullerowski (AMH)?

Hormon anty-Mullerowski (AMH) wytwarzany jest przez komórki rozrodcze zarówno męskie jak i żeńskie. U mężczyzn za produkcję tego hormonu odpowiedzialne są jądra, u kobiety zaś jajniki. Pełniona rola przez hormon jak i jego stężenie zależy przede wszystkim od płci i wieku człowieka.

U mężczyzn hormon wydzielany jest przez jądra już we wczesnym stadium kształtowania płodu, przyczynia się do zahamowania rozwoju żeńskich narządów rozrodczych, wspierając tym samym rozwój męskiego układu rozrodczego. Hormon anty-Mullerowski utrzymuje się na wysokim poziomie do 2 roku życia, a następnie zaczyna się obniżać osiągając największy spadek w okresie pokwitania.

U dziewczynek do okresu dojrzewania hormon AMH nie jest produkowany. W momencie kiedy kobieta wchodzi w okres pokwitania jajniki rozpoczynają produkcję i wydzielanie hormonu. Stężenie AMH w organizmie kobiety znacznie wzrasta, utrzymuje się na stałym poziomieprzez pewien czas do około 25 roku życia, a następnie zaczyna się obniżać do okresu przekwitania. W momencie kiedy kobieta osiąga okres menopauzy poziom hormonu jest bardzo niski lub nawet niewykrywalny.

Można powiedzieć, że hormon anty-Mullerowski jest jednym z czynników determinujących płeć. W przypadku produkcji przez jądra AMH i androgenów dochodzi do zahamowania rozwoju żeńskiego układu rozrodczego i kształtowania się męskich narządów płciowych.

Przeczytaj również: Progesteron – normy u kobiet, w ciąży i u mężczyzn

Badanie AMH a in vitro

W dzisiejszych czasach wiele małżeństw boryka się z problem niepłodności. Wiele spośród nich decyduje się na zapłodnienie wspomagane tzw. in vitro. Metoda in vitro polega na zapłodnieniu komórki jajowej po za żeńskim układem rozrodczym.

Do połączenia komórki jajowej i plemnika dochodzi w warunkach laboratoryjnych. Aby określić powodzenie tej metody u konkretnej pacjentki zalecane jest oznaczenie hormonu anty-Mullerowskiego, który wskaże na potencjał rezerwy jajnikowej.

Im będzie on wyższy tym więcej zdrowych i zdolnych do zapłodnienia komórek jajowych będzie można uzyskać podczas stymulacji jajników do ich wydzielania.Im więcej komórek jajowych tym większa szansa, że ich zapłodnienie się powiedzie, a co najważniejsze będą w stanie przekształcić się w zdrowy embrion i ciąża zakończy się szczęśliwym porodem.

Przeczytaj: Niski progesteron – co oznacza?

Kiedy wykonuje się badanie hormonu AMH?

Hormon anty-Mullerowski jest doskonałym wskaźnikiem kobiecej płodności. Dlatego też chętnie jest stosowany do oceny potencjału rozrodczego kobiety. Prościej mówiąc lekarz zlecający badanie, po zapoznawaniu się z wynikiem jest w stanie określić ile kobiecie zostało czasu, aby zajść w ciążę. AMH pozwala określić tzw. rezerwę jajnikową. Kobieta przychodzi na świat z pewną pulą komórek jajowych, które w okresie rozrodczym mogą być potencjalnie zapłodnione. Poziom hormonu koreluje z rezerwą jajnikową, w przypadku zmniejszenia ilość komórek jajowych, spada stężenie AMH.

Wskazaniem do oznaczenia poziomu hormonu anty-Mullerowskiego jest zastosowanie wspomaganego zapłodnienia – in vitro. Poziom tego hormonu w organizmie kobiety ma wpływ na powodzenie przeprowadzonej procedury zapłodnienia.

Oznaczenie stężenia hormonu AMH zaleca się kobietom w celu sprawdzenia czy weszły już okres menopauzy. Obecny pęd życia oraz różne czynniki wpływające na nie przyczynia się do przedwczesnego wchodzenia w okres menopauzy. Dzięki badaniu lekarz może ocenić czy jest to właściwy okres przekwitania, czy też powód ustania miesiączki leży po innej stronie.

Wiedza o tym, w którym momencie kobieta wejdzie w okres menopauzy pozwoli jej się do tego odpowiednio przygotować i nastawić psychicznie.

Wskazaniem do wykonania oznaczenia AMH jest również kontrola leczenia kobiet z powodu nowotworu jajnika. Monitorowanie poziomu stężenia hormony daje odpowiedź o skuteczności terapii, jak i może wskazywać na ewentualne wznowy nowotworu.

Oznaczenie poziomu hormonu anty-Mullerowski ma zastosowanie również u niemowląt ze słabo wykształconymi narządami płciowymi lub u chłopców, u których jądra nie zstąpiły do moszny, dając tym samym odpowiedź o aktywność jąder, a także wskazując na płeć dziecka.

Jak wykonuje się badanie hormonu anty-Mullerowskiego

Przygotowanie do oznaczenia hormonu anty-Mullerowski nie jest szczególnie wymagane. Oznaczenie AMH można wykonać w dowolnym dniu cyklu.

Próbkę do badania otrzymuje się pobierając od pacjentki niewielką ilość krwi. Pobrania dokonuje się w gabinecie zabiegowym. Osoba pobierająca krew po dokładnym oczyszczeniu miejsca wkłucia, wybiera dostępną i dobrze widoczną żyłę zlokalizowaną przeważnie w dole łokciowym. Następnie dokonuje ukłucia cienką igłą i pobiera krew do zwykłej lub próżniowej strzykawki. Po pobraniu krwi należy mocno ucisnąć gazikiem miejsce ukłucia, aby nie powstał siniak. Otrzymana próbka krwi jest przesyłana do laboratorium w celu oznaczenia stężenia hormonu.

Ile czeka się na wynik badania AMH? Na wynik trzeba będzie czekać ok. 14 dni.

Wyniki badania hormonu AMH – co oznaczają?

• Prawidłowy wynik oznaczenia hormonu kobiety w okresie rozrodczym powinien mieścić się w granicach 1,0–3,0 ng/ml.
• U kobiet, które osiągnęły już okres menopauzy hormon będzie niewykrywalny, albo jego poziom nie będzie przekraczał wartości 1,0ng/ml (niski poziom AMH).
• W przypadku kiedy wartości hormonu przekraczają 3,0ng/ml, mówi się o wysokim poziomie AMH.

Niskie stężenie AMH lub poziom nieoznaczalny AMH świadczą o wejściu kobiety w okres menopauzy – zarówno tej przebiegającej o prawidłowym czasie jak i przedwczesnej. Również u niemowląt płci żeńskiej hormon nie będzie wykrywany.

Podwyższone stężenie AMH – wyniki powyżej granicy normy świadczą o patologicznym wytwarzaniu hormonu anty-Mullerowskiego przez dużą ilość pęcherzyków. Taki stan rzeczy ma miejsce w chorobie jajników zwanej zespołem policystycznych jajników (PCOS). Samo oznaczenie nie stanowi rozpoznania choroby, ale skłania lekarza do dalszej diagnostyki w tym kierunku.

Wysokie stężenia AMH dają większą szansę na powodzenie zapłodnienia in vitro, a także na pomyślny poród. W przypadku kobiet z wysokim stężeniem hormonu jest szansa uzyskania większej ilość komórek jajowych zdolnych do zapłodnienia niż u kobiet z niskimi wartościami AMH, u których rezerwa jajnikowa jest niewielka. Badania szwedzkich naukowców wykazały, że wysoki poziom hormonu anty-Mullerowskiego zwiększa szansę na urodzenie dziecka. Kobiety z wyższym stężeniem AMH będą bardziej podatne na stymulacje jajników do wydzielania komórek jajowych, które będą w dalszej kolejność poddawane zapłodnieniu in vitro.

Niskie wyniki u kobiet w okresie rozrodczym wskazywać będą na obniżona płodność pacjentki (mała rezerwa jajnikowa). Obniżone wartości hormonu anty-Mullerowskiego zmniejszają szanse na zapłodnienie in vitro. Niskie stężenie AMH może oznaczać przedwczesną niewydolność jajników.

Jeżeli monitorowanie AMH jest stosowane w przypadku kontroli leczenia nowotworu jajników (tych, które wydzielają hormon anty-Mullerowskiego), obniżone wartości stężenia hormonu świadczą o pozytywnej reakcji na leczenie. Natomiast podwyższone wartość AMH w trakcie stosowania terapii przeciwnowotworowej mogą świadczyć o wznowie nowotworu.