Badanie histopatologiczne skóry – wskazania, co wykrywa, jak przebiega, jak długo czeka się na wynik?

Czym jest badanie histopatologiczne wycinka skóry?

Badanie histopatologiczne polega na zbadaniu wycinków skóry pod mikroskopem. By badanie takie mogło się odbyć, konieczne jest wykonanie biopsji skóry i pobranie tkanek do badania. Oprócz biopsji możliwe jest pobranie niewielkiego wycinka.

Biopsja skóry jest diagnostycznym, inwazyjnym badaniem służącym do oceny chorób związanych ze skórną powłoką ciała. Istotą badania jest pobranie niewielkiego fragmentu skóry chorobowo zmienionej do badania histopatologicznego. Badanie histopatologiczne skóry przeprowadza lekarz specjalista, który po odpowiednim wybarwieniu preparatów ocenia fragmenty tkankowe pod mikroskopem. Biopsję skóry wykonuje się również w miejscach, które potencjalnie mogą być chorobowo zmienione, ale nie prezentują jeszcze klinicznych objawów choroby.

Fragmenty tkankowe można uzyskać z każdej partii skóry. Zaletą badania jest to, że można jest wykonywać wielokrotnie u wszystkich osób. Po odpowiednim pobraniu materiału sporządza się preparaty, które poddaje się ocenie histopatologicznej, immunohistochemicznej lub ultrastrukturalnej. Po biopsji skóry nie występują przeważnie żadne poważne powikłania. Zdarza się niezwykle rzadko, że może pojawić się przedłużające krwawienie lub zakażenie w miejscu wykonywanej biopsji lub pobrania wycinka.

Lekarz otrzymujący wynik biopsji skóry może postawić odpowiednie rozpoznanie oraz zlecić postępowanie terapeutyczne, prowadzące do wyleczenia pacjenta.

Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Kiedy wykonuje się badanie histopatologiczne skóry?

Badanie wykonuje się na zlecenie lekarza. Zabieg pobrania tkanek się u pacjentów, u których podejrzewana jest choroba skóry.

Do chorób takich należą:

• stany przedrakowe skóry – jest to nabyta lub wrodzona zmiana na skórze, która z czasem może przekształcić się w chorobę nowotworową skóry,
• nowotwory skóry – w preparacie wykrywa się komórki raka płaskonabłonkowego lub raka podstawnokomórkowego, biopsja nie jest zalecana w przypadku czerniaka,
• bakteryjne lub grzybicze choroby skóry,
• choroby tkanki łącznej, inaczej nazywane kolagenozami,
• choroby pęcherzowe – m.in. pęcherzyca zwykła, pęcherzyca liściasta, pemfigoid,
• porfiria późna skórna, będąca najczęstszą postacią porfirii – choroby związanej z nieprawidłowym działaniem enzymów służących do syntezy hemu,
• złośliwe rozrosty limfocytów T, B lub NK, które w chwili rozpoznania są ograniczone do powłok skóry – chłoniaki skóry,
• zapalenia skóry oraz naczyń o podłożu immunologicznym,
• inne choroby skóry przebiegające z charakterystycznymi zmianami skórnymi np. łuszczyca, przyłuszczyce, liszaj płaski.

Biopsji skóry nie należy wykonywać z martwiczo zmienionej tkanki, pokrytej strupami lub owrzodzeniami. Pozyskane fragmenty tkankowe z takich miejsc nic nie wnoszą do klinicznego rozpoznania choroby.

Jak pobiera się fragment skóry do badania histopatologicznego?

Materiał do badania można pobrać poprzez wykonanie wycinka z pierwszych warstw skóry. Innym sposobem jest wykonanie biopsji skóry. Ta ostatnia nie wymaga żadnych specjalnych przygotowań. Pacjent z odpowiednim skierowaniem zgłasza się na zabieg.

W zależność, z której partii ciała pobierany jest wycinek skórny, pacjent siedzi lub leży. W pozycji leżącej układa się pacjenta, u którego wykonuje się biopsję skóry kończyn dolnych oraz tułowia. Pozycja siedząca przeznaczona jest dla pacjenta, u których materiał do badania pobiera się z okolic twarzy i kończyn górnych.

Miejsce wykonywanej biopsji skóry należy odpowiednio zdezynfekować, a następnie znieczulić roztworem lignokainy. Do biopsji skóry używa się zwykłego skalpela lub specjalnego wycinaka. W zależność jakie badanie będzie wykonywane pobiera się odpowiednią wielkość wycinka skóry. Do badania histopatologicznego skóry potrzebny jest wycinek miejsca chorobowo zmienionego oraz niewielki fragment skóry otaczającej to miejsce. Jeżeli biopsja skóry wykonywana jest do badania immunohistochemicznego fragment skóry należy pobrać ze zmian bardzo wczesnych.

W przypadku chorób pęcherzowych fragment skórny do badania należy pobrać z okolic zmian skórnych. W podejrzeniu chorób tkanki łącznej, biopsje skóry wykonuje się w miejscach niezmienionych chorobowo oraz narażonych na promienie słoneczne np. grzbiet ręki. Jeżeli jest to biopsja rozstrzygająca o chorobie tkanki łącznej biopsję wykonuje się w miejscach zdrowych osłoniętych od promieniowania słonecznego np. skóra pośladków.

Na miejsce gdzie wykonywana została biopsja skóry zakłada się opatrunek. Jeżeli biopsja była wykonywana w miejscach, które potencjalnie mogą mocno krwawić zakłada się szew, który zahamuje krwawienie.

Pobrany materiał przekazuje się do pracowni, w której odpowiednio przygotowany preparat będzie poddany szczegółowej analizie mikroskopowej. Pacjent otrzyma wynik badania histopatologicznego skóry po ok. 10-14 dniach, w nagłych przypadkach jest możliwe otrzymanie wyniku po ok. 30 minutach. Wyniki badania immunohistochemicznego otrzymuje się po ok. 7dniach, w warunkach specjalnych po ok. 3 godzinach.

Biopsja skóry trwa kilka minut. Pacjent po zabiegu może wrócić do swoich obowiązków.