Kamienie moczowe – analiza chemiczna

Czym są kamienie moczowe?

Obecność kamieni w układzie moczowym to proces chorobowy w wyniku, którego dochodzi do powstawania złogów nerkowych w wyniku wytrącania się związków chemicznych takich jak:

• szczawiany,
• wapń,
• kwas moczowy,

które zawarte są w moczu.

Istnieje kilka przyczyn powstawania kamieni w nerkach i innych częściach układu moczowego. Pierwszą z nich to wzrost stężenia wymienionych wcześniej związków chemicznych w diecie, a następnie w moczu. Czynnikiem ułatwiającym krystalizacje złogów jest utrudniony odpływ moczu (może być on spowodowany zwężeniem dróg moczowych albo rozrostem prostaty). Kolejnymi czynnikami są:

• brak w diecie magnezu,
• zbyt mała ilość spożywanych płynów, wody (odwodnienie),
• przewlekłe zakażenie układu moczowego.

Niekorzystne pH moczu (odczyn zasadowy lub kwaśny) może przyspieszać proces mineralizacji kamieni.

Kamienie mogą się lokalizować w nerkach, moczowodzie, pęcherzu moczowym, a także może być to lokalizacja wielomiejscowa.

To też może Cię zainteresować: pH moczu – co oznacza zasadowy i kwaśny odczyn moczu?

Wskazania do badania kamieni moczowych?

Zaleca się, aby kamień wydalony przez pacjenta, bądź złóg otrzymany po zabiegu operacyjnym lub w wyniku kruszenia był poddany analizie chemicznej w celu określenia charakteru kamienia moczowego, a następnie podjęcia odpowiedniego leczenia i zastosowania odpowiedniej diety.

Technika oraz przygotowanie do analizy chemicznej kamieni

Początkowo można zlecić dobową zbiórkę moczu w celu uzyskania informacji o składzie chemicznym złogu.

Następnym krokiem jest pozyskanie złogu drogą naturalną, operacyjnie lub za pomocą kruszenia. O ile uzyskany drogą operacyjną lub z kruszenia kamień trafia od razu do analizy, tak złóg wydalony naturalnie należy spakować do torby foliowej (najlepiej zamykanej). Następnie należy ją opisać imieniem, nazwiskiem, PESEL-em oraz adresem i oddać do laboratorium, gdzie odpowiedni personel dokona analizy chemicznej.

Wartości referencyjne badania kamieni moczowych

Analiza składu chemicznego kamieni moczowych może wskazać na poszczególne typy kamieni:

• szczawianowo-wapniowe,
• moczanowe,
• fosforanowe,
• cystynowe.

Interpretacja wyniku badania kamieni moczowych

Wyniki badania mogą wskazywać na obecność konkretnego rodzaju kamieni moczowych.

• Kamienie szczawianowo-wapniowe – jest to najpopularniejsza kamica, związana ze zbyt dużym odkładaniem się w nerkach minerałów – szczawianów oraz wapnia, z ograniczoną jednoczasowo podażą kwasu cytrynowego. Odkładanie się złogów może być spowodowane uwarunkowaniami genetycznymi, dietą, stanem zdrowia pacjenta, częstymi zakażeniami układu moczowego.
• Kamienie moczanowe – mogą występować w różnych częściach nerki (cewki, kielich nerki, pęcherz, moczowody). Dolegliwości bólowe mają miejsce podczas kumulowania się w układzie moczowym osadów moczanowych. Przyczyną tego może być ograniczone spożywanie wody (generalnie płynów), niedobór magnezu, a nawet częste zakażenia układu pokarmowego.
• Kamienie fosforanowe – jest to jedna z rzadziej występujących kamic. Wiąże się z zakażeniami dróg moczowych, następuje zmiana odczynu moczu lekko kwaśnego na alkaliczny. Zmiana pH przyczynia się do odkładania się fosforanowych złogów.
• Kamica struwitowa – jest odmianą kamicy fosforanowej. Bakterie odpowiedzialne za alkalizację moczu sprawiają, że zalegający osad składa się z fosforu-magnezu-amonu.
• Kamienie fosforanowo-wapniowe.
• Kamica cystynowa – jest związana z zaburzonym wchłanianiem zwrotnym cystyny w kanalikach (naturalnie powinny być resorbowane zwrotnie).Przyczyną mogą być uwarunkowania genetyczne. Złogi są połyskliwe, charakteryzują się kolorem żółtym, woskowym oraz miękka konsystencja.