Sterydy anaboliczne – czym są i jak działają?

Czym są sterydy anaboliczne?

Substancje nazywane sterydami anabolicznymi to pochodne fizjologicznych androgenów, które odpowiadają za wykształcenie męskich cech płciowych. Oprócz pogłębienia barwy głosu, popędu seksualnego czy owłosienia ciała, powodują też przyrost masy mięśniowej. Anaboliki stanowią grupę wytwarzanych syntetycznie hormonów, imitujących naturalny testosteron.

Sterydy anaboliczne (steroidy) zwiększają także wytrzymałość mięśni. Określane są jako substancje poprawiające wydajność fizyczną podczas intensywnych treningów.

Jak działają sterydy anaboliczne?

Pochodne testosteronu wykazują zarówno działanie anaboliczne (stymulują przyrost tkanki mięśniowej), jak i androgenne (typowe dla hormonów męskich). Nie są to żadne witaminy czy suplementy diety, które zawierają składniki odżywcze. Stosowanie sterydów anabolicznych pozwala zbudować masę mięśniową w możliwie najkrótszym czasie.

Anaboliki przyspieszają tworzenie się komórek budujących określone tkanki organizmu. Spośród wielu efektów anabolicznych warto wymienić: wzmożoną syntezę białek, wzrost apetytu oraz tempa przyrostu masy ciała, siły i wytrzymałości mięśni.

Rodzaje sterydów anabolicznych

Anaboliki występują w formie zastrzyków, tabletek oraz maści SAA. Najszybszy przyrost masy mięśniowej powodują sterydy anaboliczne wstrzykiwane domięśniowo. Z kolei steroidy przyjmowane doustnie pozostawiają mniejszy lub większy ślad w układzie pokarmowym, co może negatywnie wpływać na wątrobę. Stosowanie anabolików w postaci maści jest mało popularnym sposobem aplikacji.

Do najbardziej znanych sterydów anabolicznych należy:

• testosteron – jest najlepiej tolerowany w formie zastrzyków i wywołuje najmniej skutków ubocznych. To także występujący naturalnie męski hormon płciowy, którego niedobór może powodować różne dysfunkcje gruczołów dokrewnych;
• deca durabolin – zwiększa syntezę białek kolagenowych i retencję azotu;
• winstrol (stanozolon) – popularny środek dopingujący, może powodować ból oraz dyskomfort po iniekcji. Znajduje zastosowanie w kulturystyce i sportach siłowych;
• boldenon – stosowany jest wyłącznie jako środek dopingujący. Silnie zmodyfikowany chemicznie, po to by ograniczyć do minimum skutki uboczne;
• oxandrolone – jest stosowany również w medycynie w celu ograniczenia utraty masy ciała pacjentów przebywających w śpiączkach farmakologicznych;

• trenbolone – jeden z najbardziej niebezpiecznych sterydów anabolicznych. W kulturystyce stosowany jako środek iniekcyjny zwiększający syntezę białek mięśniowych.

Sterydy anaboliczne – zastosowanie w medycynie

W latach 40. XX wieku anaboliki były wykorzystywane do stymulowania tworzenia szpiku w anemii hipoplastycznej, wzrostu apetytu i masy, przyspieszenia rozwoju płciowego chłopców, regulowania tempa wzrostu u dzieci czy rekonwalescencji po ciężkiej chorobie.

Podejmowane w przeszłości próby leczenia wymienionych zaburzeń sterydami anabolicznymi nie mają obecnie medycznego zastosowania. W medycynie wykorzystuje się glikokortykosteroidy, które stanowią zupełnie odmienną grupę substancji chemicznych.

Sterydy anaboliczne – działania niepożądane

Nadużywanie anabolików ma negatywny wpływ na organizm człowieka. Sterydy anaboliczne negatywnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy i funkcjonowanie nerek. Wykazują też działanie hepatotoksyczne, czyli uszkadzające wątrobę.

Mogą powodować szereg skutków ubocznych, tj.: nadciśnienie tętnicze, wzrost stężenia cholesterolu, zwiększenie ryzyka choroby niedokrwiennej serca oraz zawału mięśnia sercowego. Wśród możliwych działań niepożądanych znajdują się też problemy natury psychicznej, typu agresja, wybuchowość, obniżenie samokontroli, stany maniakalne, urojenia, zaburzenia w postrzeganiu własnego ciała.

U kobiet przyjmujących sterydy anaboliczne można zaobserwować:

• zmiany skórne typu trądzik;
• zaburzenia miesiączkowania;
• zanikanie gruczołów piersiowych;
• obniżony głos;

• hirsutyzm (nadmierne owłosienie na twarzy i klatce piersiowej).

U mężczyzn występuje często:

• obkurczanie jąder;
• zaburzenia spermatogenezy;
• nadmierne wypadanie włosów, łysienie;
• rozrost gruczołu krokowego;
• ginekomastia (pojawienie się gruczołów piersiowych).

Stosowanie sterydów anabolicznych

Przyjmowanie anabolików niesie ze sobą ogromne ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Po pewnym czasie może mieć potencjał uzależniający zwłaszcza dla osób, którym zależy na zbudowaniu masy mięśniowej i podniesieniu aktywności receptorów androgenicznych w możliwie jak najkrótszym czasie. Sterydy anaboliczne mogą zwiększać wydolność organizmu, ale efekty są raczej krótkotrwałe.