Wyciskanie pryszczy – dlaczego lubimy to robić?

Czym są i jak powstają pryszcze?

Trądzik pospolity jest powszechną i znienawidzoną dermatozą o różnym przebiegu. Niedoskonałości skórne, które pojawiają się u osób z trądzikiem pospolitym, potocznie zwane są pryszczami. Zmiany trądzikowe pojawiają się w miejscach, gdzie znajdują się skupiska gruczołów łojowych, których funkcjonowanie zależy od czynników genetycznych i aktywności hormonów. W przypadku zaburzenia ich pracy, gruczoły łojowe wytwarzają nadmierne ilości łoju, potocznie zwanego sebum. Krosty pojawiają się więc na skórze twarzy, pleców (w szczególności pomiędzy łopatkami), ramion, pośladków, a nawet klatki piersiowej. Na twarzy najwięcej pojawia się ich w tzw. strefie T, czyli na czole, nosie oraz brodzie.

Za ich powstawanie odpowiedzialne jest wiele czynników wewnętrznych i zewnętrznych, w tym:

• czynniki genetyczne;
• niewłaściwa dieta;
• nieodpowiednia pielęgnacja skóry;
• zaburzenia hormonalne oraz wahania poziomu hormonów w okresie dojrzewania, ciąży lub w czasie cyklu menstruacyjnego.

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?

Wykwitem pierwotnym w przebiegu trądziku są zaskórniki otwarte i zamknięte . Powstają one na powierzchni skóry na skutek nadmiernego gromadzenia się martwych komórek naskórka w końcowych częściach kanalików mieszków włosowych, w efekcie czego dochodzi do ich zatkania. Zaburzenie procesu złuszczania sprawia, że do kanalików przedostają się komórki zapalne, co sprzyja namnażaniu się bakterii beztlenowych, w tym m.in. Propionibacterium acnes, które rozkładają obojętne tłuszcze łoju i przekształcają je w wolne kwasy tłuszczowe. W ten sposób powstają zmiany zapalne, w tym grudki i krosty. Zawierają one przezroczysty płyn, bogaty w treść ropną.

Czytaj również: Trądzik a hormony – schorzenia endokrynologiczne objawiające się trądzikiem hormonalnym

Dlaczego wyciskanie pryszczy może być niebezpieczne?

Do wyciskania pryszczy zabieramy się najczęściej,,przy okazji". Opuszkami palców lub paznokciami ugniatamy zmienioną chorobowo powierzchnię skóry i,,oczyszczamy" ją z nadmiaru sebum oraz treści ropnej. W ten sposób przerywamy ciągłość skóry, do której wnętrza dostają się zanieczyszczenia. Bakterie, znajdujące się we wnętrzu pryszczy, wydostają się na zewnątrz i zasiedlają następne partie skóry, na których następnie tworzą się kolejne pryszcze.

Wyciskanie pryszczy prowadzi do nasilenia stanu zapalnego, a w dłuższej perspektywie do powstawania przebarwień oraz blizn potrądzikowych . Wyciskając pryszcze, narażamy się więc na trwałe uszkodzenia skóry. Co więcej samodzielne praktyki mechanicznego oczyszczania twarzy z pryszczy mogą być naprawdę niebezpieczne!

Na twarzy, którą najczęściej chętnie,,oczyszczamy" znajduje się tzw. trójkąt śmierci. To specyficznie unaczyniony trójkątny obszar rozpoczynający się od kącików ust, obejmujący całą powierzchnię nosa, który zwęża się i kończy u szczytu nosa, na wysokości oczu. Znajdują się w nim ważne żyły: twarzowa, kątowa oraz oczne, prowadzące do zatoki jamistej. Zakażenie powstałe w rejonie trójkąta śmierci przenika przez naczynia krwionośne i może szybko przedostać się do mózgu.

Nie wolno wyciskać pryszczy, szczególnie z pola trójkąta śmierci, ponieważ może to doprowadzić do zakrzepowego zapalenia zatoki jamistej, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci! Dlatego, jeśli ktoś nie może poradzić sobie z wyciskaniem pryszczy, powinien zasięgnąć specjalistycznej porady.

Czytaj również: Czyrak – objawy, jak wygląda, leczenie, wyciskanie, antybiotyk, maść, powikłania

Z jakich powodów wyciskamy pryszcze?

Okazjonalne, samodzielne mechaniczne oczyszczanie twarzy zdarza się każdemu z nas. Przyczyny wyciskania zmian pojawiających się na skórze są różne – rozładowanie napięcia i stresu, chęć odzyskania gładkiej cery czy satysfakcja, płynąca z pozornie wygranej walki z trądzikiem. Niestety każda forma wyciskania pryszczy jest szkodliwa, a niekiedy jest przejawem autoagresji i zachowań autodestrukcyjnych.

Wyciskanie pryszczy jest tak powszechne, że małżeństwo państwa Pierce, które uwielbiało oddawać się tej czynności, wymyśliło gadżet dla wielbicieli tego zajęcia! Zabawka o nazwie Pop It Pal okazała się hitem wśród konsumentów, co ukazuje dużą skalę problemu. Używanie tzw. symulatora wyciskania jest co prawda nieszkodliwe dla naszej skóry, jednak nie likwiduje problemu motywacji do stosowania tego typu praktyk. Okazuje się więc, że leczenie pewnych odmian trądziku wymaga nie tylko leczenia dermatologicznego, ale także psychiatrycznego.

To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie

Wyciskanie pryszczy z przyczyn estetycznych

Samodzielne usuwanie wągrów i pojawiających się krost poprzez ich wyciskanie jest często po prostu niezbyt trafionym rozwiązaniem dla osób, które chcą szybko pozbyć się niedoskonałości skórnych. Wydaje nam się, że wyciskając zawartość pryszcza, zlikwidujemy go. Niestety okazuje się, że to początek błędnego koła, którego skutkiem jest obrzęk, zaczerwienienie, a często nadkażenie miejsca ingerencji, a w konsekwencji powiększenie jego pierwotnego rozmiaru oraz pojawienie się nowych zmian.

Wyciskanie pryszczy z przyczyn psychologicznych

Choć wyciskanie pryszczy wydaje się być niewinnym, nieco wstydliwym nawykiem, okazuje się, że może być ono związane z zaburzeniami natury psychicznej. Okazuje się, że aż u 60% pacjentów z trądzikiem stwierdza się zaburzenia lękowo-depresyjne, które z kolei wyzwalają duże pokłady stresu, zaostrzającego stany zapalne, a w konsekwencji nasilenie zmian trądzikowych. U osób, które zmagają się z dermatozą trądziku, często obserwuje się samouszkadzanie skóry, którego następstwem są nieestetyczne blizny.

Czym jest trądzik neuropatyczny?

Trądzik neuropatyczny (przeczosowy) to choroba, należąca do zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych z pogranicza dermatologii i psychiatrii, zwana także trądzikiem z rozdrapania. To schorzenie jest częścią jednostki chorobowej o nazwie dermatillomania, polegającej na przymusowym samouszkadzaniu swojej skóry poprzez jej ściskanie, drapanie czy wyciskanie.

Cechami charakterystycznymi trądziku neuropatycznego są:

• odczuwanie przyjemności z czynności wyciskania krost, zaskórników oraz rozdrapywanie gojących się ran;
• świadomość i przyznawanie się do samouszkodzeń;
• codzienna powtarzalność czynności, która w miarę rozwoju zaburzenia, zajmuje choremu coraz więcej czasu.

Pierwszym skutkiem takiego postępowania jest wywołanie zaostrzenia stanu zapalnego poprzez nadkażenie skóry bakteriami, wydobytymi z rozdrapywanych i wyciskanych zmian skórnych, a w konsekwencji coraz większa ilość krost. Wtórnymi zmianami na skórze, która nie ma możliwości całkowitego zagojenia, są nieestetyczne, trwałe blizny potrądzikowe oraz przebarwienia.

W leczeniu chorych na trądzik neuropatyczny stosuje się leki antydepresyjne przepisane przez psychiatrę lub psychoterapię pod okiem psychoterapeuty.

Czytaj również: Krostki na twarzy – jakie są przyczyny i jak pozbyć się krost na twarzy?

Domowe sposoby pozbycia się wyprysków skórnych

Powszechnie wiadomo, że podstawą zdrowej skóry jest odpowiednia pielęgnacja, dostosowana do typu skóry. W przypadku cer z problem trądziku zaleca się używanie preparatów ze składnikami działającymi antybakteryjnie, przeciwzapalnie, normalizująco pracę gruczołów łojowych, matująco oraz nawilżająco. Substancje aktywne pomocne w walce z pryszczami i trądzikiem to m.in.: cynk, olejek z drzewa herbacianego czy fiołek trójbarwny. Ponadto, aby cieszyć się zdrową skórą, poza niewyciskaniem pryszczy, ważne jest:

• codzienne oczyszczanie twarzy z makijażu oraz zanieczyszczeń, przy użyciu delikatnych, dedykowanych danemu typowi skóry preparatów. Do cer trądzikowych poleca się płyny micelarne np. z kwasem oleanowym, które oczyszczają, nie naruszając bariery hydrolipidowej skóry. Ponadto zaleca się przemywanie skóry tonikiem antybakteryjnym;
• złuszczanie martwego naskórka co najmniej raz w tygodniu. Przy cerach problematycznych zaleca się peeling skóry dwa razy w tygodniu. Na rynku dostępne są peelingujące żele do mycia twarzy ze złuszczającymi naskórek mikrodrobinkami, np. ze słodkich migdałów, oraz składnikami aktywnymi, które regulują wydzielanie sebum oraz działają przeciwbakteryjnie. Po peelingu na twarz należy zaaplikować odpowiednie dla danego typu cery serum, np. zawierające kwas azelainowy, a następnie położyć maseczkę;
• nawilżanie skóry rano i wieczorem za pomocą kremów o lekkiej, niezatykającej porów konsystencji;
• wyrobienie sobie nawyku niedotykania twarzy! W ten sposób ograniczymy przenoszenie bakterii i innych drobnoustrojów chorobotwórczych;
• działania redukujące stres, w tym ćwiczenia fizyczne i medytacja;
• odpowiednia dieta;
• naturalne nawodnienie organizmu od wewnątrz, poprzez picie co najmniej 2 l wody dziennie.

Jeśli pomimo odpowiedniej pielęgnacji domowej nie widać poprawy struktury i wyglądu skóry należy skonsultować się ze specjalistą od chorób skórnych, czyli dermatologiem. Oceni on skalę problemu i zarekomenduje właściwe leczenie danej odmiany trądziku, a w razie potrzeby skieruje pacjenta do psychologa lub psychiatry. Uzupełnieniem leczenia dermatologicznego są także regularne wizyty w gabinetach kosmetycznych lub kosmetologicznych, w których kosmetyczka lub kosmetolog przeprowadzą profesjonalne zabiegi oczyszczająco-normalizujące.