Kiedy możemy podejrzewać zapalenie oskrzeli?

Przyczyny zapalenia oskrzeli

Ostre zapalenie oskrzeli zwykle wywołują wirusy grypy typu A lub B, wirusy paragrypy, wirus RSV, wirusy Coxsackie czy wirus opryszczki. Drugą przyczyną są infekcje bakteryjne, spowodowane przez Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae , Moraxella catarrhalis. Ich obecność wywołuje stan zapalny w błonie śluzowej oskrzeli. Przebiega on z przekrwieniem, złuszczaniem się nabłonka oddechowego oraz z gromadzeniem wysięku w świetle oskrzeli. Ostre zapalenie oskrzeli zwykle ustępuje całkowicie bez upośledzenia funkcji układu oddechowego. Może przechodzić także w zapalenie podostre, nigdy jednak w przewlekłe.

Główną przyczyną przewlekłego zapalenia oskrzeli jest drażniące działanie dymu tytoniowego. Powoduje on zwiększenie ilości i objętości gruczołów wytwarzających śluz, co prowadzi do produkcji nadmiernych ilości wydzieliny w oskrzelach. Wówczas drogi oddechowe stają się niewydolne z powodu dużej objętości śluzu, co ułatwia namnażanie się drobnoustrojów. Kolejnym sprzyjającym czynnikiem, działającym w podobny do dymu papierosowego sposób, jest zanieczyszczenie powietrza w miejscu zamieszkania lub w miejscu pracy.

Na stan oskrzeli wpływa także duża wilgotność powietrza lub przeciwnie – nadmierna suchość w pomieszczeniach klimatyzowanych, czynniki dziedziczne i predyspozycje do chorób dróg oddechowych.

Inną z przyczyn przewlekłego nieżytu oskrzeli są nawracające infekcje wirusowe lub bakteryjne, wywoływane przez podobne patogeny, jak w przypadku zapalenia ostrego. Z powyższych względów ważne jest wiedzieć, kiedy możemy podejrzewać zapalenie oskrzeli.

Zobacz również: Pieczenie w klatce piersiowej – przyczyny

U kogo najczęściej występuje zapalenie oskrzeli?

Ostre zapalenie oskrzeli występuje zarówno u dorosłych, jak i dzieci, zwłaszcza u osób cierpiących na przewlekłe choroby oskrzelowo-płucne, zapalenie zatok przynosowych i zapalenie migdałków. Szczególne predyspozycje mają także alergicy.

Leki immunosupresyjne, czyli hamujące proces wytwarzania komórek odpornościowych, stosowane m.in. po przeszczepach narządów i chorobach autoimmunologicznych (kiedy układ odpornościowy rozpoznaje własne komórki jako obce) mogą wpływać na podatność na rozwój infekcji, w tym częstsze zapalenie oskrzeli.

Choroba pojawia się również u osób z refluksem żołądkowo-przełykowym. Schorzenie polega na nieprawidłowym cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku z powodu niesprawności zwieracza dolnego przełyku.

Przede wszystkim jednak należy zwrócić uwagę na palenie tytoniu. Dym papierosowy predysponuje do ostrego, jak również przewlekłego zapalenia oskrzeli. Przewlekła odmiana choroby występuje częściej u osób dorosłych, zwłaszcza przebywających w miejscach zanieczyszczonych, np. mieszkających na obszarach przemysłowych. Istnieją też zawody, w których wzrasta narażenie na szkodliwe pyły, np. hutnicy, murarze, stoczniowcy, pracownicy przemysłu maszynowego czy samochodowego.

Najważniejszy objaw zapalenia oskrzeli – kaszel

Podstawowym objawem w zapaleniu oskrzeli jest uciążliwy, długo trwający, nawet kilka tygodni suchy kaszel. Kaszel ten stopniowo zamienia się mokry – produktywny, z wykrztuszaniem wydzieliny śluzowej, ropnej, a czasem nawet z domieszką krwi. Z kaszlem wiąże się pieczenie i ból w klatce piersiowej oraz duszność. Występuje także charakterystyczne charczenie przy wdychaniu i wydychaniu powietrza.

Objawy te mogą przypominać zapalenie płuc, które wykluczy brak zmian w obrazie rentgenowskim płuc. Zapalenie oskrzeli należy także różnicować z astmą, kiedy kaszel utrzymuje się przez wiele tygodni.

Objawy przewlekłego zapalenia oskrzeli to przede wszystkim bardzo nasilony kaszel występujący przez długi okres czasu (nawet lata), który pojawia się głównie rano. Występuje wykrztuszanie wydzieliny i często stany podgorączkowe. Ostatecznie prowadzi to do spadku wydolności oddechowej, trudności w oddychaniu i duszności wysiłkowej. Chorobę należy różnicować z astmą oskrzelową, gruźlicą płuc, rozstrzeniem oskrzeli, niewydolnością serca oraz z rakiem płuc.

Pozostałe, najczęstsze objawy zapalenia oskrzeli

Kiedy możemy podejrzewać zapalenie oskrzeli? Pierwsze symptomy ostrego zapalenia oskrzeli wiążą się z rozwijającą się infekcją:

• ogólne złe samopoczucie,
• bóle mięśniowe i kostne,
• gorączka.

Zwykle towarzyszą im objawy zakażenia innego odcinka układu oddechowego, takie jak:

• katar,
• ból gardła,
• ból krtani.