Książeczka sanepidowska – kiedy ją wyrobić? Gdzie kupić, jakie badania wykonać, jak długo jest ważna?

Czym jest książeczka sanepidu i jakie są jej formy?

Jak wspomniano we wstępie, książeczka sanepidu to potoczna nazwa nieaktualnego już dokumentu książeczki zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych. Na potrzeby artykułu nazwy: książeczka sanepidowska, książeczka sanepidu oraz orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych będą stosowane zamiennie. Należy jednak mieć na uwadze obecnie obowiązującą formę dokumentu, jaką jest orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych.

Wystawione na podstawie wykonanych badań laboratoryjnych orzeczenie lekarskie może przybrać dwie formy:

• pozytywnej, w której stwierdza się zdolność danej osoby do wykonywania pracy, która jest obarczona ryzykiem przeniesienia zakażenia albo choroby zakaźnej. Takie orzeczenie oznacza, że nosicielstwo prątków gruźlicy, innych czynników chorobotwórczych, pałeczek duru brzusznego, durów rzekomych typów A, B i C oraz pałeczek Salmonella i Shigella zostało wykluczone;
• negatywnej, w której stwierdza się u danej osoby wystąpienie czasowych lub trwałych przeciwwskazań do wykonywania określonych rodzajów pracy. Takie orzeczenie oznacza, że badana osoba jest nosicielem prątków gruźlicy lub innych wymienionych powyżej chorób.

Kto i kiedy musi wyrobić książeczkę sanepidowską?

Wymóg posiadania książeczki sanepidu dotyczy:

• uczniów od 16. r.ż., studentów oraz doktorantów, którzy uczą się zawodów obarczonych ryzykiem przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na innych;
• osób, które starają się o pracę lub już wykonują pracę związaną z szeroko pojętym kontaktem z żywnością, wodą oraz ludźmi. Książeczka sanepidowska jest obowiązkowa m.in. dla pracowników gastronomii. Inne osoby, które powinny ją posiadać, to: pracownicy sezonowi, pracownicy branży kosmetycznej i farmaceutycznej czy pracownicy sklepów spożywczych.

O książeczkę sanepidowską mogą ubiegać się osoby, które otrzymają skierowanie na badania sanitarno-epidemiologiczne od: kierującego szkołą lub uczelnią, przyszłego pracodawcy lub powiatowego inspektora sanitarnego. O orzeczenie mogą także starać się osoby poszukujące pracy lub chcące się przebadać na własny wniosek.

Zobacz też: Wścieklizna – co to za choroba?

Jakie kroki trzeba podjąć, aby otrzymać książeczkę sanepidowską?

Wyrobienie książeczki sanepidowskiej wymaga kilkukrotnej wizyty w najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej, powiatowej lub wojewódzkiej. Pierwsza wizyta ma na celu otrzymanie trzech wymazówek z podłożem transportowym. Można je także kupić w aptece. Będą one potrzebne do pobierania próbek kału.

Kolejne wizyty to dostarczanie pojedynczo wymazówek przez trzy kolejne dni. Każda wymazówka musi być odpowiednio przechowywana (w lodówce), zabezpieczona i opisana: imieniem, nazwiskiem, datą oraz godziną pobrania materiału.

Następnie trzeba przygotować się na co najmniej dwa tygodnie oczekiwania na wyniki badań z laboratorium, a następnie udać się z nimi do lekarza medycyny pracy. Do jego zadań należy:

• wykonanie badania lekarskiego;
• interpretacja wyników badań sanitarno-epidemiologicznych;
• skierowanie pacjenta na dodatkowe badania;
• wystawienie na podstawie powyższych punktów orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych, stwierdzającego przeciwwskazania stałe lub czasowe do wykonywania pewnego typu zawodów lub ich brak.

Sprawdź również: Badanie kwalifikacyjne do pracy – jakie i kiedy zrobić?

Książeczka sanepidowska — jak długo jest ważna?

Warunkiem wykonywania pracy w pewnych zawodach jest ważna książeczka sanepidowska, zawierająca orzeczenie o braku nosicielstwa czynników chorobotwórczych. Ze względu na to, że przepisy nie określają okresu ważności badań, przyjmuje się, że orzeczenie sanitarno-epidemiologiczne jest ważne dożywotnio.

Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

Czas potrzebny na uzyskanie orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych zależy głównie od ilości próbek, które musi przebadać laboratorium. W sezonie letnim, sprzyjającym pracy sezonowej, trzeba więc czekać na nie dłużej. Poza sezonem letnim warto rozpocząć procedurę na miesiąc przed tym, kiedy książeczka będzie potrzebna.

To też może Cię zainteresować: Czy odra wraca?

Ile kosztuje książeczka sanepidowska?

Na pełny koszt wyrobienia książeczki sanepidowskiej (orzeczenia) składają się ceny:

• konsultacji u lekarza medycyny pracy;
• standardowych badań laboratoryjnych materiału na nosicielstwo czynników chorobotwórczych;
• zleconych przez lekarza medycyny pracy badań dodatkowych.

Ostateczny koszt orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych zależy więc od indywidualnych czynników, w tym miejsca wykonywania badań, jednak przeważnie zamyka się w 200 zł.

Wszelkie koszty badań związanych ze stanowiskiem pracy powinien pokryć pracodawca. Jednak w przypadku wymogu posiadania orzeczenia lekarskiego do celów sanitarno-epidemiologicznych jeszcze przed zatrudnieniem, trzeba za nie zapłacić z własnej kieszeni.