Kaszel po zapaleniu oskrzeli – uporczywy, suchy, ile trwa i jak go leczyć?

Kaszel po zapaleniu oskrzeli – skąd się bierze?

Kaszel to jeden z typowych i najczęstszych objawów infekcji dróg oddechowych. Bardzo często towarzyszy zapaleniu oskrzeli. Na różnych etapach leczenia charakter kaszlu zmienia się. Początkowo jest on zwykle suchy (czyli nieproduktywny), wraz z czasem trwania infekcji staje się zwykle wilgotny – produktywny (oznacza to, że w trakcie kaszlu odkrztuszana jest różnego zabarwienia wydzielina, popularnie określana jako flegma).

Niepokój u pacjentów budzą przypadki, kiedy pomimo leczenia i ustępowania pozostałych objawów zakażenia, ataki kaszlu utrzymują się. D ługotrwały kaszel po zapaleniu oskrzeli spowodowany jest występowaniem po infekcji nadmiernej reaktywności oskrzeli na różne czynniki. Możliwe jest jednak i to, że objaw ten rozwinie się z powodu zaistniałych w trakcie infekcji uszkodzeń komórek nabłonka dróg oddechowych. Uszkodzenia te podlegają stopniowej naprawie, procesy regeneracyjne trwają jednak przez pewien czas. W okresie zdrowienia niezbyt intensywne czynniki drażniące mogą reagować reakcją obronną, którą jest kaszel.

Kaszel po zapaleniu oskrzeli – ile trwa, jak go poznać?

Kaszel odoskrzelowy może pojawiać się po wyleczeniu infekcji. To, ile trwa, zależne jest osobniczo. Kaszel po zapaleniu oskrzeli utrzymuje się typowo przez 2 do 4 tygodni – po tym czasie problem powinien ustąpić.

Typowy kaszel oskrzelowy ma poniższe cechy:

• jest suchy,
• pojawia się napadowo,
• prowokują go czynniki drażniące, takie jak niektóre pokarmy, chłód, stres czy suchość powietrza.

Kaszlowi poinfekcyjnemu może jednak towarzyszyć odkrztuszanie wydzieliny. Obraz kliniczny problemu bywa bardzo różnorodny. Lekarz bierze pod uwagę nie tylko czas trwania kaszlu, ale także to, czy pacjent doświadcza innych dolegliwości.

Te dodatkowe objawy są szczególnie ważne przy stawianiu diagnozy u najmłodszych pacjentów. Jeżeli kaszel oskrzelowy u dziecka pojawia się długo po zakończonym procesie leczenia, wówczas prawdopodobne jest, że rozwija się kolejny proces chorobowy, a jego czynnikiem sprawczym jest zupełnie inny patogen.

Kaszel po zapaleniu oskrzeli – kiedy zlecane są badania?

Przedłużający się kaszel jest wskazaniem do pogłębienia diagnostyki. Jak wspomniano wcześniej, typowo utrzymuje się on do około miesiąca. Jeżeli trwa dłużej, określamy go mianem przewlekłego. Ten zdecydowanie wymaga przeprowadzenia odpowiednich badań diagnostycznych.

Diagnostyka różnicowa może opierać się o próbę wyeliminowania innych schorzeń układu oddechowego, którym towarzyszy kaszel. Pod uwagę można wziąć astmę – nierzadko bowiem choroba ta ujawnia się właśnie po infekcji układu oddechowego. O astmie świadczyć mogą m.in. napady kaszlu, którym towarzyszy świszczący oddech.

Celowe może być wykonanie badań czynnościowych płuc (np. spirometrii), jak i badań obrazowych (np. RTG klatki piersiowej). Należy pamiętać, że przewlekły kaszel może być jednym z objawów chorób nowotworowych.

Kaszel po zapaleniu oskrzeli – jak go leczyć?

Leczenie domowe kaszlu poinfekcyjnego polegać można na oklepywaniu. Najlepiej robić to wieczorem – oklepywanie pleców przy kaszlu sprawia, że z dróg oddechowych łatwiej usuwana jest zalegająca tam wydzielina (pomaga to przede wszystkim chorym zmagającym się z wilgotnym kaszlem). Ważne w łagodzeniu kaszlu po zapaleniu oskrzeli jest też odpowiednie nawadnianie organizmu oraz dbałość o nawilżanie powietrza w pokoju – zbyt suche jest drażniące dla dróg oddechowych i sprzyja występowaniu ataków kaszlu. Można zastosować inhalacje, także przy wykorzystaniu olejków eterycznych – miętowego, eukaliptusowego.

Czasami konieczne staje się skorzystanie z farmakoterapii. Leki na kaszel oskrzelowy należą do różnych grup lekowych – wybór uzależniony jest od tego, jaki rodzaj kaszlu ma pacjent. Dla dzieci i dorosłych dostępne są leki w postaci syropu, jak i tabletek. Zawsze konieczne jest precyzyjne określenie tego, jaki rodzaj kaszlu ma pacjent.

Leki mogą zawierać:

• substancje przeciwkaszlowe – te preparaty stosuje się przy kaszlu suchym (np. butamirat);
• środki o działaniu ułatwiającym usuwanie wydzieliny – wykrztuśne, upłynniające (takie leki zalecane bywają przy kaszlu mokrym i mogą one zawierać np. bromheksynę, acetylocysteinę, gwajakolosulfonian potasu).

Przy bardzo nasilonym kaszlu po zapaleniu oskrzeli pacjentom zalecane bywa stosowanie wziewnych glikokortykosteroidów.

Stosuje się także preparaty ziołowe. Ziele tymianku bywa stosowane jako środek na kaszel suchy. Jest składnikiem syropów dla dzieci i dorosłych.