Poparzone podniebienie – przyczyny, objawy, leczenie poparzenia podniebienia

Poparzone podniebienie – przyczyny i objawy

Najczęstszą przyczyną oparzenia podniebienia jest spożywanie gorących posiłków lub picie zbyt ciepłych napojów (kawa, herbata). Podrażnienie, uczucie szczypania, a nawet ból w jamie ustnej pojawia się również po zjedzeniu dań doprawionych dużą ilością ostrych przypraw, np. papryczki chilli.

Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie

Z kolei poparzone podniebienie u małego dziecka powstaje najczęściej na skutek oparzeń chemicznych, czyli przeważnie wypicia środków żrących używanych do sprzątania domu. Opakowania środków czystości przyciągają uwagę najmłodszych. Dzieci, nie zdając sobie sprawy z zagrożenia, chcą spróbować, czy w kolorowej butelce kryje się coś smacznego.

Podczas wizyt u dentysty pacjenci często skarżą się na „podrażnione podniebienie górne”. Poparzenie jamy ustnej wrzątkiem powoduje silny ból podniebienia, języka i gardła. Dolegliwości bólowe występują nie tylko w momencie zadziałania czynnika drażniącego. Mogą utrzymywać się do 2–3 dni i pojawiać się podczas jedzenia i picia. Zranione podniebienie pokrywa się bąblami i pęcherzami. Należy pamiętać, że nie wolno ich przekłuwać.

Przeczytaj też: Jakie funkcje spełnia języczek podniebienny?

Poparzenie podniebienia – czy na pewno?

Poparzone podniebienie łatwo pomylić z: aftą, alergią lub stomatopatią protetyczną. Wymienione patologie w jamie ustnej dają często podobne objawy, dlatego ich rozpoznanie bywa utrudnione.

Afta to bolesna nadżerka lub owrzodzenie o owalnym kształcie, pokryte białym nalotem i otoczone czerwonym rąbkiem zapalnym. Występuje na podrażnionym podniebieniu i dziąsłach lub policzkach. Pojawia się często bez uchwytnej przyczyny.

Afta może być związana z nadmiernym stresem, przemęczeniem, alergiami pokarmowymi, u kobiet także z miesiączką. Powstaje też na skutek urazów mechanicznych, na przykład przygryzienia. Objawy afty to silny ból i szczypanie podniebienia. Węzły chłonne ulegają powiększeniu. Afty goją się około 10–14 dni.

Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?

W jamie ustnej może uwidocznić się alergia na akryl, z którego wykonywane są protezy ruchome. Objawem jest zaczerwienienie podniebienia i pieczenie, ograniczone do zasięgu płyty protezy. Dolegliwości nasilają się w trakcie noszenia protez, a słabną po ich wyjęciu. W takim przypadku zalecana jest inna metoda uzupełnienia braków zębowych, na przykład most lub implant.

Z kolei stomatopatia protetyczna to zmiany patologiczne błony śluzowej jamy ustnej powstające na skutek używania protez ruchomych lub całkowitych. Pojawiają się po wielokrotnie powtarzanych urazach mechanicznych i obtarciu podniebienia, w przypadku nieprzestrzegania higieny oraz przy nadkażeniu bakteryjnym lub grzybiczym.

Objawy stomatopatii to obrzęk, zaczerwienienie i pieczenie śluzówki. Może pojawić się biały nalot, który po starciu pozostawia małe, krwawiące punkty.

Czytaj również: Spuchnięte dziąsła – przyczyny i leczenie

Co na poparzone podniebienie?

Ulgę po zranieniu podniebienia przyniosą leki na afty. Są one dostępne w aptece bez recepty. Szybko zmniejszą dolegliwości i wspomogą gojenie się ran.

Warto kupić żel lub maść zawierającą środki znieczulające (takie jak benzokaina), która działa przeciwbólowo. Lekarze w przypadku poparzonego języka zalecają także ssanie tabletek na ból gardła. Zmniejszą one stan zapalny i uśmierzą ból.

Rany i bąble na podniebieniu, które nie goją się przez okres dłuższy niż 14 dni, powinien obejrzeć lekarz, gdyż nasuwa to podejrzenie procesu nowotworowego.

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

Poparzone podniebienie u dziecka powinien obejrzeć dentysta lub pediatra. W przypadku wypicia żrących środków należy niezwłocznie pojechać z dzieckiem do szpitala. Nie wolno prowokować wymiotów, gdyż powracające z żołądka kwasy mogą ponownie poparzyć przełyk i jamę ustną, a nawet doprowadzić do perforacji układu pokarmowego.

Jeśli mamy opakowanie po środku chemicznym, trzeba je zabrać ze sobą do szpitala, ponieważ ułatwi to znacznie identyfikację substancji i szybciej będzie można udzielić pomocy.

Poparzone podniebienie – leczenie domowymi sposobami

Popularną metodą przynoszącą szybką ulgę po oparzeniu jamy ustnej wrzątkiem jest włożenie do ust kostek lodu. Niska temperatura zmniejszy obrzęk i ból podniebienia. Kostki lodu należy przemieszczać w ustach, nie mogą być w tym samym miejscu przez dłuższy czas.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Jeśli nie mamy pod ręką lodu, można nabrać do ust zimnej wody i trzymać ją przez chwilę. Pamiętajmy, że nie powinniśmy dawać kostek małym dzieciom, gdyż mogą się nimi zakrztusić.

Jeżeli chodzi o poparzenie podniebienia, ranę po bąblach warto odizolować od środowiska jamy ustnej. Można to zrobić za pomocą naparu z malwy oraz wywaru z siemienia lnianego. Mają one działanie powlekające, są niczym balsam przy obdartym i bolesnym podniebieniu, tworzą warstwę osłaniającą śluzówkę przed szkodliwymi czynnikami.

Malwa to roślina ceniona od stuleci i wykorzystywana jako lek na wiele dolegliwości i chorób. Posiada ona kwiaty o różnych kolorach, jednak tylko te o ciemnofioletowym zabarwieniu, ze względu na posiadanie antocyjanów i garbników, mają właściwości lecznicze.

Jak przygotować zdrowotny napar z malwy? Do szklanki należy wrzucić kilka suszonych płatków kwiatu malwy, zalać je wrzątkiem i zaparzać pod przykryciem przez co najmniej 10–15 minut. Tak przygotowany napar należy popijać przez cały dzień małymi łykami.

Kiedy boli podniebienie, sprawdzi się siemię lniane – to nasiona lnu, które zawierają duże ilości błonnika, lignanów i kwasów tłuszczowych omega-3. Siemię wykazuje mnóstwo właściwości leczniczych, np. obniża cholesterol i jest pomocne w leczeniu refluksu.

Łyżkę siemienia lnianego należy zalać szklanką gorącej wody i odstawić na około 15 minut. Dzięki właściwościom żelującym błonnika, zaparzony w ten sposób len przypomina swoją konsystencją galaretkę. Tak przygotowany napar należy popijać małymi łykami przez cały dzień.

Płukanka z soli jest stosowana na ból gardła i zakażenia w jamie ustnej już od bardzo dawna. Jest także dobrym sposobem na poparzone podniebienie. Sól działa odkażająco na błonę śluzową jamy ustnej. Pół łyżeczki soli należy rozpuścić w szklance ciepłej wody, a następnie wypłukać nią usta.

Bibliografia:

• Górska R., Choroby błony śluzowej jamy ustnej. MTP, Warszawa 2011.
• Jańczuk Z., Choroby bony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. Wydawnictwo PWZL, Warszawa 2013.
• Knychalska-Karwan Z., Fizjologia i patologia błony śluzowej. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2009.