Blizny – jak można się ich pozbyć? Sposoby na usunięcie blizn

Czym są blizny?

Blizny należą do trwałych zmian skórnych, które powstają w efekcie gojenia się ran. Uszkodzenie skóry może być spowodowane urazami chemicznymi, mechanicznymi lub termicznymi. Pierwotne ubytki skóry właściwej zostają zastąpione tkanką łączną włóknistą.

W obszarze blizn nie ma żadnych przydatków skóry, czyli włosów, ani gruczołów łojowych i potowych. Omawiane defekty skórne cechują się także niską elastycznością i większą wrażliwością na urazy.

Jak powstają blizny?

Jak wcześniej wspomniano, blizny powstają w wyniku procesu gojenia się ran. Przebiega on w kilku fazach: zapalenia i homeostazy, proliferacji, epitelizacji oraz przebudowy blizny.

W procesie gojenia skóra właściwa zostaje zastąpiona przez tkankę łączną włóknistą. Powstała blizna różni się wyglądem od otaczającej ją skóry. Ryzyko powstania blizny jest większe, m.in. u osób z genetyczną tendencją do bliznowacenia skóry.

Jakie są rodzaje blizn?

Można wyróżnić blizny niedojrzałe oraz blizny dojrzałe. Blizny prawidłowe to blizny dojrzałe, które są płaskie i mają jasny, perłowy kolor. Blizny nieprawidłowe to blizny niedojrzałe, które są lekko wypukłe, czerwone i powodują świąd skóry.

W zależności od struktury blizny, wyróżnia się:

• blizny zanikowe (blizny atroficzne), które często tworzą się w wyniku stanów zapalnych skóry i są widoczne jako wgłębienia w skórze. Do blizn zanikowych zalicza się m.in. blizny potrądzikowe i blizny po ospie wietrznej. Wśród często występujących blizn potrądzikowych wyróżnia się blizny: odbarwieniowe, typu ice-pick, rolling i boxcar;
• blizny przerostowe (hipertroficzne), które wystają ponad powierzchnię skóry. Powstają m.in. w wyniku operacji (blizny pooperacyjne), oparzeń, urazów (blizny pourazowe) i stanów zapalnych skóry. Blizna przerostowa to tkanki bliznowate, które mogą upośledzać czynności tkanek;
• bliznowce (keloidy), które przybierają postać guzów bliznowatych o powierzchni większej niż obszar uszkodzonej skóry. Są twarde i mają wypustki naruszające powierzchnię zdrowej skóry;
• blizny linijne, które tworzą się na tym samym poziomie, co reszta skóry, dlatego są najmniej widoczne ze wszystkich rodzajów blizn. Goją się przez rychłowzrost i w przeciwieństwie do innych blizn, nie powodują obkurczania się tkanek.

Czy blizny mogą same zniknąć?

Warto wiedzieć, że poza wczesnym etapem życia płodowego, każdy uraz skóry goi się z wytworzeniem blizny. Niewielkie, powierzchowne ranki skóry mogą zregenerować się samoistnie, bez wykształcenia się blizny. Jednak powstałe już blizny nie znikają samoistnie.

Jak pozbyć się blizn?

Terapia blizn to trudny, złożony i czasochłonny proces, który powinien być prowadzony w sposób multidyscyplinarny. W leczeniu blizn stosuje się, m.in. zabiegi z zakresu kosmetologii, medycyny estetycznej i chirurgii plastycznej.

Jak należy działać na skórę, aby zmniejszyć blizny?

Zarówno preparaty stosowane w redukcji blizn, jak i profesjonalne zabiegi na blizny koncentrują się na:

• zmniejszeniu odkładania się kolagenu w bliznach oraz rozluźnieniu włókien kolagenowych;
• pobudzeniu regeneracji naskórka;
• złuszczaniu naskórka oraz górnych warstw skóry właściwej;
• zmiękczaniu tkanek blizny;
• działaniach przeciwzapalnych, przeciwobrzękowych i przeciwzakrzepowych;
• zmniejszeniu swędzenia, które towarzyszy gojeniu się rany;
• zwiększeniu nawodnienia skóry.

Domowe sposoby na zmniejszenie blizn

Regularna, domowa pielęgnacja skóry jest jednym z najważniejszych sposobów na zapobieganie pojawieniu się blizny. Odpowiednio nawilżona i odżywiona skóra jest mocniejsza i mniej podatna na urazy. Ponadto, w razie uszkodzenia ma większe zdolności regeneracyjne niż skóra sucha i zaniedbana.

Domowa pielęgnacja blizny powinna koncentrować się na:

• masażach blizny;
• stosowaniu preparatów, zawierających następujące substancje aktywne: śluz ślimaka, wyciąg z cebuli, retinoidy, heparyna, kwas hialuronowy, witamina E, masa perłowa;
• nakładaniu na tworzącą się bliznę żeli silikonowych. Na uszkodzoną skórę można także aplikować specjalne plastry silikonowe oraz opatrunki poliuretanowe. Warto wiedzieć, że silikonowe plastry są terapią tzw. pierwszego rzutu na różnego rodzaju blizny.

Profesjonalne metody usuwania blizn

Bardzo ważny jest wybór odpowiednich do rodzaju blizny metod działania. Do profesjonalnych sposobów, wykorzystywanych w redukcji blizn, wykorzystuje się, m.in.: farmakoterapię (np. iniekcja kortykosteroidami), kosmetologię, fizjoterapię, medycynę estetyczną oraz chirurgię plastyczną.

Metody zmniejszania widoczności blizn z zakresu kosmetologii i medycyny estetycznej

Blizny można zredukować poprzez stosowanie zabiegów z zakresu kosmetologii i medycyny estetycznej, takich jak:

• mikrodermabrazja diamentowa, korundowa i wodno-tlenowa. Poprzez abrazję powierzchownych powłok naskórka z pomocą różnych materiałów ściernych, dochodzi do odbudowy komórek skóry i poprawy wyglądu blizn;
• peelingi chemiczne z wykorzystaniem kwasów: migdałowego, glikolowego, trichlorooctowego (TCA), salicylowego oraz mieszanek kwasów o różnych stężeniach. Pomagają one zredukować blizny poprzez: złuszczenie martwego naskórka, likwidację powierzchownych defektów i pobudzenie procesów przemian komórkowych w skórze;
• mezoterapia mikroigłowa. Poprzez kontrolowane niewielkie uszkodzenia skóry wywołane przez małe i cienkie igły, osadzone w dermarollerze lub dermapenie oraz wprowadzenie potrzebnych substancji aktywnych, można poprawić stan skóry i zmniejszyć blizny;
• radiofrekwencja mikroigłowa, która jest świetną metodą terapii blizn. Łączy w sobie działanie fali radiowej oraz mikronakłuwania, co intensyfikuje efekt uszkodzenia, a następnie regeneracji tkanek;
• mikropigmentacja medyczna, która ma zadanie zakamuflować bliznę poprzez wprowadzenie pod skórę odpowiednio dobranego odcienia pigmentu;
• technika skin deedling, która polega na wywołaniu mikrourazów za pomocą aparatury do makijażu permanentnego, pobudzających skórę do produkcji kolagenu;
• laseroterapia, do której wykorzystuje się m.in. lasery frakcyjne ablacyjne i nieablacyjne.

Fizjoterapeutyczne sposoby na blizny

Widoczne blizny można także skuteczne zredukować za pomocą technik z zakresu fizjoterapii, takich jak:

• krioterapia, która polega na krótkotrwałym kontakcie blizny z medium chłodzącym o wysoce ujemnej temperaturze, np. -78,5 stopnia Celsjusza;
• presoterapia, czyli terapia uciskowa, pomocna w redukcji blizn przerosłych i bliznowców. Jej celem jest miejscowe niedotlenienie i niedokrwienie tkanek bliznowatych w celu zmniejszenia powierzchni blizny;
• kinesiotaping, który jest metodą dynamicznego plastrowania. Można ją zastosować dopiero po całkowitym zasklepieniu się blizny;
• masaż i mobilizacja blizny.

Czym jest mobilizacja blizny?

Mobilizacja blizny to jedna z technik fizjoterapeutycznych, stosowana w celu zwiększenia ruchomości zarówno blizny, jak i tkanek ją otaczających. Najczęściej jest ona stosowana przy bliznach po cięciu cesarskim, ale może być wykorzystywana także przy innego rodzaju bliznach pooperacyjnych i pourazowych.

Do tygodnia od powstania urazu nie masuje się blizny, lecz tkanki z nią sąsiadujące. Do 8. tygodnia od powstania urazu wykonuje się drenaż limfatyczny tkanek otaczających bliznę oraz rozluźnianie mięśniowo-powięziowe. W III fazie mobilizacji blizny, która trwa od 8 tygodni do nawet 2 lat, stosuje się już bezpośrednie techniki pracy z blizną.

Blizna po cesarce – jak ją pielęgnować?

Obecnie istnieje wiele sposobów, by przeciwdziałać negatywnym skutkom formowania się pooperacyjnej powłoki skórnej. Blizny po cesarskim cięciu są zwykle poziome i krótkie, a przy tym po założeniu bielizny praktycznie niewidoczne. Świeże rany należy przemywać z użyciem szarego mydła, osuszać oraz dezynfekować. Poza tym warto pamiętać o noszeniu przewiewnych ubrań.

Blizny po cesarskim cięciu trzeba odpowiednio pielęgnować, to znaczy stosować specjalne preparaty na bazie naturalnych ekstraktów. Produkty do leczenia powierzchniowego mają zazwyczaj postać maści lub żelu. Do najpopularniejszych należą preparaty silikonowe, z wyciągiem z cebuli i heparyną. Dzięki nim blizna po cesarskim cięciu szybciej się goi, więc można szybko zauważyć znaczną poprawę w wyglądzie blizny skórnej.

Mechanizm działania ekstraktu z cebuli opiera się na właściwościach bakteriobójczych, które wpływają na zwiększenie ekspresji macierzy pozakomórkowej. Heparyna zwiększa nawodnienie tkanek i wykazuje działanie przeciwzapalne. Alantoina ma właściwości keratolityczne, a także pobudza regenerację naskórka. Maści zawierające w składzie te trzy składniki są niezwykle przydatne w zmniejszeniu przerosłych blizn po cesarskim cięciu.

Plastry silikonowe można połączyć z terapią preparatami z wyciągiem z cebuli. Produkty tego typu znajdują także zastosowanie w leczeniu przerosłych blizn po cesarskim cięciu. Preparaty silikonowe w formie żelu są niewidoczne po wyschnięciu. Poza tym nie muszą być aplikowane kilkakrotnie w ciągu dnia.

Jak poprawić wygląd blizny po cesarskim cięciu?

Podstawowa zasada dotyczy odpowiedniej higieny i dbałości o ranę tuż po operacji. Po kilkunastu godzinach należy ją zdezynfekować środkami antyseptycznymi. Po kilku dniach można zdjąć opatrunek, unikać gwałtownych ruchów i nie drażnić rany mechanicznie. Po około 4 tygodniach warto stosować na bliznę maści, kremy czy plastry silikonowe, które znacznie poprawiają wygląd miejsca pooperacyjnego.

Proces gojenia się rany jest sprawą indywidualną, tak jak i ostateczny wygląd blizny. Jeśli dojdzie do powikłań pogarszających wygląd takiego miejsca, możliwa bywa korekcja. Lekarze mają możliwość wycięcia blizny i ponownego zszycia. Zabieg jest przeprowadzany zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym. Dobre efekty można osiągnąć także poprzez rolowanie skóry, zaliczane do technik pośrednich. Bezpieczna oraz łagodna forma pracy nad blizną poprawia ukrwienie oraz mobilność opracowywanego obszaru. Klasyczny masaż powinien być wykonywany przez około 2-3 tygodnie, dwa razy dziennie.

Widoczne blizny – operacyjne metody leczenia blizn

Chirurgiczne leczenie blizn to najbardziej inwazyjny i można powiedzieć ostateczny sposób na poprawę funkcjonalności i wyglądu blizny, który wymaga określonych wskazań do jego wykonania. Do operacyjnych metod redukcji blizn zalicza się: plastykę blizn, przeszczepy skóry oraz plastykę płatową.

współpraca: Dagmara Osińska