Zawroty głowy, zaburzenia równowagi – jakie są przyczyny?

Zawroty głowy – czym są?

Zmysł wzroku, czucie głębokie oraz ucho wewnętrzne, a dokładniej narząd przedsionkowy składający się z błędnika kostnego i błoniastego, stoją na pieczy zachowania odpowiedniej orientacji naszego ciała w środowisku. Zatem tak często zgłaszane przez pacjentów zawroty głowy mogą być spowodowane dysfunkcją jednego z elementów układu zapewniającego nam równowagę. Definiuje się je, jako subiektywne odczucie wirowania lub braku równowagi. Jest to objaw mało swoisty, co oznacza, że może on wskazywać na wiele rozmaitych chorób.

Praktycznie każdemu z nas zakręciło się kiedyś w głowie, chociażby po dynamicznie wykonanym piruecie. W warunkach prawidłowych stan ten jest chwilowy i z reguły dość szybko ustępuje. Natomiast w stanach chorobowych zawroty głowy mogą pojawiać się nagle i trwać przez dłuższy czas. Zaburzenia równowagi to jedynie objawy towarzyszące procesom chorobowym, jeśli zatem występują u nas trudności w chodzeniu, nawracające bóle i zawroty głowy, to znak, aby zgłosić się do lekarza specjalisty w celu dalszej diagnostyki.

To też może Cię zainteresować: Co oznacza ból czubka głowy?

Zawroty głowy – zmysł równowagi

Nad zachowaniem prawidłowej postawy ciała i orientacji przestrzennej czuwają struktury błędnika błoniastego. Woreczek i łagiewka wyścielone są nabłonkiem nerwowym złożonym z włoskowatych komórek, na którym spoczywają kamyczki błędnikowe – otolity. Ruch powoduje przemieszczanie się kamyczków, które podrażniają nabłonek nerwowy. Dzięki temu mechanizmowi umożliwione jest odczuwanie prędkości poruszania się naszego ciała, a także przyśpieszenia liniowego. Natomiast kanały półkoliste to zespół trzech łukowato wygiętych kanałów wypełnionych płynem i podobnie jak woreczek oraz łagiewka pokrytych urzęsionym nabłonkiem zmysłowym. Ruch powoduje przemieszczanie się płynu w kanałach i stymulację nabłonka. Pozwala to odbierać informacje o ruchu obrotowym i przyśpieszeniu kątowym.

Wyżej wspomniane struktury odpowiadają za motorykę i koordynację wzrokowo-ruchową. Dlatego też w chorobach obejmujących błędnik błoniasty te podstawowe funkcje ulegają zaburzeniu.

Zawroty głowy – najczęstsze przyczyny

Zawroty głowy mogą być objawem schorzeń o bardzo zróżnicowanej etiologii.

Nagły spadek ciśnienia tętniczego krwi

Zawroty głowy ze względu na nagły spadek ciśnienia tętniczego zachodzą w wyniku nagłej zmiany pozycji ciała z leżącej lub siedzącej na stojącą. Większość z nas miała kiedyś taką sytuację i o ile nie pojawia się ona zbyt często, jest całkowicie normalna

Zatrucia

Jednymi z najczęstszych przyczyn zawrotów głowy tego typu są zatrucia różnymi substancjami, w tym także alkoholem i lekami. W przypadku alkoholu występują okresowe napady niepewności podczas poruszania i zazwyczaj znikają one bezpowrotnie po spadku jego stężenia we krwi.

Hipoglikemia

Podanie zbyt dużej dawki insuliny u osób chorych na cukrzycę może wywołać stan hipoglikemii, czyli spadek poziomu glukozy we krwi, która jest jedynym składnikiem odżywczym dla naszego mózgu. Będzie wiązało się to z wystąpieniem wielu nieprzyjemnych dolegliwości, wśród których znajdą się także problemy z utrzymaniem równowagi.

Zawroty głowy zaburzenia równowagi

Do pozostałych możliwych przyczyn zawrotów głowy należą:

• anemia, zwana także niedokrwistością oznaczająca obniżoną zawartość hemoglobiny w erytrocytach. Hemoglobina wiąże tlen, który rozprowadzany wraz z krwią do tkanek, umożliwia im prawidłowe funkcjonowanie. To właśnie z zaburzenia rozprowadzania tlenu w tej jednostce chorobowej wynikają charakterystyczne objawy – ogólne osłabienie i zawroty głowy;
• choroby naczyniowe, w tym niewydolność i zaburzenia rytmu serca, nieleczone nadciśnienie, a także postępujący proces miażdżycowy u osób starszych, to jedne z wielu chorób ogólnoustrojowych, które mają swój udział w powstawaniu zaburzeń równowagi. Obserwuje się wtedy incydenty niedotlenienia mózgu, których objawem są zawroty głowy;
• zapalenie móżdżku. Móżdżek jest częścią mózgowia odpowiedzialną za koordynację ruchową i utrzymywanie równowagi ciała. Dlatego też w przebiegu jego zapalenia chory ma problem z czynnościami powiązanymi z tymi obszarami – nie jest w zdolny stanąć wyprostowany, przejść się w linii prostej, czy też dotknąć palcem do czubka nosa. Odczuwa zawroty głowy oraz brak orientacji przestrzennej i nie potrafi utrzymać równowagi;
• stan zapalny błędnika, który może wykształcić się na skutek przebytych infekcji bakteryjnych, a także chorób wirusowych takich jak różyczka, odra i świnka. Ponieważ jest to narząd bezpośrednio odpowiedzialny za utrzymywanie równowagi i ruch naszego ciała, w wyniku jego zapalenia czynności te są zaburzone;
• wstrząs mózgu może wystąpić po wypadku, podczas którego nastąpiło silne uderzenie w głowę. Oprócz zawrotów towarzyszy mu krótka utrata przytomności, nudności i wymioty, ból głowy oraz czasami mrowienie rąk i nóg.
• zapalenie nerwu przedsionkowego, czyli nerwu łączącego ucho wewnętrzne, odpowiedzialne za utrzymywanie równowagi, z mózgowiem. Wskutek zaburzonego przekazywania informacji o położeniu naszego ciała do mózgu, nasz zmysł równowagi jest zaburzony.
• Guzy mózgu. Prócz objawów, takich jak ból głowy, zaburzenia pamięci i wymioty, mogą wystąpić również problemy z utrzymaniem równowagi oraz zawroty głowy.

Zawroty głowy zaburzenia równowagi – leczenie

Leczenie zaburzeń równowagi i zawrotów głowy jest zawsze zależne od przyczyny, która je wywołuje. Należy jednak pamiętać, że objawy te mogą nie być naszym głównym problemem, a jedynie odzwierciedleniem niekorzystnych zmian lub chorób, toczących się w naszym organizmie.

Ruch oraz zachowanie prostej postawy ciała w przebiegu problemów z utrzymaniem równowagi i częstych zawrotów głowy są prawie niemożliwe, dlatego często zmuszają nas one do wizyty u lekarza. Nie powinniśmy czekać, aż objawy się nasilą i gdy miewamy uczucie niepewności podczas poruszania, powinniśmy potraktować to, jako sygnał ostrzegawczy i zgłosić się do lekarza, aby uniknąć poważniejszych w konsekwencjach powikłań.

Jak widać, zawroty głowy to często suma wielu nakładających się na siebie czynników o różnorodnej etiologii. Problemy z błędnikiem to tylko szczyt góry lodowej możliwych przyczyn tego problemu.

Zaburzenia równowagi – video z laryngologiem