Przyłuszczyca – ostra, przewlekła, plackowata – objawy i leczenie

Co to jest przyłuszczyca?

Przyłuszczyce to grupa chorób skóry o niewyjaśnionej etiologii. Wbrew nazwie, nie mają one związku z łuszczycą. Nazwa przyłuszczyce jest historyczna i wzięła się z tego, że zmiany na skórze podobne są nieco do łuszczycy (łuszczenie się skóry).

Przyłuszczyca może mieć przebieg ostry lub przewlekły. W zależności od typu, może powodować swędzenie skóry. Na chorobę tę częściej zapadają mężczyźni.

Przyłuszczyca ostra

Przyłuszczyca ostra (choroba Muchy-Habermanna) jest ostrą chorobą skóry objawiającą się nagłym powstawaniem polimorficznych (różnopostaciowych) zmian – początkowo plamistych lub grudkowych, czerwonych, które w trakcie przebiegu choroby zmieniają się w zmiany pęcherzykowe oraz nadżerki, które pokrywają się strupami.

Zmiany te mogą sprawiać choremu spory dyskomfort, wywołując swędzenie skóry. Najczęstszą lokalizacją zmian jest tułów, a także kończyny. Choroba Muchy-Habermanna bywa mylona z ospą wietrzną, zwłaszcza wtedy, gdy w początkowej fazie zmianom skórnym towarzyszą objawy ogólne (gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, uczucie rozbicia i pogorszenia samopoczucia).

Za przyłuszczycą przemawia brak zmian na błonach śluzowych. Choroba może przejść w postać przewlekłą. Przypuszcza się, że w patofizjologii choroby istotną rolę może odgrywać czynnik infekcyjny (np. wirus EBV lub paciorkowce). Częściej chorują mężczyźni.

Przyłuszczyca często ma przebieg samoograniczający się (mija samodzielnie). Do gojenia zmian dochodzi w ciągu kilku tygodni od rozpoczęcia choroby. Pamiątką po chorobie mogą być blizny, zwykle niewielkie, podobne do blizn po ospie wietrznej.

Przyłuszczyca przewlekła

Przewlekła przyłuszczyca liszajowata (pityriasis lichenoides chronica; PLC) to choroba przewlekła, na którą chorują przede wszystkim młodzi mężczyźni.

W przebiegu choroby obserwuje się pojawianie się zmian w postaci drobnych grudek na skórze, które z czasem ulegają spłaszczaniu i złuszczaniu, a na ich powierzchni pojawia się brązowa łuska. Najczęściej zmiany występują na tułowiu.

Zmiany te swoim wyglądem mogą przypominać łuszczycę, rzadko wywołują świąd skóry, zwykle nie sprawiają dyskomfortu, po wygojeniu się z reguły nie pozostawiają blizn. Choroba ma przebieg kilkuletni.

Przyłuszczyca plackowata

Przyłuszczyca plackowata drobnoogniskowa (choroba Brocqa) objawia się powstawaniem drobnych, jednolitych, okrągłych ognisk rumieniowo-złuszczających o jednolitym zabarwieniu. Jednostka ta występuje przede wszystkim u osób dorosłych.

Przyłuszczyca plackowata wielkoogniskowa – w jej przebiegu dochodzi do powstawania dużych (o średnicy powyżej 5 cm) plackowatych ognisk rumieniowo-złuszczających w różnych odcieniach. Zmiany mogą powodować świąd, jednak w znacznym odsetku przypadków nie wywołują dyskomfortu. Chorują przede wszystkim mężczyźni.

Przyłuszczyce dobrze leczą się pod wpływem promieniowania słonecznego, stąd poprawa stanu skóry występuje często w miesiącach letnich.

Jak leczyć przyłuszczyce?

Przyłuszczyce często mają przebieg samoograniczający, jednak wymagają prowadzenia przez dermatologa. Konieczna jest obserwacja zmian, ponieważ mogą one ulec transformacji nowotworowej w chłoniaka (ziarniniaka grzybiastego).

Zaniepokoić powinny cechy naciekania, nagłe dołączenie się świądu. Każda podejrzana zmiana wymaga weryfikacji histopatologicznej (pobrania wycinka i zbadania go pod mikroskopem).

W leczeniu przyłuszczyc zastosowanie znajdują:

• światłolecznictwo (promieniowanie UVA, UVB, ale także działanie światła słonecznego) – skutecznie działa na zmiany, jednak nie powinno być stosowane zbyt długo,
• glikokortykosteroidy,
• antybiotykoterapia doustna (najczęściej stosowane leki to: tetracyklina, doksycyklina, erytromycyna) stosowana najczęściej przez okres 3–4 tygodni,
• leki przeciwhistaminowe,
• miejscowe preparaty zawierające inhibitory kalcyneuryny (np. takrolimus),
• emolienty,
• leki immunosupresyjne (np. metotreksat).