Beta-2-mikroglobulina – badanie, wskazania, norma, wynik

Co to jest beta-2-mikroglobulina?

Beta-2-mikroglobulina jest białkiem złożonym z niewielkich cząsteczek, należącym do układu antygenowego HLA-1. Charakterystyczne dla tego białka jest, że występuje ono na wszystkich komórkach zawierających jądro oraz w większości płynów ustrojowych organizmu człowieka. W wyniku rozpadu tych komórek dochodzi do uwolnienia beta-2-mikroglobuliny i dlatego jej niewielki poziom może być oznaczany w surowicy.

Oznaczenie jego poziomu jest niezwykle przydatne w diagnostyce nowotworowej – jest markerem chorób limfoproliferacyjnych takich jak: szpiczak mnogi, chłoniak B-komórkowy lub przewlekła białaczka limfatyczna.

Drugim ważnym zastosowaniem beta-2-mikroglobuliny jest diagnostyka i różnicowanie chorób nerek. Takiego oznaczenia można dokonać w moczu pacjenta. W fizjologicznych warunkach beta-2-mikroglobulina jest zwrotnie wchłaniana w cewkach i nie dochodzi do jej wydalania z moczem lub są to śladowe ilości. W przypadku dysfunkcji nerek dochodzi do zmniejszonej filtracji nerek i ich niewydolności. To powoduje wzrost białka w surowicy. Uszkodzenie kanalików nerkowych będzie związane ze zwiększonym wydalaniem białka z moczem.

Wskazania do oznaczenia beta-2-mikroglobuliny

Oznaczenie beta-2-mikroglobuliny przeprowadza się w celu monitorowania oraz określania przebiegu limfoproliferacyjnych chorób nowotworowych. Za pomocą badania tego białka można kontrolować przebieg takich chorób jak:

• szpiczak mnogi,
• chłoniak B-komórkowy,
• przewlekła białaczka limfatyczna,
• białaczka limfoblastyczna,
• makroglobulinema Waldenstroma.

Oprócz diagnostyki nowotworowej oznaczenie beta-2-mikroglobuliny stosuje się również w diagnostyce chorób nerek. Dzięki oznaczeniu stężenia białka we krwi i w moczu można zróżnicować uszkodzenie kłębuszków od uszkodzenia kanalików nerkowych. Kontrola poziomu beta-2-mikroglobuliny przydatna jest również w określeniu wczesnego odrzucenia u pacjentów z przeszczepioną nerką.

Wskazane jest badanie poziomu beta-2-mikroglobuliny u pacjentów narażonych na działanie pierwiastków – kadmu i rtęci.

Jak bada się beta-2-mikroglobulinę?

Do badania beta-2-mikroglobuliny nie trzeba się specjalnie przygotowywać.

Ocenę poziomu beta-2-mikroglobuliny w surowicy, wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej próbki krwi. Najbardziej popularnym miejscem do pobrania krwi jest żyła łokciowa znajdująca się po wewnętrznej stronie kończyny górnej w dole łokciowym. Po dokładnym odkażeniu miejsca ukłucia, należy cienka igłą wkłuć się w żyłę, a następnie pobrać krew do jałowej strzykawki.

Jeżeli lekarz zdecyduje się na badanie z próbki moczu, należy zaopatrzyć się w specjalny pojemnik na mocz – są one dostępne w aptece lub w poradni. Mocz należy umieścić w pojemniku po wykonaniu higieny ujścia cewki moczowej. Pożądany jest strumień środkowy moczu. Można to uzyskać poprzez oddanie pierwszej porcji moczu do toalety, a kolejnej do pojemnika. Ostatnia porcja moczu powinna być oddana również do toalety. Otrzymane próbki należy oddać do laboratorium w celu analizy.

Wynik badania na beta-2-mikroglobulinę

W prawidłowych warunkach beta-2-mikroglobuliny nie powinna występować w moczu. Dopuszczalne są jedynie jej śladowe ilości. Jeżeli oznaczenie wykonuje się na podstawie próbki krwi, wartości prawidłowe nie powinny przekraczać 2,5 mg/l – chociaż górna norma to 1,8mg/l.

W diagnostyce nowotworowej wzrost beta-2-mikroglobuliny świadczy o złej prognozie przebiegu choroby, natomiast spadek poziomu białka wskazuje na to, że pacjent zareagował na leczenie.

W diagnostyce chorób nerek wzrost beta-2-mikroglobuliny w surowicy świadczyć może o uszkodzeniu kłębuszków nerkowych, natomiast pojawienie się białka w moczu wskazuje na uszkodzenie kanalików nerkowych.

Do wzrostu poziomu beta-2-mikroglobuliny dochodzi również w chorobach autoimmunizacyjnych:

• toczniu układowym,
• celiakii,
• chorobie Leśniowskiego-Crohna,
• chorobie Hashimoto,
• chorobie Gravesa-Basedowa.

Stanami powodującymi wzrost poziomu tego białka są również choroby infekcyjne:

• mononukleoza zakaźna,
• cytomegalia,
• ostre wirusowe zapalenie wątroby typu A, B i C,
• AIDS.