Swędzące dziąsła i zęby – przyczyny i leczenie

Swędzenie dziąseł – co to jest?

Uczucie, kiedy „zęby swędzą”, może wydawać się dziwne, niekomfortowe i czasami nawet zabawne, ale nie powinno być bagatelizowane. Mrowienie i łaskotanie w obrębie zęba lub dziąsła może być pierwszym sygnałem rozwijającego się stanu zapalnego. Warto zainteresować się tym z pozoru błahym objawem, aby uniknąć poważniejszych powikłań, takich jak:

• zapalenie miazgi zęba,
• zapalenie dziąseł,
• ropień zęba,
• ropień okołowierzchołkowy,
• paradontoza.

Najbardziej powszechnymi dolegliwościami chorobowymi jamy ustnej są stany zapalne miazgi i przyzębia.

Swędzenie w obrębie zęba zazwyczaj zwiastuje rozwijający się stan zapalny miazgi zębowej, czyli tkanki wypełniającej ząb. Zlokalizowane wewnątrz zęba naczynia krwionośne oraz zakończenia nerwowe ulegają podrażnieniu, co wywołuje ból lub właśnie uczucie swędzenia.

Jeśli swędzi dziąsło, można się spodziewać, że stan zapalny obejmuje tkanki przyzębia, czyli sąsiadujące z chorym zębem. Choroby przyzębia najczęściej są spowodowane przerostem płytki bakteryjnej, która po mineralizacji przekształca się w kamień nazębny. Kamień rozrasta się i wnika pod tkanki dziąsła, stanowiąc środowisko sprzyjające rozwojowi drobnoustrojów. Podrażnione tkanki reagują bólem i świądem.

Zapalenie miazgi lub zapalenie dziąsła może przejść w paradontozę, która przebiega z rozpulchnieniem i krwawieniem dziąseł, i często prowadzi do utraty zębów.

W wyniku rozwoju próchnicy i stanu zapalnego wewnątrz zęba lub w dziąśle może rozwinąć się ropień, czyli kieszonka wypełniona resztkami bakterii i leukocytów. Jest to bardzo bolesna dolegliwość, wymagająca interwencji stomatologa.

Przeczytaj też: Czym jest hipodoncja?

Swędzenie zębów – czy zawsze oznacza poważną chorobę?

Na szczęście nie zawsze swędzenie zębów zwiastuje poważne dolegliwości. Dosyć często uczucie swędzenia w jamie ustnej jest wywołane reakcją alergiczną. Objaw ten może pojawiać się po spożyciu konkretnych pokarmów, na przykład cynamonu, cytrusów czy potraw pikantnych i kwaśnych. Składniki pasty do zębów i płynów do płukania jamy ustnej (mentol, parabeny) również mogą wywoływać uczucie swędzenia dziąseł.

Swędzenie dziąseł nierzadko pojawia się podczas przeziębienia . Infekcja wirusowa wywołuje stan zapalny w organizmie i przejściowe obkurczanie naczyń krwionośnych, co może skutkować uczuciem świądu. Takie swędzenie mija samoistnie wraz z ustąpieniem infekcji. Ciekawe jest, że podobny mechanizm obniżenia odporności uruchamia się w wyniku wzmożonego stresu.

O zdrowie jamy ustnej należy szczególnie dbać w ciąży, ponieważ zachodzące wówczas w organizmie kobiety zmiany hormonalne wpływają na zmianę ukrwienia tkanek i wzmagają złuszczanie nabłonka. Może dochodzić do tworzenia nadmiarowej płytki nazębnej oraz swędzenia dziąseł.

Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie

Czasami przyczyną swędzenia zębów i dziąseł są po prostu urazy jamy ustnej, takie jak pęknięcie czy ukruszenie zęba lub uszkodzenie dziąsła i związane z nimi procesy gojenia tkanki. Uczucie łaskotania może wystąpić też po leczeniu zęba lub po jego usunięciu, co jest naturalną reakcją organizmu. Jeśli jednak utrzymuje się kilka dni lub nasila, należy skonsultować to z lekarzem.

Przyczyną swędzenia zębów może być także zgrzytanie zębami. U osób cierpiących na bruksizm zwykle zachodzi nadmierne ścieranie powierzchni szkliwa, co powoduje odsłonięcie wrażliwych zakończeń nerwowych. Zapobiegać temu zjawisku można zakładając na noc specjalną szynę ochronną.

Zaczerwienienie i swędzenie dziąseł to typowe objawy towarzyszące ząbkowaniu u dzieci. Wyrzynanie zębów zachodzi również u dorosłych. Wyrastaniu ostatnich zębów trzonowych, tzw. zębów mądrości, często towarzyszy uciążliwe uczucie swędzenia.

Swędzące dziąsła – jak leczyć?

Swędzenie zębów lub dziąseł to dokuczliwe uczucie i niezależnie od tego, czy jest wywołane przejściowym stanem, czy też poważnym schorzeniem, można łagodzić je domowymi sposobami.

Jak samodzielnie można leczyć swędzące zęby? Do najbardziej skutecznych metod można zaliczyć płukanie zimną wodą lub chłodzenie swędzącego miejsca za pomocą okładów. Pomocne będzie też zwyczajne ssanie kostki lodu lub głęboko zamrożonych owoców. Ulgę przyniesie również nacieranie dziąseł sokiem z aloesu. Do płukania ust warto używać wody butelkowanej lub przefiltrowanej, gdyż może się zdarzyć, że to któryś składnik kranówki powoduje swędzenie zębów.

Jeśli swędzenie związane jest z użyciem kosmetyków do pielęgnacji jamy ustnej, warto zmienić pastę lub płyn do płukania ust. W przypadku alergii na składniki pokarmowe ograniczenie drażniącego czynnika pozwoli pozbyć się dolegliwości.

Przeczytaj też: Grillz na zęby – co to jest?

Swędzenie w jamie ustnej – kiedy do stomatologa?

Pojawiające się nagle swędzenie dziąseł może towarzyszyć wielu schorzeniom jamy ustnej. Jeśli nie da się powiązać tej dolegliwości z użyciem nowej pasty do zębów lub aktualnym przeziębieniem, warto bez wahania skonsultować się ze stomatologiem. Znalezienie przyczyny dyskomfortu to pierwszy krok do wyleczenia problemu. W zależności od podłoża dolegliwości specjalista w gabinecie zaleci leczenie kanałowe zęba, usunięcie kamienia nazębnego lub po prostu zmianę pasty do zębów.

Zobacz też: Na czym polega bonding zębów?

Jak zapobiegać schorzeniom jamy ustnej?

Najpopularniejszą przyczyną uczucia swędzenia w jamie ustnej są choroby przyzębia wywołane nadmiernym rozrostem płytki bakteryjnej. Podstawą zdrowia jest zapobieganie, a więc – by uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości – należy dbać o codzienną higienę w obrębie jamy ustnej. Odpowiednio dobrana pasta do zębów i szczoteczka to podstawowe, najważniejsze akcesoria. Należy też regularnie kontrolować stan zębów i dziąseł u stomatologa i nie obawiać się zgłaszania nawet takich pozornych błahostek, jak swędzenie w jamie ustnej. Wczesna reakcja często pozwoli uniknąć poważnych kłopotów.

Czytaj również: Ból dziąseł – przyczyny i domowe sposoby na bolące dziąsła