Depresja a seks. Czy stany depresyjne wpływają na libido i orgazm?

Jaki jest związek między depresją a spadkiem libido?

Depresja ma wpływ na wiele aspektów życia człowieka. Przede wszystkim działa na sposób odbierania świata, a to skutkuje zmianami w zachowaniu – w relacjach z innymi ludźmi, podejściu do kariery zawodowej czy nawet do kryzysu w związku.

Jeżeli bliscy osoby, która ma zaburzenia psychiczne, są świadomi tego, co się dzieje, zdecydowanie łatwiej będzie im zrozumieć pewne zachowania i będą mogli okazać jej wsparcie w walce z depresją. Jeżeli z kolei nie będą świadomi tego, co się dzieje, mogą szukać jakiś zewnętrznych przyczyn.

Chory z powodu depresji zwykle zamyka się w sobie, traci zainteresowanie światem, innymi ludźmi, rezygnuje ze swoich planów. Osoba dotknięta depresją coraz bardziej oddala się od tego, co było dla niej ważne, żyjąc w swego rodzaju zawieszeniu, któremu prawie zawsze towarzyszą negatywne emocje i uczucia. Brak wiary w siebie, motywacji, lęki i smutek stają się dla niej codziennością.

Ale jaki to wszystko ma związek z seksem? Ogromny. Wystarczy wyobrazić sobie, że od tygodni, miesięcy czy lat tkwi się w martwym punkcie i nieustannie ma się obniżony nastrój. W takiej sytuacji większość osób po prostu nie będzie mieć ochoty na intymne zbliżenia i będzie mieć problem z różnymi fazami reakcji seksualnej. Zdarza się też, że niektórzy decydują się na ryzykowne zachowania seksualne. By móc cieszyć się seksem, ludzie potrzebują poczucia bezpieczeństwa, odprężenia i chwili relaksu. A jak to osiągnąć, kiedy nieustannie jest w stanie napięcia i/lub anhedonii?

Osoby borykające się z depresją bardzo często zgłaszają też pogorszenie jakości seksu. Wymieniają:

• Spadek libido, czyli zmniejszone zainteresowanie seksem.
• Problemy z podnieceniem – oznaczają, że osoba taka potrzebuje o wiele więcej czasu na to, żeby była gotowa do zbliżenia. U kobiet może się to objawiać problemami z niewystarczającym nawilżeniem pochwy, mężczyźni mogą potrzebować silniejszych bodźców, żeby osiągnąć pełną erekcję. U osób obu płci mogą się też pojawić problemy z osiągnięciem orgazmu.
• Zaburzenia erekcji – są najczęściej wynikiem problemów z osiągnięciem odpowiedniego podniecenia, ale często jest to też skutek zażywania leków antydepresyjnych. Problem ten częściej dotyka mężczyzn w starszym wieku.

Należy indywidualne rozważyć każdy przypadek i brać pod uwagę takie czynniki, jak: wiek, sytuację osobistą (czy partnerzy dobrze się dogadują, czy nie doszło w czasie problemów seksualnych do jakiegoś kryzysu w związku), a także współwystępowanie chorób somatycznych i neurologicznych.

W jaki sposób leki antydepresyjne wpływają na seks?

Nie wszyscy cierpiący na depresję zgłaszają problemy w sferze intymnej. Zdarza się, że choroba nie ma wpływu na jakość życia intymnego. Czasami też chorzy bagatelizują problem ze zmniejszonym popędem seksualnym, a winę za nieudany seks zrzucają na inne czynniki, np. problemy w związku.

Z kolei u tych, którzy mieli już z nimi do czynienia, problemy z seksem mogą się jeszcze nasilić. Dzieje się tak dlatego, że leki przeciwdepresyjne działają hamująco na układ nerwowy, osłabiają libido (u obu płci) i upośledzają zdolność do osiągania orgazmu. U mężczyzn dodatkowo mogą też powodować zaburzenia erekcji. Jak więc widać, skutki leczenia farmakologicznego mogą dawać identyczny obraz jak sama depresja.

Nie jest to jednak powód, żeby rezygnować z leczenia, bo istnieje możliwość minimalizowania skutków leczenia. Oto sposoby, jak poradzić sobie z wpływem antydepresantów na obniżenie jakości życia seksualnego:

• Nigdy nie należy stosować leków psychotropowych bez konsultacji z lekarzem psychiatrą – takie leki mogą być przepisane dopiero po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego. Nie powinno się też „dokańczać” leków po kimś, ani kupować ich z niewiadomych źródeł, np. przez internet.
• Należy zgłosić lekarzowi pojawienie się lub nasilenie problemów, np. z libido. Lekarz może wtedy zadecydować o obniżeniu dawki leku lub zamianie środka na inny.
• Zanim rozpocznie się leczenie farmakologiczne, warto porozmawiać z psychiatrą o innych możliwościach. Leczenie odnosi znacznie lepsze skutki, jeżeli jest wspierane terapią, a czasem sama terapia może się okazać wystarczająca i nie ma potrzeby wprowadzania leków.
• Istnieje możliwość wprowadzenia leków leczących zaburzenia, np. erekcji.
• Każde odstawienie leków powinno być skonsultowane z lekarzem.
• Zawsze warto zgłaszać lekarzowi problemy związane z przyjmowaniem leków, ponieważ z ich skutkami ubocznymi można skutecznie walczyć.
  Jeżeli sfera seksualna jest dla pacjenta ważna, koniecznie należy o nią zadbać, bo w leczeniu depresji bardzo ważny jest komfort psychiczny pacjenta i dbanie o jego o dobre samopoczucie.

Jak leczenie depresji wpływa na seks?

Ludzie lubią kontakt cielesny i do niego dążą. Takie same – a nawet większe – potrzeby będą miały osoby zmagające się z depresją. Oczywiście nie należy traktować seksu jako lekarstwa na depresję, ale z całą pewnością regularne i udane zbliżenia z partnerem, przy którym można odnaleźć bezpieczeństwo i miłość, mogą sprzyjać poprawie samopoczucia.

Przyjmowane leki na depresję mogą obniżać popęd czy nawet samą jakość pożycia intymnego, dlatego w żadnym wypadku nie można się po nich zmuszać do stosunków. Nie należy się też zrażać trudnościami, a o swoich problemach koniecznie powiedzieć należy partnerowi/partnerce.

Większość problemów łóżkowych będzie można usunąć. Czasem może wystarczyć wydłużenie gry wstępnej, wprowadzenie nowości czy nawet zwykłej rozmowy, która pokaże, że można liczyć na wsparcie partnera w tej trudnej sytuacji.

Oprócz bezsprzecznie pozytywnego wpływu seksu na psychikę, istnieją też bardziej medyczne powody, dla których warto być aktywnym w tej sferze życia. W czasie silnego pobudzenia i spełnienia seksualnego w ludzkim organizmie dochodzi do uwolnienia substancji, które pozytywnie wpływają na samopoczucie i funkcjonowanie całego organizmu.

Doskonałym przykładem jest serotonina, inaczej zwana „hormonem szczęścia”, która pozytywnie wpływa na: sen, apetyt czy ciśnienie krwi. Również wydzielane w czasie stosunku endorfiny wprawiają w dobry nastrój, a dodatkowo ich wysoki poziom może minimalizować ból. Z kolei odpowiedni poziom dopaminy poprawia koncentrację, wielowymiarowo wpływa na układ krążenia, a jej niedobór jest często obserwowany u osób z fobią społeczną.

Dlatego w przypadku depresji, chorowania na chorobę afektywną dwubiegunową czy inną chorobę związaną z psychiką, warto na temat problemów w sferze seksualnej porozmawiać z lekarzem.