Jak się goi krocze po porodzie?

Obrażenia krocza po porodzie

Przerwanie ciągłości skóry pod wpływem czynnika uszkadzającego wyzwalają w organizmie mechanizmy gojenia: aktywują elementy komórkowe, komórki i czynniki chemiczne, których zharmonizowany i wzajemnie potęgujący się wpływ prowadzi do wypełnienia ubytku i naprawy uszkodzonych tkanek. Jest to kompleksowy, uporządkowany i złożony proces biologiczny, który jako następstwo urazu zachodzi w każdym zdrowym organizmie.

Podczas porodu drogami natury można się spotkać z różnego rodzaju obrażeniami krocza. Mogą się zdarzyć niewielkie pęknięcia, tzw. pęknięcia pierwszego lub drugiego stopnia, w wyniku których uszkodzeniu ulega wierzchnia warstwa skóry krocza i część błony śluzowej pochwy, mięśnie pozostają nietknięte. W tej sytuacji nie zakłada się szwów wcale lub zakłada kilka. Rana nie jest zbyt bolesna i, poza przestrzeganiem podstawowych zasad higieny intymnej, nie wymaga żadnych innych środków.

Zdarzają się również poważne poporodowe obrażenia krocza. Są to pęknięcia trzeciego i czwartego stopnia, w wyniku których uszkodzeniu ulega zewnętrzny i wewnętrzny zwieracz odbytu. Leczenie w takim przypadku może być rozciągnięte nawet na kilka miesięcy, a w późniejszym okresie mogą zdarzyć się trudności z wypróżnieniami, nietrzymaniem moczu.

Najczęściej po porodzie spotykamy się z raną po nacięciu krocza. Nacięcie krocza (episiotomia) wykonywane ze wskazań medycznych jest najczęstszym zabiegiem położniczym, którego celem jest zniesienie oporu tkanek krocza w czasie rodzenia się części przodującej płodu.

Nacięcie i pęknięcie krocza wiąże się z powstaniem rany, którą należy zeszyć. Rana powstała w wyniku nacięcia krocza zalicza się do tzw. ran ciętych charakteryzujących się gładkimi brzegami rany. Przebyty uraz nie niszczy żywotności tkanek tworzących brzeg rany, silne krwawienie towarzyszące ranie wypłukuje bakterie zmniejszając ryzyko zakażenia, łatwo się goją po zbliżeniu brzegów równymi brzegami. Zeszycie krocza obejmuje następujące etapy:

• szycie błony śluzowej pochwy, które rozpoczyna się od zaopatrzenia wierzchołka rany,
• szycie mięśni i tkanek głębokich krocza,
• szycie skóry krocza.

Ranę krocza szyje się w znieczuleniu miejscowym za pomocą rozpuszczalnych nici chirurgicznych. Rany cięte, do których zaliczamy episiotomię, goją się przez tzw. rychłozrost. Szwy znajdujące się na skórze odpadają około 7-8-ej doby po porodzie. W miejscu nacięcia powstaje cienka blizna. Proces rozpuszczania nici wewnątrz tkanek trwa około dwóch tygodni. Czynnikami, które wpływają na przebieg procesu gojenia się rany krocza są:

• prawidłowe nacięcie,
• prawidłowe zszycie,
• unikanie traumatyzacji, zakażenia oraz niedokrwienia,
• prawidłowa pielęgnacja rany krocza, ze względu na bliskie sąsiedztwo odbytu i cewki moczowej rana krocza wymaga pewnego wysiłku w utrzymaniu czystości, która jest warunkiem prawidłowego gojenia krocza.

Jak pielęgnować krocze po porodzie?

Prawidłowa pielęgnacja krocza ma zasadniczy wpływ na gojenie się krocza:

• w celu złagodzenia dolegliwości bólowych tuż po porodzie można przyjmować leki przeciwbólowe, np. paracetamol, w przypadku obrzęku stosować np. okłady z lodu,
• w następnych dobach krocze należy obmywać wodą z mydłem kilka razy na dobę, należy pamiętać o osuszaniu okolicy rany (najlepiej ręcznikiem jednorazowego użytku przez delikatne dotykanie w kierunku od pochwy do odbytu); jest to ważne, ponieważ zbyt duża wilgoć może spowodować, że szwy zewnętrzne zaczną się rozpuszczać za wcześnie co może spowodować rozejście się szwów,
• krocze można przemywać również naparem z kory dębu, nagietka, rumianku,
• często zmieniać wkładki; najlepiej, stosować takie, które przepuszczają powietrze,
• stosować przewiewną, najlepiej bawełnianą bieliznę,
• wietrzyć krocze (pozycja leżąca z lekko ugiętymi, rozwiedzionymi nogami, z koca utworzona budka),
• odciążać stronę ciała, po której jest rana krocza, bezpiecznie siadać, w łóżku przyjmować pozycję zmniejszającą nacisk na szwy.

Powikłania z gojeniem się rany po porodzie

Gdy krocze goi się prawidłowo, to z dnia na dzień dolegliwości są coraz mniejsze i około 10-go dnia od porodu większość kobiet nie odczuwa już żadnych dolegliwości.

Obserwując proces gojenia rany krocza należy zwracać uwagę na następujące objawy:

• pojawienie się krwawienia, sączenia, ropienia i zaczerwienienia,
• naciek, obrzmienie, bolesność,
• rozejście się brzegów rany.

W przypadku wystąpienia wyżej wymienionych objawów należy przeprowadzić badanie per rectum (przez odbyt) i przez pochwę, aby wykluczyć przerwanie ciągłości ścian pochwy i zajęcie głębszych tkanek. Leczenie obejmuje wtedy chirurgiczne oczyszczenie rany, drenaż, stosowanie środków antyseptycznych i pobudzających ziarninowanie oraz ewentualne ponowne zeszycie rany. Miejscowo stosuje się środki przeciwzapalne i przeciwbólowe, a w niektórych przypadkach również antybiotyk. Zakażenie rany może doprowadzić do częściowego lub całkowitego rozejścia rany, a także szerzyć się na głębsze tkanki i narządy.

Pojawienie się tych objawów świadczy o zaburzonym procesie gojenia się rany, o stanie zapalnym, zakażeniu, które jest czynnikiem bardzo opóźniającym gojenie. Brzegi rany nie mogą się zrastać dopóki miejscowe zakażenie nie zostanie opanowane. Rana w takim przypadku będzie goić się dłużej najczęściej poprzez tzw. ziarninowanie. Proces ten polega na tym, że w dnie rany powstaje ziarnina z wrastających naczyń krwionośnych.

Czytaj również: Wrastający paznokieć – przyczyny, objawy, leczenie, klamra, domowe sposoby