Stawianie baniek – czy jest skuteczne i bezpieczne?

Stawianie baniek – czy działa i jest skuteczne?

Zabieg stawiania baniek opiera się na wytworzeniu podciśnienia, przez co dochodzi do wciągnięcia skóry wraz z tkanką podskórną do wnętrza bańki. Zwiększa się przekrwienie w miejscu postawionej bańki wskutek podrażnienia znajdujących się w skórze receptorów.

Następnie dochodzi do pęknięcia podskórnych naczyń krwionośnych i wynaczynia się krew. Zaczyna być ona traktowana jako ciało obce przez układ immunologiczny, który w odpowiedzi produkuje duże ilości przeciwciał. Dzięki temu infekcja, która toczy się w organizmie, zostaje zwalczona. Uważa się, że drugi rodzaj wpływu baniek na organizm jest wywołany drażnieniem receptorów skóry i mięśni, co wywołuje odruch skórno-trzewny. Wskutek tego rozszerzają się naczynia krwionośne i zwiększa się przepływ krwi przez narządy. Rozluźniają się mięśnie gładkie żołądka, jelit i dróg żółciowych oraz oskrzeli i innych organów.

Rodzaje baniek lekarskich

Bańki są zazwyczaj wykonane ze szkła, mają kształt kulisty i średnicę od 2,5 do aż 10 cm. Bańki lekarskie można podzielić na: bańki szklane, bańki próżniowe i bańki gumowe. Bańki szklane, czyli bańki ogniowe są najbardziej rozpowszechnione i uważa się je za najskuteczniejsze.

Bańki ogniowe i bańki bezogniowe – jak stawiać?

Jak stawiać bańki? Technika stawiania baniek ogniowych polega na ocieraniu wnętrza bańki podpalonym wacikiem, który wcześniej nasączony został denaturatem. Tak przygotowaną bańkę przykłada się do skóry i czeka aż do jej zassania. Podczas stygnięcia gorącego powietrza w bańce zwiększa się ciśnienie i powstaje podciśnienie.

Kolejnym rodzajem są bańki zimne, czyli próżniowe. Stawianie baniek bezogniowych możliwe jest przez obecność w nich specjalnego zaworu z pompką, którym powietrze jest wysysane z bańki i w taki sposób wytwarza się w jej wnętrzu podciśnienie. W tym typie można regulować ciśnienie, co ma duże znaczenie przy stawianiu baniek u dzieci i osób znacznie osłabionych.

Bańki gumowe to inaczej chińskie bańki akupunkturowe. Ich zaletą jest wykonanie z elastycznego materiału, dzięki czemu można je stawiać w różnych miejscach na całym ciele, np. w okolicach stawów.

Jak postawić bańki?

Prawidłowa technika stawiania baniek nie wymaga wyjątkowego przygotowania. Stawianie baniek bezogniowych i ogniowych nieco jednak się od siebie różni. Pacjent powinien zostać poinformowany o sposobie przeprowadzenia zabiegu oraz jakie mogą być jego powikłania. Najczęstszym z nich jest poparzenie skóry wskutek przegrzania bańki ogniowej.

Należy także osłonić włosy pacjenta oraz ogolić skórę, która jest mocno owłosiona, zbyt duża ilość włosów uniemożliwi utrzymanie się bańki.

Przed rozpoczęciem zabiegu należy przygotować około 30 baniek i inne akcesoria: naczynie z denaturatem, waciki, pojemnik na odpadki w przypadku baniek ogniowych. Skórę przed zabiegiem warto nasmarować oliwką lub kremem nawilżającym, by zwiększyć przyczepność. U wszystkich pacjentów zaleca się wykonanie delikatnego masażu skóry, celem poprawy ukrwienia i zmniejszenia negatywnych odczuć związanych z wytwarzaniem podciśnienia przez bańki.

Kiedy stawiać bańki?

Nie ma naukowego potwierdzania, że stawianie baniek jest skuteczne. Przeciwnicy tej metody twierdzą, że daje ona jedynie efekt placebo.

Najważniejszym wskazaniem do zastosowania baniek są infekcje dróg oddechowych:

• zapalenie oskrzeli,
• zapalenie płuc,
• grypa,
• przeziębienie.

Uważa się, że bańki lecznicze mogą być skuteczne przy leczeniu zapalenia gardła, krtani, a także nasilonego kataru. Coraz powszechniej wykorzystuje się stawianie baniek, szczególnie próżniowych, w chorobach układu kostno-stawowego, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa, rwa kulszowa oraz rekonwalescencja po urazach mięśni i stawów.

Co więcej, w ostatnich latach zaczęto stosować bańki w terapii nerwic, gdzie obserwuje się korzystny wpływ masażu bańkami na psychikę, umożliwienie rozluźnienia się pacjentowi. Objawowo stosuje się kurację bańkami w migrenowych bólach głowy, szumach usznych i zawrotach głowy. Z dużym powodzeniem wspomaga się nimi leczenie neuralgii. Udowodniono pozytywny wpływ stawiania baniek na zaburzenia przewodu pokarmowego, zaburzenia miesiączkowania, zapalenie nerek, gruczołu krokowego i pęcherza moczowego. Bańki w każdym z tych przypadków są tylko leczeniem wspomagającym, nie zastępują leków, szczególnie w chorobach przewlekłych.

Czy stawianie baniek jest bezpieczne?

Stawianie baniek leczniczych to kontrowersyjna metoda leczenia. Należy pamiętać, że znaczna część środowiska medycznego nie zaleca tej formy leczenia. Istnieją przeciwwskazania do stosowania baniek. Baniek nie należy stawiać u wszystkich pacjentów. Podczas kwalifikacji chorego należy zwrócić uwagę na obecność owrzodzeń, pęcherzy i zmian ropnych na skórze, gdzie bańki miałyby być postawione. Nie może być na niej ran oraz rozległych blizn, gdyż bańki mogłyby pogorszyć kondycję tak zmienionej skóry. To samo dotyczy tkanek obrzękniętych.

Pacjenci cierpiący na łuszczycę czy choroby przebiegające z wysypką mogą mieć postawione bańki tylko tam, gdzie nie ma widocznych zmian. Przy przeciwwskazaniach trzeba uwzględnić obecność chorób autoimmunologicznych u pacjenta, gdyż bezwzględnie nie można stawiać baniek u osób z toczniem i zespołem Sjögrena. Poważne zaburzenia krzepnięcia krwi, gdy wskaźnik INR wynosi więcej niż 3, również wykluczają wykonanie zabiegu.