Trupi jad – co to jest, gdzie występuje, jak pachnie, objawy zatrucia

Co to jest trupi jad i czym się charakteryzuje?

Trupi jad to grupa ptomain, czyli amin biogennych, wytwarzanych w wyniku procesów gnilnych zachodzących po śmierci w ciele człowieka.

Należą do nich między innymi:

• kadaweryna – końcowy produkt rozpadu lizyny, powstający w świetle jelita grubego,
• putrescyna – która również powstaje w jelitach, ale jest produktem rozpadu ornityny. To właśnie ona odpowiada za charakterystyczny zapach trupiego jadu,
• neuryna – szczególnie toksyczna, stanowi produkt rozpadu komórek nerwowych,
• spermina i spermidyna – aminy biogenne wchodzące w skład wszystkich komórek żywego organizmu.

Każda z nich charakteryzuje się mniejszą lub większą toksycznością, zwłaszcza w dużych stężeniach mogą one jednak wpływać niekorzystnie na organizm człowieka.

Jak szybko zaczyna się wydzielać trupi jad? Tak naprawdę jest to kwestia bardzo indywidualna, zależna m.in. od warunków środowiskowych. Zazwyczaj wszystkie związki powstają najpóźniej ok. 3-4 dni od zgonu, jednak może to przebiegać o wiele szybciej. Największą toksyczność trupi jad osiąga już około 10 godzin od momentu zgonu. W temperaturze pokojowej przyjmuje on postać bezbarwnej, przejrzystej cieczy o silnym, nieprzyjemnym zapachu i oleistej konsystencji.

Jak dochodzi do zatrucia trupim jadem?

Związki z grupy amin biogennych, wchodzące w skład tzw. trupiego jadu, mogą niekorzystnie wpływać na ludzki organizm przede wszystkim w dużych stężeniach. Z tego względu krótkotrwałe przebywanie z ciałem osoby zmarłej w jednym pomieszczeniu zwykle nie stanowi zagrożenia dla naszego zdrowia.

Warto jednak pamiętać, że już sam nieprzyjemny zapach zwłok (za który odpowiedzialne są właśnie aminy biogenne), może wywoływać niektóre objawy ze strony układu oddechowego, takie jak duszności czy kaszel.

Do zatrucia trupim jadem może dojść przede wszystkim przez:

• bezpośredni kontakt z ciałem osoby zmarłej, jego dotykanie, pocałunki itp.,
• noszenie ubrań, które miały bezpośredni kontakt z ciałem w procesie rozkładu,
• kontakt z przedmiotami znajdującymi się przez dłuższy czas w najbliższym otoczeniu zwłok.

Ogólnoustrojowe zatrucie trupim jadem ma miejsce tylko wtedy, gdy toksyczne substancje w nim zawarte trafią w wysokich stężeniach do naszego krwioobiegu. Jeżeli natomiast doszło jedynie do przypadkowego kontaktu, np. przez uszkodzoną skórę – zazwyczaj zaobserwujemy jedynie zaognienie się rany i bardziej intensywny stan zapalny, które ustąpią po kilku dniach. Często jednak jest to efekt działania nie tyle samego trupiego jadu, co bakterii i chorobotwórczych patogenów, które obecne są na ciele osoby zmarłej.

Warto wiedzieć, że związki zawarte w trupim jadzie występują nie tylko w ludzkich zwłokach, ale również w żywności, między innymi w rybach, wędlinach dojrzewających, mięsie czy serach. Jeżeli jednak są prawidłowo przestrzegane warunki przechowywania produktu, ich stężenie jest na tyle niewielkie, że nie wpływa szkodliwie na funkcjonowanie naszego organizmu.

Jakie są objawy zatrucia trupim jadem?

Dlaczego należy unikać nadmiernego kontaktu ze zwłokami? Wspominane aminy biogenne mogą nie tylko powodować objawy zatrucia ze strony układu pokarmowego lub oddechowego, ale również prowadzić do licznych powikłań zdrowotnych. To, jakie dokładnie objawy zatrucia zaobserwujemy, zależy w dużej mierze od stężenia poszczególnych amin biogennych i sposobu ich wniknięcia do organizmu:

• puterscyna i kadaweryna w dużych dawkach (ok. 2000 mg/kg) mogą wywołać objawy zatrucia jelitowego, a w przypadku kontaktu ze skórą wywołują jedynie stan zapalny. Co ważne, po dostaniu się do krwioobiegu są one w krótkim czasie w całości neutralizowane przez wątrobę;
• neuryna już w stosunkowo niewielkich dawkach (11 mg/kg) może wywoływać liczne objawy zakażenia ze strony układu krążenia i układu oddechowego. W przeciwieństwie do wspominanych wcześniej amin biogennych, po dostaniu się do krwioobiegu neuryna nie jest neutralizowana ani przez nerki ani przez wątrobę.

Ze względu na fakt, iż trupi jad stanowi mieszankę różnych szkodliwych substancji, po otrzymaniu jego toksycznej dawki możemy zaobserwować następujące objawy zatrucia:

• nadmierną potliwość,
• podwyższoną temperaturę ciała,
• ślinotok,
• duszności,
• mokry kaszel,
• umiarkowany obrzęk węzłów chłonnych,
• ból brzucha,
• nudności i wymioty,
• jadłowstręt,
• osłabienie,
• ogólne pogorszenie samopoczucia,
• drgawki (w rzadkich przypadkach).

Po jakim czasie od kontaktu z trupim jadem mogą pojawić się pierwsze objawy zatrucia? Zwykle ma to miejsce dopiero po kilkunastu godzinach, dlatego też często pacjenci bagatelizują odczuwane dolegliwości i nie łączą ich z faktem, iż mieli kontakt z ciałem zmarłego. Zauważenie u siebie symptomów zatrucia trupim jadem wymaga jednak pilnej konsultacji z lekarzem.

Trupi jad – jak wygląda jego neutralizacja?

Ze względu na skutki, jakie niesie kontakt z trupim jadem, niezwykle ważna jest jego odpowiednia neutralizacja. Powinna być ona przeprowadzona przez profesjonalną ekipę sprzątającą, która dokonuje starannego oczyszczenia i dezynfekcji najbliższego otoczenia zwłok, a także całego pomieszczenia. W tym celu konieczne jest zastosowanie silnych chemikaliów (np. nadtlenku wodoru czy chloru) o działaniu biobójczym, a często także zamgławiania i ozonowania, co pozwala również usunąć z pomieszczenia nieprzyjemny zapach. We wnętrzach, w których zwłoki przebywały przez długi okres czasu, konieczna może okazać się również dezynsekcja, by pozbyć się wszystkich ewentualnych insektów.