Test pochyleniowy (Tilt test) – jak się przygotować, jak wygląda, jaka jest cena?

Test pionizacyjny – co to jest, jakie są wskazania?

Test pionizacyjny służy różnicowaniu przyczyn zasłabnięć, czyli stanów przedomdleniowych oraz omdleń. Termin zasłabnięcie tyczy się zaburzenia świadomości bez całkowitej jej utraty, z towarzyszącymi szumami usznymi, nudnościami, zaburzeniami widzenia czy kołataniem serca. Omdlenie z kolei definiowane jest jako chwilowa utrata przytomności na skutek zaburzeń ukrwienia mózgu.

Zespół wazowagalny to jedna z możliwych przyczyn omdleń, w przebiegu którego dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i spadku ciśnienia krwi bądź spowolnienia akcji serca (bradykardii). U podłoża takich zaburzeń może leżeć długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, intensywny wysiłek fizyczny bądź atak kaszlu. Inne przyczyny omdleń wazowagalnych to stres, szybka utrata masy ciała, bodźce bólowe a także oddawanie stolca bądź moczu.

Przyczyny omdleń o innym podłożu to m. in.:

• przyczyny sercowe, czyli wady serca, arytmie, zapalenie mięśnia sercowego,
• hipoglikemia, czyli spadek poziomu cukru we krwi (najczęściej występująca w przebiegu cukrzycy),
• niedoczynność nadnerczy,
• przyczyny neurologiczne: padaczka, guz mózgu, migreny,
• toksyczne działanie leków czy alkoholu.

Próba pionizacyjna – jak się przygotować, ile trwa?

Wykonanie testu tilt powinno być poprzedzone odstawieniem przez pacjenta leków z grupy beta – blokerów. Zalecany czas odstawienia leków przed badaniem to około 4 okresy półtrwania leków. U pacjentów po ukończeniu 40. roku życia wskazane jest wykonanie USG tętnic szyjnych.

Na około 6 godzin przed badaniem pacjent powinien pozostawać na czczo, co ma zminimalizować ryzyko ewentualnego zachłyśnięcia wymiotami podczas omdlenia. Przed badaniem pacjent powinien udać się do toalety, gdyż test pionizacyjny trwa około 2 godzin.

Test pochyleniowy (pionizacyjny) – jaka cena, jak wygląda?

Test pionizacji składa się z kilku faz, z których każda wykonywana jest z jednoczesnym monitorowaniem czynności serca oraz ciśnienia krwi. Do testu wykorzystywane jest specjalny stół z podpórką na nogi pacjenta. Pierwsza faza testu Tilt to faza wstępna, która trwa około 20 minut i polega na przebywaniu pacjenta w pozycji leżącej. Faza ta ma na celu ustabilizowanie układu krążenia pacjenta.

Faza druga to tzw. faza bierna testu pochyleniowego, w czasie której wykonywana jest pionizacja pacjenta o 60–70 stopni. Ta faza badania trwa od 20 do 45 minut. Jeśli na etapie fazy biernej nie dojdzie do omdlenia, wtedy test pochyleniowy wchodzi w fazę aktywną. Podczas tego etapu stosowana jest prowokacja farmakologiczna – stosowana jest nitrogliceryna podawana podjęzykowo bądź izoprotenerol podawany dożylnie. Czas trwania tej fazy to około kwadrans. Sygnałem do ostatecznego zakończenia testu Tilt jest omdlenie pacjenta bądź wykonanie wszystkich etapów testu pochyleniowego. Cena badania Tilt to około 200 –250 złotych.

Powikłania testu pochyleniowego są bardzo rzadkie i dotyczą zaburzeń rytmu serca czy przedłużających się zaburzeń świadomości. Najczęściej te niepożądane powikłania ustępują samoistnie.

Test Tilt – przeciwwskazania do wykonania testu pochyleniowego

Test pochyleniowy nie powinien być wykonywany u kobiet w ciąży, pionizacja pacjenta nie jest ponadto wskazana u osób po świeżo przebytym zawale serca, z niewyrównanym ciśnieniem tętniczym krwi lub w przebiegu niestabilnej dusznicy bolesnej.

Pionizowanie nie jest wykonywane także u pacjentów z niestabilnościami w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa, zwężeniem tętnic szyjnych lub po udarze przebytym do trzech miesięcy przed badaniem.

Próba pionizacyjna – dodatni, interpretacja wyniku

Jeśli podczas testu pochyleniowego dojdzie do omdlenia – wskazuje to na zaburzenia wazowagalne jako przyczynę omdleń. Zalecane jest wtedy dbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu, przyjmowanie minimum 2,5 litra płynów na dobę. Warto ograniczyć spożycie kawy, mocnej herbaty, piwa i innych napojów o działaniu moczopędnym. Ponadto unikać należy długotrwałego przebywania w pozycji stojącej oraz intensywnych ćwiczeń fizycznych.

Jeśli test pioniacyjny nie zakończy się wystąpieniem omdlenia, konieczne jest dalsze poszukiwanie przyczyn omdleń. Mowa np. o badaniu EEG i diagnostyce obrazowej mózgu (tomografia komputerowa mózgu, rezonans magnetyczny), ocenie psychiatrycznej, badaniach biochemicznych krwi (poziom glukozy we krwi, morfologia, poziom żelaza, hormony).

Bibliografia

Test pochyleniowy u dzieci i młodzieży, Katarzyna Bieganowska, Folia Cardiol. 1999, tom 6, Suplement II

Metodyka testu pochyleniowego, Grzegorz Gielerak, Folia Cardiol. 1999, tom 6, Suplement II