Leukocyturia – leukocyty w moczu – co to znaczy?

Czym są leukocyty?

Leukocyty to inna nazwa białych krwinek krwi. Swoją nazwę zawdzięczają temu, iż są praktycznie bezbarwne. Leukocyty są ważnymi składnikami krwi i pełnią istotną rolę w systemie odpornościowym organizmu człowieka. Krwinki białe chronią organizm przed szkodliwymi patogenami – bakteriami, wirusami, czy grzybami. Leukocyty powstają w szpiku kostnym, ponadto powstają również w śledzionie, węzłach chłonnych i grasicy (u dzieci). Wyróżnia się 5 rodzajów krwinek białych, każda z nich pełni w organizmie inną funkcję. Leukocyty dzieli się na dwie zasadnicze grupy: agranulocyty i granulocyty.

• Agranulocyty – wyróżnia się tutaj: limfocyty i monocyty. Limfocyty, dzielą się na kolejne dwie podgrupy: limfocyty B oraz limfocyty T. Te ostanie uczestniczą w odpowiedzi immunologicznej organizmu, natomiast limfocyty B są odpowiedzialne za produkcję przeciwciał. Monocyty to krwinki, które wyspecjalizowane są w fagocytozie (pochłaniają chorobotwórcze drobnoustroje). Dojrzałe monocyty nazywane są makrofagami.
• Granulocyty – tutaj wyróżnia się: neutrofile, eozynofile i bazofile. Neutrofile to komórki wyspecjalizowane w obronie organizmu przed bakteriami, mają one zdolność do wydzielania specjalnych substancji o charakterze bakteriobójczym, bądź bakteriostatycznym. Eozynofile, z kolei są wyspecjalizowane w zwalczaniu pasożytów, odgrywają również istotną rolę w trakcie reakcji alergicznych. Bazofile również pełnią ważną rolę w przebiegu reakcji alergicznych.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Leukocyty w moczu i leukocyturia

U każdego zdrowego człowieka leukocyty są wydalane wraz z moczem. Jednak liczba leukocytów, oznaczanych w moczu dobowym nie powinna przekraczać 3 milionów. Stan, w którym zostaje przekroczona liczba 3 milionów leukocytów w moczu nazywany jest mianem leukocyturii.

Jeśli liczba leukocytów określana jest w porannej próbce moczu, o leukocyturii mówimy, wówczas, gdy w polu widzenia znajduje się powyżej 4–5 leukocytów. Najczęstsza przyczyna podwyższonej ilości leukocytów w moczu to ostry lub przewlekły stan zapalny układu moczowego. Z obecnością leukocytów w moczu, wiąże się także pojęcie „ropomoczu”. O takim stanie mówimy wówczas, gdy leukocyturii towarzyszy zmiana barwy moczu i nieprzyjemny zapach moczu. Najczęstszą przyczyną infekcji układu moczowego są bakterie, rzadziej wirusy.

Objawy, które mogą wystąpić przy obecności leukocyturii będącej najczęściej wynikiem wspomnianego zakażenia dróg moczowych to tak zwane objawy dyzuryczne:

• bolesne parcie na mocz,
• ból brzucha lub podbrzusza,
• gorączka, dreszcze,
• częste oddawanie moczu,
• ból i pieczenie podczas oddawania moczu,
• krew w moczu.

Jak wykrywa się leukocyty w moczu?

Aby określić, czy mamy do czynienia z leukocyturią należy wykonać badanie ogólne moczu. W celu wykonania takiego badania pacjent musi uzyskać próbkę porannego moczu. Przed pobraniem moczu należy wykonać poranną toaletę okolic intymnych, pozwoli to uniknąć zanieczyszczenia moczu bakteriami. Dokładnie należy umyć ujście cewki moczowej. Konieczne jest, aby próbkę moczu pobrać z tzw. środkowego strumienia. Pierwsze krople moczu oddajemy do toalety, kolejne do specjalnego jałowego pojemnika, natomiast końcówkę moczu ponownie do toalety.

Nie zaleca się, aby kobiety oddawały mocz do badania w trakcie miesiączki. Bezpiecznym zakresem czasu na badanie to 3 dni przed i 3 dni po miesiączce. Wówczas wiadomo, że oddany do badania mocz, nie będzie zanieczyszczony czerwonymi krwinkami i wynik nie zostanie zafałszowany.

Jakie mogą być przyczyny leukocyturii?

Możliwe przyczyny zwiększonej ilości leukocytów w moczu to:

• ciąża,
• zapalenie pęcherza moczowego – najczęściej u kobiet, ze względu na uwarunkowania anatomiczne – krótka cewka moczowa i jej bliskość z odbytem. Jest to zapalenie, zazwyczaj o etiologii bakteryjnej. Wymaga leczenia antybiotykami,
• kamica układu moczowego - tutaj przyczyną pojawienia się leukocytów w moczu, jest złóg odkładający się w świetle dróg moczowych, powodujący stan zapalny,
• odmiedniczkowe zapalenie nerek – przyczyną najczęściej jest zakażenie bakteryjne. Leukocyturii towarzyszy silny ból w okolicy lędźwiowej, który promieniuje do pachwin. Występuje wysoka gorączka – 38°C oraz wszystkie objawy wymienione powyżej,
• śródmiąższowe zapalenie nerek – przyczyną ostrego stanu są najczęściej leki., przewlekłe zapalenie spowodowane może być zakażeniem, które szerzy się od strony dróg moczowych,
• kłębuszkowe zapalenie nerek – tutaj dochodzi do gromadzenia leukocytów w kłębuszkach nerkowych, rozwija się proces zapalny, kłębuszki przestają prawidłowo funkcjonować i w konsekwencji może rozwinąć się niewydolność nerek,
• zapalenie przydatków,
• niektóre leki (np. wybrane antybiotyki),
• nowotwory układu moczowego (np. rak pęcherza moczowego)

Ponadto leukocyturia może towarzyszyć chorobom układu krwionośnego, nowotworom.

Leukocyturia – leczenie podwyższonych leukocytów w moczu

Po wykryciu leukocyturii, lekarz ustali przyczynę infekcji. Następnie wdroży odpowiednie postępowanie. W przeważającej liczbie przypadków niezbędna będzie antybiotykoterapia. W cięższych przypadkach konieczna może być hospitalizacja.

W leczeniu istotną rolę pełni utrzymywanie odpowiedniej higieny osobistej. Wskazana jest codzienna toaleta miejsc intymnych, codzienne zmienianie bielizny osobistej i częsta wymiana ręczników. Zaleca się unikania kontaktów seksualnych, do czasu wyleczenia infekcji układu moczowego.

Warto też stosować odpowiednią dietę. Korzystny wpływ na układ moczowy ma żurawina oraz owoce bogate w witaminę C i B.