loader loader

Czarny bez dla dzieci – czy można podawać?

Bez czarny (Sambucus nigra L.) – roślina niezwykle u nas pospolita, a zarazem niesamowicie cenna jeśli chodzi właściwości lecznicze. Niegdyś mawiano, że jest „apteką biednych ludzi”, co podkreślało jej znaczenie w lecznictwie ludowym. W tradycji słowiańskiej otaczano kultem i uważano za roślinę magiczną. Dziś natomiast preparaty z bzem czarnym odnajdziemy bez problemu na aptecznych półkach. Dedykowane są one nie tylko dorosłym, ale w szczególności także dzieciom.

Bez czarny – charakterystyka

Bez czarny jest okazałym krzewem, który porasta dziko tereny prawie całej Europy. Osiąga nawet do kilku metrów wysokości. Spotkać go można na terenach podmokłych, nieużytkach, skrajach lasów, ale także dość często w sąsiedztwie zabudowań. Kwitnie od maja do czerwca, owocuje w sierpniu i wrześniu. Uznaje się go za jedną z najstarszych roślin wykorzystywanych w lecznictwie.

Bez czarny – właściwości

Działanie lecznicze prezentują zarówno kwiaty jak i owoce bzu czarnego. W tych pierwszych odnajdziemy przede wszystkim bogactwo flawonoidów. Z kolei owoce bzu czarnego to niesamowicie cenne źródło antocyjanów, nadających im ciemnorubinowy kolor. Oba surowce prezentują więc działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Są skutecznym lekarstwem, w szczególności gdy rozpoczyna się okres jesienno-zimowych infekcji sezonowych. Zarówno owoce jak i kwiaty czarnego bzu działają napotnie i przeciwzapalnie. Posiadają także właściwości rozkurczające, odpowiadają za delikatny efekt wykrztuśny oraz moczopędny. Dodatkowo owoce bzu czarnego mają udowodnioną aktywność przeciwwirusową. W jednym z doświadczeń wykazano, że niektóre z zawartych w nich związków hamują wirusa grypy H1N1 równie silnie, co syntetyczne leki przeciwwirusowe (m.in. oseltamiwir i amantadyna). Dowiedziono ponadto, że wyciągi z kwiatów czarnego bzu działają przeciwbakteryjnie, w tym hamują rozwój metycylinoopornych szczepów gronkowca złocistego (MRSA).

Czytaj również: Olejek oregano – na odporność, grzyby i pasożyty

Bez czarny – stosowanie u dzieci

Środki zawierające w swoim składzie bez są powszechnie uznawane za bezpieczne. Dlatego też grupę, w leczeniu której stosuje się je najczęściej, stanowią dzieci. Przeziębienie, grypa, nieżyty górnych dróg oddechowych z towarzyszącym kaszlem i podrażnieniem gardła – to główne dolegliwości, w jakich zalecane są u najmłodszych preparaty zawierające wyciągi z kwiatów czarnego bzu. Szczególnie dobrze sprawdzą się w infekcjach połączonych z gorączką. Odpowiednią formą podania będą przy wspomnianych dolegliwościach także napary, np. z dodatkiem soku z malin. Z kolei środki na bazie ekstraktów z owoców zaleca się podawać dzieciom sezonowo, w celu podnoszenia odporności. Niewątpliwie jednym z popularniejszych preparatów, sporządzanych zwykle w warunkach domowych, jest syrop z kwiatów czarnego bzu. Warto mieć go pod ręką zawsze, gdy zaczyna się jesień i zima. Jak wiadomo w tym czasie infekcje górnych dróg oddechowych przytrafiają się dzieciom najczęściej.

Syrop z kwiatów czarnego bzu – jak zrobić?

Zbiór kwiatów czarnego bzu przypada na okres od połowy maja do połowy czerwca. Jest to więc najlepszy okres na przyrządzanie syropu, którego lecznicze działanie wykorzystamy jesienią i zimą. Aby sporządzić specyfik potrzebne będą:

Przepis na syrop z czarnego bzu:

• rozwinięte baldachy kwiatowe (ok. 20-30 sztuk),
• 2 cytryny,
• 1 l wody
• 750 g cukru

Kwiaty należy umieścić w dużym słoju naprzemiennie z plastrami cytryny (najlepiej ze skórką, po uprzednim dokładnym jej wyczyszczeniu). Następnie przyrządzam, gotując wodę z cukrem przyrządzamy syrop. Studzimy go i zalewamy nim kwiaty. Słoik nakrywamy gazą i odstawiamy na 3 dni, pamiętając o codziennym zamieszaniu łyżką (najlepiej drewnianą). Po tym czasie syrop cedzimy i przelewamy na wyparzonych butelek. W celu zachowania jego trwałości na dłużej warto poddać go 10 minutowej pasteryzacji. Jeśli jednak nie mamy możliwość wykonania syropu w domowych warunkach bez trudu odnajdziemy go także np. w sklepach ze ekologiczną żywnością.

Syrop z kwiatów czarnego bzu – dawkowanie

Syrop z kwiatów bzu czarnego najwygodniej podawać dzieciom w formie rozcieńczonej z wodą. Częstość podawania w okresie infekcji wynosi zwykle 3-4 razy, a jako środek profilaktyczny raz dziennie. W przypadku dzieci od 3 do 7 roku życia na pół szklanki przegotowanej wystudzonej wody dodajemy 1-2 łyżeczki syropu. Powyżej 7 roku życia na szklankę wody przypadać powinna 1-2 łyżki specyfiku. Warto pamiętać aby preparat, z uwagi na działanie napotne, podać bezpośrednio przed snem. Nie należy stosować czarnego bzu w przypadku odwodnienia organizmu.

Bibliografia

 
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.


  1. Zielińska-Pisklak M, Szeleszczuk Ł, Młodzianka A. Bez czarny (Sambucus nigra L.) domowy sposób nie tylko na grypę i przeziębienie. Lek w Polsce 2013; 23 (6-7):266-267.2
  2. Nowak ZT. Infekcje u dzieci lecz ziołami. Wyd. Aromat Słowa, 2019.
  3. Zioła. Jak zbierać, przetwarzać, stosować. Wyd. Bosz, 2017.
Opublikowano: 19.10.2020; aktualizacja:

Oceń:
4.7

Paulina Znajdek-Awiżeń

Paulina Znajdek-Awiżeń

dr nauk farmaceutycznych

Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Tytuł doktora nauk farmaceutycznych uzyskała na podstawie badań prowadzonych w Katedrze i Zakładzie Farmakognozji UMP. Członek Sekcji Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Pracownik apteki, a także wykładowca w technikum farmaceutycznym. Prowadzi kursy, szkolenia oraz warsztaty z zakresu towaroznawstwa zielarskiego oraz wykorzystania roślin w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości. Autorka i współautorka artykułów o charakterze naukowym i popularnonaukowym publikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Współautorka książki „Żyj naturalnie czyli dekalog zdrowego życia”.

Komentarze i opinie (1)


SUPER

Może zainteresuje cię

Czerwona koniczyna – właściwości, działanie i przeciwwskazania

 

Datura (bieluń dziędzierzawa) – właściwości, zastosowanie, skutki uboczne

 

Tymianek – właściwości, zastosowanie, skutki uboczne, przeciwwskazania

 

Werbena cytrynowa – właściwości lecznicze, zastosowanie w kuchni i kosmetyce

 

Olej rycynowy – co to jest? Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

 

Ashwagandha – nie tylko na stres

 

Krwiściąg lekarski – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

 

Lucerna siewna – właściwości, działanie i przeciwwskazania