Plan porodu – jak napisać, wzór

Czym jest plan porodu?

W myśl obowiązującego d 1 stycznia 2019 roku rozporządzenia ministra zdrowia, każda kobieta powinna mieć opracowany indywidualny plan porodu. Stworzenie go powinno być konsultowane z położną lub lekarzem prowadzącym ciążę. Idealnym momentem na jego opracowanie jest koniec II lub początek III trymestru – dodatkowe zaplecze czasowe daje możliwość wprowadzenia ewentualnych zmian lub poprawek.

W stworzeniu planu bardzo ważne jest zaangażowanie ojca dziecka – szczególnie, jeśli planuje być obecny w trakcie porodu. Świadomość potrzeb przyszłej mamy pozwoli nie tylko okazać jej niezbędne wsparcie w okresie porodu, ale też przygotować się do roli, jaką może pełnić w tym wyjątkowym czasie.

Co powinno być zawarte w planie porodu?

Plan porodu powinien zawierać podstawowe informacje, które usprawnią przebieg wszystkich etapów porodu. Warto aby były one odpowiednio dopasowane do poszczególnych etapów porodu.

Plan I okresu porodu

W planie I okresu porodu, czyli rozwierania, warto zawrzeć podstawowe informacje, takie jak:

• preferowany rodzaj sali (pojedyncza/wieloosobowa);
• preferowany poród z osobą towarzyszącą – partnerem, partnerką lub prywatną położną;
• preferowane metody łagodzenia bólu (np. wyłączne stosowanie niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu lub rezygnacja z jakichkolwiek środków przeciwbólowych);
• preferowane przedmioty pomocnicze podczas porodu, np. drabinka, piłka, worek sako;
• wyrażenie chęci przyjmowania dowolnej pozycji podczas porodu;
• zgoda na golenie krocza;
• zgoda na podanie czopków/wykonanie lewatywy;
• zgoda na założenie wenflonu;
• zgoda na podanie znieczulenia zewnątrzoponowego;
• zgoda na przebicie pęcherza płodowego;
• zgoda na podanie oksytocyny;
• zgoda lub brak zgody na masaż szyjki macicy;
• zgoda lub brak zgody na zastosowanie chwytu Kristellera.

Jeśli zdecydowałaś się na skorzystanie z programu bankowania komórek macierzystych, należy poinformować o tym personel medyczny oraz przekazać dostarczony przez bank zestaw.

Plan II okresu porodu

Drugi okres porodu, czyli moment pojawienia się dziecka na świecie, to – według niektórych – najbardziej kluczowy etap dla rodzącej. Bardzo ważne jest, aby przebiegał on w jak najbardziej komfortowych warunkach. W planie porodu należy zaznaczyć:

• wyrażenie chęci natychmiastowego położenia dziecka na powłokach skórnych matki;
• wyrażenie chęci, by osoba towarzysząca mogła przeciąć pępowinę;
• zgoda na nacięcie krocza;
• zgoda na podanie środków umożliwiających usunięcie łożyska.

Plan III okresu porodu

III faza porodu obejmuje wydalanie łożyska. W okresie tym dziecko jest już na świecie – preferencje dotyczą nie tylko nas samych, ale też nowego członka rodziny. Na co zwrócić uwagę w planie?

• wyrażenie chęci natychmiastowego położenia dziecka na powłokach skórnych matki;
• wyrażenie chęci, by osoba towarzysząca mogła przeciąć pępowinę;
• zgoda na podanie środków umożliwiających usunięcie łożyska.

Podczas III fazy porodu istnieje ewentualność pobrania komórek macierzystych, między innymi z krwi pępowinowej. Jeśli zdecydowałaś się skorzystać z programu bankowania, należy zawrzeć w planie niezbędną zgodę, umożliwiającą dopełnienie wszystkich procedur.

Plan IV okresu porodu

• wyrażenie chęci kangurowania z dzieckiem, czyli utrzymaniu dwugodzinnego kontaktu skóra do skóry;
• wyrażenie chęci natychmiastowego przystawienia dziecka do piersi;
• określenie preferowanego rodzaju karmienia: piersią, mlekiem modyfikowanym lub karmienie mieszane;
• wyrażenie zgody na ewentualne dokarmienie noworodka przy pomocy specjalistycznej mieszanki medycznej (tylko w określonych sytuacjach medycznych);
• wyrażenie zgody na uzyskanie wszystkich informacji dotyczących stanu zdrowia noworodka, podawanych leków, przeprowadzanych badań dodatkowych itd.

Dlaczego warto mieć plan porodu?

Niezależnie od tego, w jaki sposób chcesz rodzić, informacje które zawiera plan porodu będą znacznie usprawniać jego przebieg. Są istotnymi wskazówkami, które ukierunkują personel medyczny na sposób postępowania zgodny z twoimi oczekiwaniami.

Plan porodu buduje także poczucie bezpieczeństwa, co jest kluczowe dla przyszłej mamy. W okresie okołoporodowym towarzyszą różne emocje, dlatego warto zadbać również o jej komfort psychiczny. Mimo tego, że nie wszystkie oczekiwania związane z porodem mogą być zawsze spełnione, personel medyczny dokłada wszelkich starań, aby skutecznie sprostać większości z nich.

Pamiętaj, że w każdej chwili możesz zmienić zdanie odnośnie kwestii takich jak np. zastosowanie środków przeciwbólowych

Plan porodu – czy zawsze można go wykorzystać?

Niestety, przebieg porodu nie zawsze może przebiegać zgodnie z twoimi oczekiwaniami. Czasami stworzony plan nie może być wprowadzone w życie. Rozwiązanie ciąży może przebiegać w różną dynamiką, a jego kluczowym aspektem jest zachowanie pełnego zdrowia i bezpieczeństwa matki i dziecka, a nie przystosowanie się do indywidualnych preferencji rodzącej. Oczywiście, personel powinien w miarę możliwości stosować się do zaznaczonych próśb, jednak warto pamiętać, że nie jest to możliwe w każdej sytuacji.

Warto zaznaczyć, że część zawartych w planie porodu próśb i preferencji nie może zostać spełniona. Niektóre kobiet wprost określają, że chciałaby mieć np. nacięte krocze. Czynności takie nie są wykonywane na życzenie – stanowią one poważną ingerencję tkankową, której skutki mogą być odczuwalne na długo po porodzie. W takich sytuacjach zadaniem lekarzy jest postępowanie zgodne ze sztuką medyczną, zapewniającą nie tylko poprawny przebieg porodu, ale też odpowiednią rekonwalescencją.

Plan porodu a cesarskie cięcie

Cięcie cesarskie nie wyklucza możliwości stworzenia planu porodu. Mało tego – wszystkie kobiety przygotowujące się do porodu siłami natury, powinny również zawrzeć mieć alternatywę konieczności przeprowadzenia u nich zabiegu operacyjnego. Jeśli nie widzi się rezultatów w postępie porodu lub stan rodzącej/dziecka ulega pogorszeniu, może nastąpić natychmiastowa konieczność cięcia cesarskiego.