Zapalenie oskrzeli

Objawy zapalenia oskrzeli

Zapalenie oskrzeli może mieć różny przebieg. Zazwyczaj pojawiają się takie dolegliwości, jak uporczywy, produktywny kaszel, któremu towarzyszą bóle w klatce piersiowej, gorączka, bóle głowy i mięśni. Nieraz jednak zapalenie objawia się tak, jak zwykłe przeziębienie, czyli nieżytem nosa, kichaniem czy bólem gardła. Przy zapaleniu przewlekłym może pojawić się duszność wysiłkowa.

Ostre zapalenie oskrzeli

Przyczyną ostrego zapalenia oskrzeli są zazwyczaj wirusy, np. z rodziny adenowirusów, wirusów grypy, paragrypy, rynowirusy i inne. Rzadziej czynnikiem chorobotwórczym są bakterie, a raczej mikoplazmy, czyli rodzaj drobnych bakterii pozbawionych ściany komórkowej. Zdarzają się także zachorowania wskutek infekcji grzybiczej, czyli tzw. pleśniawkowe zapalenie oskrzeli.

Oprócz inwazji drobnoustrojów schorzenie może być wynikiem działania pewnych substancji chemicznych, takich jak związki chloru, dwutlenek azotu, związki amonowe oraz dwutlenek siarki. Stosowane są one głównie w przemyśle. Ponadto zapalenie oskrzeli może pojawić się w przebiegu innych chorób, jak np. odra, bruceloza, dur brzuszny.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli

O tym rodzaju zapalenia możemy mówić, jeżeli u chorego wystąpi kaszel z odkrztuszaniem flegmy przez minimum 3 miesiące w okresie 2 kolejnych lat. W następnych etapach choroby stopniowo następuje degradacja nabłonka oddechowego wyściełającego drogi oddechowe, a którego zadaniem jest wychwytywanie zanieczyszczeń.

Powiększają się gruczoły produkujące śluz, co sprzyja zasiedlaniu się kolejnych drobnoustrojów i zatykaniu dróg przepływu powietrza. Następnie błona śluzowa oskrzeli powoli zanika, a ściany oskrzeli stają się wiotkie i zapadają się.

W końcowym etapie przewlekłego zapalenia oskrzeli rozwija się rozedma, niewydolność oddechowa i powiększenie prawej komory serca.

Podatność na zapalenie oskrzeli

Na ostrą odmianę choroby może zapaść każdy. Szczególnie niebezpieczne jest to w przypadku bardzo małych dzieci, towarzyszy wyziębieniom i osłabieniu odporności, inhalacjom szkodliwymi oparami czy dymem tytoniowym.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli częściej spotyka osoby starsze, a prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, zaczynając od 20 roku życia. Częściej chorują mężczyźni. Rozwinięciu zapalenia sprzyja zanieczyszczenie powietrza, np. wspomnianym już dwutlenkiem siarki, kurzem, pyłem i wieloma gazami pochodzenia przemysłowego, z pieców ogrzewczych i spalin samochodowych.

Badania wskazują, że zapalenie oskrzeli pojawia się znacznie częściej w obszarach zurbanizowanych, często cierpią na nią górnicy. Co więcej, czynnikiem sprzyjającym jest chłodny i wilgotny klimat, np. zbliżony do tego na Wyspach Brytyjskich. Ponadto narażone są osoby chorujące na zapalenie zatok przynosowych z zakażeniami oskrzelowo-płucnymi.

Czasem wystąpienie przewlekłego zapalenia oskrzeli ma przyczynę wewnątrzpochodną, to znaczy, że wynika np. z wrodzonej skłonności do zachorowania, z niedoboru niektórych frakcji przeciwciał, niedoboru pewnych białek osocza lub pierwotnej dyskinezy rzęsek, czyli nieprawidłowej budowy nabłonka oddechowego.

Jednak bezapelacyjnie najczęstszą, najpoważniejszą, najbardziej znaczącą przyczyną zachorowań jest palenie tytoniu. Palacze lub byli palacze stanowią przygniatającą większość chorych na zapalenie oskrzeli. Dym tytoniowy wywiera bardzo szkodliwy wpływ na drogi oddechowe, co więcej, udowodniono, że jego negatywne skutki są jeszcze groźniejsze, jeżeli palacz mieszka lub pracuje w warunkach zanieczyszczonego powietrza. W profilaktyce, jak i leczeniu przewlekłego zapalenia oskrzeli palenie tytoniu jest zatem kategorycznie zakazane.