Torbiel w jamie ustnej – przyczyny, objawy i leczenie torbieli jamy ustnej

Torbiele w jamie ustnej – rodzaje torbieli

Torbiel to patologiczny, jamowaty twór występujący zarówno w tkankach twardych, jak i miękkich. Mogą być otoczone nabłonkiem. Kształtem zbliżone są do okręgu lub owalu. Lekarze klinicyści oraz patomorfolodzy różnicują dziesiątki różnych torbieli w ustach i okolicach jamy ustnej, biorąc pod uwagę ich pochodzenie i lokalizację.

Czytaj również: Torbiel krwotoczna – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie torbieli krwotocznej jajnika

Podstawowa klasyfikacja dzieli torbiele na te występujące w kościach szczęk oraz tkankach miękkich. Torbiele w szczęce czy żuchwie dzielą się na nabłonkowe i nienabłonkowe. Nabłonkowe natomiast na rozwojowe zębopochodne i niezębopochodne oraz zapalne. Wśród torbieli tkanek miękkich okolicy głowy i szyi wyróżnia się m.in. torbiel zastoinową, ślinową czy boczną szyi.

Osobną grupę stanowią torbiele zatok szczękowych (śluzowiaki czy też pseudotorbiel zatoki szczękowej). Najbardziej jednak znaną torbielą, i najczęściej występującą, jest torbiel korzeniowa.

Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie

Torbiel jamy ustnej – jakie są przyczyny?

Przyczyny powstawania torbieli nie są do końca znane. Są jednak czynniki, które przyczyniają się do ich tworzenia. Śledząc rozwój torbieli korzeniowej, można stwierdzić, że jej rozwój uzależniony jest od przetrwania w tkankach okołowierzchołkowych (przy szczycie korzenia) komórek nabłonkowych Malasseza (komórki te są pozostałością narządu szkliwotwórczego).

Kolejnym elementem predysponującym do rozwoju tego typu torbieli w jamie ustnej jest czynnik infekcyjny pochodzący najczęściej z martwej miazgi zęba. Podczas stanu zapalnego miazgi wspomniane komórki Malasseza zaczynają się namnażać, tworząc torebkę, we wnętrzu której gromadzi się płyn. Torbiel zastoinowa błony śluzowej wargi dolnej, górnej czy kątów ust, tzw. mucocele, powstaje na wskutek obliteracji oraz zamknięcia przewodów wyprowadzających gruczołów śluzowych. Tak samo powstaje torbiel na policzku.

Tak zwana żabka (ranula) to torbiel pod językiem. Przyczyny torbieli w jamie ustnej tego typu są znane i należą do nich: nawracające stany zapalne oraz mała średnica przewodów wyprowadzających ślinę ze ślinianek podjęzykowych i podżuchwowych.

To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie

Torbiel w jamie ustnej – jak wygląda i jakie są objawy?

Torbiele w jamie ustnej zazwyczaj nie dają większych objawów. Wykrywane są często przypadkowo przy wykonywaniu zdjęć panoramicznych jamy ustnej czy RTG zatok obocznych nosa. W miarę dojrzewania torbieli może występować wygórowanie w zależności od lokalizacji na powierzchni szczęki lub żuchwy, a także twarzy i szyi. Torbiele występujące w zatokach szczękowych również mogą być bezobjawowe, jednak czasem towarzyszy im: rozpierający ból, asymetria twarzy czy spłycenie bruzdy nosowo-wargowej.

Torbiel przyzębna rozwijająca się wokół korony wyrzynającego się zęba objawia się jako niebieskawe chełboczące wygórowanie na dziąśle i różnicuje się ją z torbielą dziąsłową. Torbiel zastoinowa objawia się niewielkimi uwypukleniami w okolicy warg, kątów ust i na błonie śluzowej policzka. Jej zawartość może się opróżniać samoistnie poprzez nagryzanie.

Przeczytaj: Torbiel w zatoce, jak leczyć torbiele zatok?

Wzrastająca torbiel uniemożliwia prawidłowe: żucie, połykanie, mowę oraz ruchy języka. Torbiel na podniebieniu także jest uciążliwa dla pacjenta i utrudnia wykonywanie wcześniej wymienionych czynności.

Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?

Torbiel w ustach – leczenie

Wszystkie zmiany w ustach, w tym torbiele jamy ustnej, muszą być zdiagnozowane przez lekarza stomatologa bądź chirurga szczękowo-twarzowego.

Torbiel korzeniową o małych rozmiarach leczy się zachowawczo. Przez pacjentów określana jest jako torbiel zęba. Antybiotyk tu nie jest wskazany. Stan zapalny w jamie ustnej pochodzący od zęba przyczynowego eliminuje się, lecząc go endodontycznie, dezynfekując oraz szczelnie wypełniając kanały.

Torbiel taka zanika w pewnym odstępie czasu. Inne typy torbieli oraz duże torbiele korzeniowe należy usuwać chirurgicznie. Usuwanie torbieli z wargi odbywa się podczas jednej wizyty, natomiast z kości żuchwy lub szczęki może być eliminowana wieloetapowo. Przed przystąpieniem do zabiegu powinien być wygaszony stan zapalny jamy ustnej, aby uniknąć powikłań w postaci zakażeń, bądź zaburzeń w procesie gojenia.

Czytaj również: Ból twarzy – przyczyny, objawy i leczenie bólu twarzy

Niekiedy konieczne jest bardziej radykalne podejście, na przykład gdy rozpoznana jest torbiel zastoinowa. Leczenie bowiem może obejmować usunięcie całej ślinianki, w której znajduje się zmiana.