Uporczywy kaszel – jakie są przyczyny i jak leczyć uporczywy kaszel?

Uporczywy kaszel – jakie są przyczyny?

Kaszel to odruch obronny, który składa się z nasilonego wdechu i wydechu. Wydech rozpoczyna się przy zamkniętej głośni. Powoduje to powstanie wysokiego ciśnienia w płucach i w momencie otwarcia głośni dochodzi to szybkiego wyrzutu powietrza, które oczyszcza drogi oddechowe z nagromadzonej wydzieliny.

Kaszel można podzielić na rodzaje. Ze względu na czas występowania dzieli się go na:

• kaszel ostry – trwający mniej niż 3 tygodnie; najczęstszą przyczyną są infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli i alergia; rzadziej zapalenie płuc, zatorowość płucna czy ciało obce w drogach oddechowych;
• kaszel podostry – trwający od 3 do 8 tygodni; najczęstszą przyczyną są przebyte infekcje wirusowe.

Wyróżnia się ponadto kaszel uporczywy utrzymujący się dłużej niż 8 tygodni. Wśród przyczyn należy wymienić: POChP (przewlekłą obturacyjną chorobę płuc), astmę oskrzelową lub krztuśca u dziecka, rozstrzenie oskrzeli, niewydolność serca, refluks żołądkowo-przełykowy, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła i nowotwory.

Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Uporczywy kaszel – suchy czy mokry?

Odmienne rodzaje kaszlu możemy wyodrębnić także ze względu na jego charakter. Na początkowym etapie infekcji najczęściej pojawia się rodzaj suchy. Przyczyną uporczywego suchego kaszlu u dorosłych czy dzieci mogą być jednak nie tylko zakażenia wirusowe, ale także astma, choroby śródmiąższowe płuc. Drażni on okolice tchawicy, często prowokując napady uporczywego kaszlu w nocy. Nie jest on produktywny, a więc nie prowadzi do usuwania gęstej wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.

Kaszel produktywny (kaszel mokry, wilgotny) charakteryzuje się wykrztuszaniem wydzieliny, wraz z którą z dróg oddechowych usuwane są chorobotwórcze bakterie. W zależności od przyczyny wydzielina ta może przybierać różnorodną barwę. Najczęściej jest to wydzielina:

• ropna (żółta lub zielona) – w zakażeniu bakteryjnym zatok przynosowych, oskrzeli i płuc;
• śluzowa – w przewlekłym zapaleniu oskrzeli, POChP;
• krwista – w zatorowości płucnej, niewydolności lewokomorowej serca.

Dobierając metodę leczenia uporczywego kaszlu, należy mieć na uwadze, czy jest on suchy czy też mokry.

Przeczytaj: Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Tabletki czy syrop na uporczywy kaszel – co wybrać?

W aptekach są dostępne środki na kaszel w formie tabletek do ssania, syropów o rozmaitym mechanizmie działania. Warto zwrócić uwagę na środki, które zapobiegają wysychaniu błony śluzowej górnych dróg oddechowych.

Tabletki na uporczywy kaszel zmniejszają jego częstotliwość i ułatwiają odkrztuszanie. Warto wybrać preparaty zawierające w składzie ekstrakty roślinne, np. z ziela tymianku, wyciąg suchy z porostu islandzkiego, wyciąg płynny z aloesu, ekstrakt gęsty z korzenia prawoślazu, wyciąg z kwiatów dziewanny. Pokrywają błonę śluzową ochronnym filtrem, który zabezpiecza ją przed szkodliwym wpływem czynników drażniących (takich jak suche, zimne lub zanieczyszczone powietrze).

Jeżeli chodzi o syropy, do dyspozycji mamy syropy na kaszel suchy (łagodzący odruch kaszlu) oraz syropy na kaszel mokry (wspomagający odkrztuszanie wydzieliny), jednak w wielu przypadkach odróżnienie charakteru dolegliwości może być problematyczne. Warto sięgnąć po środki, których formuła opracowana została w taki sposób, by łagodzić różne rodzaje kaszlu (syrop na kaszel suchy i mokry). W jego składzie znajdziemy m.in. ekstrakt z tymianku czy nalewkę z pierwiosnka.

Jeśli uporczywy kaszel utrzymuje się mimo zastosowania domowych sposobów i leków dostępnych w aptekach bez recepty, a samopoczucie chorego ulega pogorszeniu i pojawia się wysoka gorączka, należy udać się do lekarza, który zdecyduje, czy koniecznie jest zastosowanie antybiotyków. W szczególnych przypadkach zleci dodatkowe badania, takie jak: RTG płuc, morfologię krwi, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia.

Uporczywy kaszel – domowe sposoby

Domowe sposoby na uporczywy, nieustanny kaszel mogą wspomóc leczenie konwencjonalne, skracając czas nieprzyjemnych objawów. Aby złagodzić uporczywy, chroniczny kaszel, warto zastosować syrop z cebuli. Pokrojoną w kostkę cebulę należy zasypać cukrem i odstawić na kilka godzin w ciepłe miejsce. Kiedy cebula puści sok, trzeba go przelać do butelki i pić kilka razy dziennie po jednej łyżce stołowej.

Sprawdzi się również sosnowy syrop na uporczywy kaszel. Młode pędy sosny należy zasypać cukrem i pozostawić w ciepłym, nasłonecznionym miejscu na kilka dni, od czasu do czasu, wstrząsając. Przelany do butelek można przechowywać do kilku tygodni w lodówce.Taki syrop na kaszel należy pić kilka razy na dobę po jednej łyżce stołowej. Dobrym sposobem na uporczywy kaszel będzie także mleko z masłem, czosnkiem i cukrem. Do gorącego mleka dodaje się pozostałe składniki, dokładnie miesza i pije ciepłe, najlepiej przed snem.

Warto skorzystać także z inhalacji na kaszel. Do gorącej wody dodaje się kilka kropel olejku, np. tymiankowego lub eukaliptusowego, a następnie należy wdychać opary pod przykryciem, np. z ręcznika. Dobre na ciągły kaszel jest także dbanie o odpowiednie nawilżenie powietrza. Można kupić elektryczne nawilżacze powietrza lub rozłożyć wilgotne ręczniki na kaloryferach. Zmniejszy to wysychanie śluzówki nosa i gardła, które też przyczynia się do powstawania kaszlu.

Uporczywy kaszel u dzieci nasila się, kiedy dziecko ma zatkany nos. Maluch oddycha wtedy przez usta, co powoduje wysychanie śluzówek. Przed snem warto nakłonić dziecko do wydmuchania nosa lub, jeżeli jest na to za małe, można skorzystać z dostępnych w sklepach aspiratorów.

Zarówno w przypadku uporczywego kaszlu u dorosłych, jak i dziecka istotne jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Należy o nie zadbać zwłaszcza wtedy, gdy u chorego pojawia się gorączka. Istotne jest ponadto unikanie przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach, w których powietrze jest zazwyczaj pozbawione odpowiedniej wilgotności, co może nasilać odruch męczącego kaszlu .