Przeziębienie u dziecka – jak leczyć?

Skąd się bierze przeziębienie u dziecka?

Przeziębienie to wirusowa infekcja dróg oddechowych. Odpowiedzialny za nią jest szereg wirusów, jak np. rynowirusy (wśród nich nawet 100 różnych typów) czy koronawirusy. W związku z tym stosowanie antybiotyków w leczeniu przeziębień jest bezzasadne, jako że nie jest to infekcja bakteryjna.

Może się natomiast zdarzyć tak, że infekcja wirusowa i związane z nią zmęczenie, osłabienie odporności mogą predysponować do pojawienia się zakażenia bakteryjnego. W większości przypadków przeziębienie u dziecka jest jednak chorobą samoograniczającą się. Charakterystyczne jest to, że rozprzestrzenia się szybko w dużych skupiskach dzieci, takich jak szkoła lub przedszkole.

Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Jak można zarazić się wirusami?

Wyróżniamy trzy główne drogi rozprzestrzeniania się przeziębienia u dziecka:

• bezpośredni kontakt z osobą chorą, która przenosi wirusy, np. na swoich dłoniach (w tych warunkach wirus może przetrwać średnio około godziny),
• kontakt z powierzchniami, takimi jak klamki, klawiatura, zabawki itp, z którymi stykała się osoba chora (niektóre wirusy mogą przeżyć na różnego rodzaju powierzchniach nawet dobę),
• droga kropelkowa, czyli poprzez kropelki zawierające wirusy, wydostające się w trakcie kichania czy kasłania.

Wystarczą więc nieumyte ręce, kilka kichnięć i wirus migruje od jednego dziecka do drugiego. Dlatego tak ważne jest uczulenie dzieci na konieczność mycia rąk, a także przestrzegania zasad higieny, jak zakrywanie buzi przy kaszlu, kichaniu, umycie rąk po wydmuchaniu nosa, niedotykanie rękami do twarzy.

Przeczytaj: Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Przeziębienie u dziecka zdarza się średnio kilka razy rocznie i jest to zupełnie normalne, gdyż przebywając w dużych skupiskach jest ono narażone na kontakt z wieloma różnymi wirusami, w stosunku do których nie wypracowało jeszcze odporności. "Sezon przeziębieniowy" trwa zazwyczaj od września do kwietnia.

Objawy przeziębienia u dziecka

Objawy przeziębienia u dziecka rozwijają się dość szybko – około 1–2 dni od zakażenia. Dziecko najczęściej budzi się rano z drapiącym, swędzącym czy bolącym gardłem, niedrożnym nosem, katarem, kaszlem (wynikającym ze spływania wydzieliny z nosa po tylnej ścianie gardła lub z nadprodukcji śluzu w drogach oddechowych). Wydzielina w nosie początkowo jest wodnista, przezroczysta, z czasem może stać się gęsta i zielonkawa, nie świadczy to jednak o infekcji bakteryjnej.

Dziecko ponadto czuje się osłabione, zmęczone, boli je głowa, nie ma apetytu. Mogą pojawić się wymioty czy biegunka. Najczęściej gorączka u dziecka czy bóle mięśniowo-stawowe nie towarzyszą przeziębieniu – są one bardziej typowe dla grypy. Ważne jest, aby dziecko z objawami przeziębienia zostało w domu i mogło należycie odpocząć, ponieważ zapobiegnie to dalszemu rozpowszechnieniu przeziębienia wśród jego rówieśników. Objawy przeziębienia u dziecka mijają stopniowo w ciągu kilku dni (średnio przeziębienie trwa około tygodnia).

Kiedy należy się skonsultować z lekarzem?

Niepokojącymi objawami w przypadku przeziębienia u dziecka, wymagającymi konsultacji z lekarzem są:

• zmiana zachowania (nadmierna drażliwość lub odwrotnie – apatia),
• odczuwanie duszności,
• przyspieszony oddech (widocznym przejawem duszności jest także wciąganie międzyżebrzy),
• gorączka trwająca ponad 3 dni,
• niedrożność nosa trwająca dłużej niż 14 dni,
• objawy sugerujące zapalenie ucha,
• odmowa przyjmowania płynów przez dziecko.

Ponadto, jeżeli dziecko cierpi na chorobę przewlekłą, np. astmę czy cukrzycę, również lepiej zasięgnąć fachowej porady. Objawy astmy mogą się nasilić w trakcie przeziębienia ze względu na stan zapalny w drogach oddechowych, obrzęk, nadmiar śluzu – co predysponuje do zwężenia dróg oddechowych i dotychczasowe leczenie może wymagać modyfikacji.

Podobnie w cukrzycy, wszelkie infekcje zwiększają zapotrzebowanie organizmu na insulinę, stąd należy być czujnym i bacznie obserwować dziecko oraz dokonywać precyzyjnych pomiarów glikemii.

Mimo iż przeziębienie u dziecka ma w większości przypadków charakter samoograniczający się, to czasami mogą pojawić się powikłania. Należą do nich:

• zapalenie ucha,
• zapalenie zatok,
• zapalenie płuc,
• zaostrzenie astmy.

Jak leczyć przeziębienie u dziecka?

Jak leczyć przeziębienie u dziecka? Należy stosować leczenie objawowe, które przyniesie dziecku ulgę, zapewnić dziecku odpoczynek, jak również wprowadzić preparaty, które skutecznie zwalczą wirusa powodujące chorobę oraz zmniejszą ryzyko nawroty infekcji. W walce z przeziębieniem u dziecka stosuje się domowe lub apteczne sposoby:

• przede wszystkim dziecko powinno odpoczywać,
• należy zapewnić małemu pacjentowi dużą ilość płynów (tracone są w związku z ewentualną gorączką i produkcją śluzu w drogach oddechowych),
• równie ważna jest wartościowa dieta, bogata w warzywa i owoce (szczególnie te obfitujące w witaminę C, np. kiwi),
• jeżeli w mieszkaniu powietrze jest suche, niezbędny może okazać się nawilżacz powietrza (prawidłowe nawilżenie śluzówek nosa czy gardła umożliwi ich oczyszczenie, a dziecku ułatwi oddychanie),
• roztwór izotoniczny soli fizjologicznej w aerozolu podawany do nosa zapewni prawidłowe nawilżenie i oczyszczenie, roztwory hipertoniczne dodatkowo zmniejszą lokalny obrzęk,
• plastry na katar z olejkami eterycznymi, które można nakleić dziecku na ubranie, co pozwoli mu na swobodne oddychanie,
• donosowe środki obkurczające naczynia niwelują uczucie zatkanego nosa,
• leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe (paracetamol – może być stosowany od 3 miesiąca życia) i dodatkowo przeciwzapalne (ibuprofen – także od 3 miesiąca życia); u dzieci bezwzględnie przeciwwskazany jest kwas acetylosalicylowy (czyli aspiryna), ponieważ może powodować zespół Reye'a (poważne uszkodzenie wątroby),
• inozyna – lek stymulujący pracę układu odpornościowego, pobudzający komórki organizmu do walki z infekcją i jednocześnie hamujący namnażanie się niektórych wirusów (dostępny na receptę lub bez – zależnie od preparatu).

Wypowiedź pediatry na temat przeziębienia u dziecka