Próba Romberga – co to jest, kiedy wykonać i co oznacza objaw Romberga?

Próba Romberga – co to jest?

Próba Romberga jest wykonywana przez neurologów i wymaga jedynie zaangażowania pacjenta oraz lekarza. Po raz pierwszy opisał ją w XIX w. Moritz Heinrich von Romberg.

Jest to tak naprawdę próba stania na złączonych stopach z otwartymi, a następnie zamkniętymi oczami. Dodatnia próba Romberga określana także przez medyków jako objaw Romberga, który polega na chwianiu się i upadaniu podczas wykonywania testu przy zamkniętych oczach. Uszkodzenie rdzenia kręgowego, a dokładnie jednej z jego części, tak zwanych sznurów tylnych jest przyczyną dodatniej próby Romberga.

Badanie neurologiczne powinno zawsze obejmować próbę Romberga, chyba że pacjent jest w stanie ciężkim, bądź cierpi na niedowład kończyn dolnych uniemożliwiający przyjęcie postawy stojącej. Ten prosty test stanowi ważną rolę diagnostyczną dotyczącą obecności patologii w szlaku proprioceptywnym. Powinien być skrupulatnie przeprowadzony i dokładnie zinterpretowany. Należy przeprowadzić go u wszystkich pacjentów, u których występują zawroty głowy, niestabilność, niezborność ruchów, zaburzenia równowagi i upadki. U osób cierpiących na wymienione wyżej schorzenia należy zbadać także tak zwany „chód po linie” lub dokonać próby Manna (uczulonej próby Romberga). Wczesne wykrywania odwracalnych przyczyn jest bardzo ważne, ponieważ może zapobiec trwałej dysfunkcji i niepełnosprawności.

Próba Romberga – jak wykonać?

Przed wykonaniem próby należy poinformować pacjenta o dokładnym sposobie jej wykonania. Osoba badana powinna przyjąć pozycję pionową z ustawieniem nóg blisko siebie, ramionami położonymi wzdłuż ciała i otwartymi oczami. Jeżeli obserwuje się tendencję do upadku, bądź kołysanie się podczas wykonywania testu z otwartymi oczami należy to odnotować.

Następnie pacjent zostaje poproszony o zamknięcie oczu i utrzymanie pozycji stojącej przez około 30 sekund. Ważne jest uspokojenie pacjenta, że będzie wspierany przez badającego w przypadku poważnych problemów z równowagą. Jeżeli wystąpią problemy z równowagą należy odnotować ich stopień np. kołysanie się od kostek, bioder, kołysanie się całego ciała.

Tak zwana utrudniona próba Romberga jest wykonywana u pacjentów, u których otrzymujemy niepewny wynik podstawowego testu. Polega ona na utrzymaniu równowagi w pozycji stojącej, gdy stopy ustawione są jedna za drugą, a ręce spoczywają na klatce piersiowej.

Warto wspomnieć także o teście określanym przez medyków jako p róba Unterbergera, która jest stosowana także do oceny sprawności postawy i chodu pacjenta. Niektórzy nazywają ją dynamiczną próbą Romberga. Pacjent przyjmuje pozycję stojącą, zamyka oczy i maszeruje w miejscu podnosząc wysoko kolana. Jeśli chory ma uszkodzenie błędnika będzie podczas wykonywania próby obracał się wokół własnej osi.

Próba Romberga – wynik

Próba Romberga jest uważana za pozytywną jeśli wystąpi:

• znaczny brak równowagi przy zamkniętych oczach,
• znaczące pogorszenie równowagi przy zamkniętych oczach w stosunku do obserwowanych dyskretnych zaburzeń równowagi przy otwartych oczach.

Dodatnia próba Romberga wskazuje na uszkodzenie rdzenia kręgowego, a dokładnie jego tylnych sznurów. Zaburzenia przewodzenia bodźców w tym regionie, upośledza przekazywanie informacji o czuciu prioproceptywnym z receptorów do ośrodków znajdujących się w mózgu. Warto także wspomnieć o fałszywie dodatniej próbie Romberga, która może być obserwowana u pacjentów z histerią. Chorzy ci, mają skłonność do kołysania się raczej z bioder niż z kostek. Jednak nie upadają i nie ranią się. U tych pacjentów kołysanie się może zmniejszyć się, gdy badany zostaje rozproszony pytaniami zadawanymi podczas wykonywania próby.

Natomiast jeśli chwiejną postawę obserwujemy już podczas testu z otwartymi oczami może oznaczać to o uszkodzenie móżdżku lub choroby błędnika. Fizjoterapia układu przedsionkowego przeprowadzana w przypadku obecności niektórych schorzeń błędnika, polega na stosowaniu bodźców fizykalnych w celu uzyskania sprawności przy uszkodzeniu narządu przedsionkowego, wykorzystywanych jest do tego celu wiele technik i metod kinezyterapii.

Próba Romberga jest prostym testem diagnostycznym, który może wykryć ataksję czuciową, ale musi być ona skrupulatnie przeprowadzana i interpretowana z dokładnością.

Dodatnia próba Romberga – przyczyny

Za kontrolę postawy odpowiedzialne są: wzrok, móżdżek, ucho wewnętrzne (a dokładnie aparat przedsionkowy znajdujący się w uchu wewnętrznym) i rdzeń kręgowy. Rolą narządu wzroku jest uświadomienie postawy ciała w korze mózgu. Narząd przedsionkowy ucha wewnętrznego to narząd równowagi w naszym organizmie.

Sznury tylne rdzenia kręgowego odpowiedzialne są przewodzenie informacji o czuciu proprioceptywnym z kończyn górnych i dolnych do wyższych pięter układu nerwowego (pień mózg, wzgórze, kora ciemieniowa). Móżdżek natomiast jest organem, do którego docierają informacje z narządu przedsionkowego, narządu wzroku, rdzenia kręgowego w celu koordynacji ruchów i postawy ciała. Dodatnia próba Romberga jest spowodowana uszkodzeniem sznurów tylnych rdzenia kręgowego. Uszkodzenie to może być spowodowane na skutek:

• wiądu rdzenia,
• niedoboru witaminy B1, B12, E,
• olbrzymiej cukrzycowej neuropatii,
• zatrucia lekami ( półsyntetyczne penicyliny, cisplatyna, taksol),
• zepołu Guillain-Barre,
• ataksji Fridreicha,
• zespołu Sjogrena.

Choroba Romberga to wiąd rdzenia spowodowany późną postacią kiły układu nerwowego. W dzisiejszych czasach jest obserwowana bardzo rzadko ze względu na zmniejszenie ilości obserwowanych przypadków kiły oraz jej wykrywania i leczenia na wcześniejszych jej etapach.