Położna – czym się zajmuje, jakie ma umiejętności, jak wybrać położną

Niegdyś akuszerka, dziś położna

Zawód położnej istniał od zawsze, ponieważ ciężarne zawsze potrzebowały kogoś bardziej doświadczonego od siebie do pomocy przy porodzie. Niegdyś tę rolę pełniły dojrzałe kobiety, które same wydały na świat kilkoro dzieci. Z czasem we wsiach i miastach pojawiły się akuszerki, które specjalizowały się w przyjmowaniu porodów w swojej okolicy.

Dziś zawód położnej jest uregulowany prawnie i mogą go wykonywać osoby, które ukończyły studia wyższe na kierunku położnictwo. Po zdaniu wszystkich egzaminów praktycznych i teoretycznych położna (lub położny) otrzymuje dyplom, na podstawie którego wydawane jest prawo wykonywania zawodu. Warto dodać, że położna ma uprawnienia do prowadzenia ciąży fizjologicznej na takich samych zasadach, jak ginekolog-położnik. Specjalistka nie podejmie się jednak prowadzenia ciąży wysokiego ryzyka, co wymaga szerszych kompetencji.

Jaka jest rola położnej? To nie tylko opieka nad przyszłą mamą!

Położna jest członkiem zespołu medycznego. To specjalistka, która opiekuje się kobietami na każdym etapie życia, dbając o ich zdrowie reprodukcyjne. Warto zaznaczyć, że zawód położnej jest zawodem samodzielnym i specjalistka w żaden sposób nie podlega lekarzowi, a współpracuje z nim, dbając o jak najwyższą jakość usług medycznych, z których korzysta pacjent.

Czym zajmuje się położna? Zakres jej kompetencji jest naprawdę szeroki. Położna:

• pracuje na sali porodowej, gdzie przyjmuje porody;
• pracuje na oddziale położniczym, gdzie opiekuje się matką i nowo narodzonym dzieckiem;
• pracuje na oddziale Patologii Ciąży, gdzie opiekuje się pacjentkami w ciąży zagrożonej lub ciężarnymi z powikłaniami i chorobami okołoporodowymi;
• pracuje na oddziale neonatologicznym, gdzie opiekuje się wcześniakami i noworodkami, które wymagają hospitalizacji;
• pracuje na oddziale ginekologicznym, gdzie opiekuje się kobietami ze schorzeniami narządów rodnych i po operacjach ginekologicznych;
• pracuje w przychodniach POZ, szkołach rodzenia;
• prowadzi prywatną praktykę położniczą.

Do wykonywania zawodu położnej potrzebne są nie tylko dyplom i ogromna wiedza medyczna, ale też pogodne usposobienie. Położna musi być empatyczna, cierpliwa, chętna do pomocy i wyrozumiała, ale też zdecydowana i odporna na stres.

Jakie obowiązki ma położna środowiskowa? Zadania położnej podstawowej opieki zdrowotnej

Położna środowiskowa pracuje poza szpitalem – najczęściej w przychodni POZ lub prowadzi własny gabinet. Do jej głównych obowiązków należy sprawowanie opieki medycznej nad świeżo upieczoną mamą i jej dzieckiem, po opuszczeniu szpitala. Położna środowiskowa realizuje wizyty patronażowe, czyli odwiedza pacjentkę w jej domu. Celem tych wizyt jest kontrola stanu zdrowia kobiety po porodzie oraz monitorowanie stanu zdrowia noworodka. Ponadto położna uczy świeżo upieczoną mamę, jak karmić i prawidłowo pielęgnować malucha.

Podsumowując, położna środowiskowa:

• realizuje świadczenia z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia;
• realizuje świadczenia diagnostyczne, pielęgnacyjne i lecznicze;
• edukuje rodziców w zakresie pielęgnacji noworodka do 8. tygodnia życia (potem tę rolę przejmuje pielęgniarka środowiskowa);
• edukuje rodziców w zakresie szczepień ochronnych dla noworodka;
• propaguje karmienie piersią, udziela porad laktacyjnych, uczy technik karmienia;
• udziela pomocy medycznej w stanach nagłych.

Położna w czasie wizyt patronażowych monitoruje także stan psychiczny kobiety po porodzie oraz relację rodziny z noworodkiem.

Edukacja przedporodowa u położnej środowiskowej

Niewiele kobiet wie, że w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia mogą one skorzystać z bezpłatnej opieki okołoporodowej u położnej środowiskowej. Maksymalnie można odbyć 26 spotkań:

• jedno spotkanie w tygodniu odbywa się między 21. a 31. tygodniem ciąży,
• dwa spotkania w tygodniu odbywają się po 32. tygodniu ciąży.

Wizyty prowadzone są w przychodni POZ, najczęściej w kameralnych grupach. W czasie spotkań przyszłe mamy:

• dowiadują się, jakie zmiany zachodzą w ich organizmie i jak rozwija się dziecko w kolejnych tygodniach ciąży;
• uczą się, jak łagodzić dokuczliwe dolegliwości ciążowe;
• poznają mechanizm porodu;
• uczą się, jak przygotować się do porodu (teoretyczne przygotowanie do porodu);
• dowiadują się, czym jest i jak przebiega połóg;
• zyskują wiedzę na temat karmienia piersią, pielęgnacji noworodka i szczepień profilaktycznych.

Warto dodać, że położna środowiskowa może również prowadzić zajęcia edukacyjne dla dziewcząt w okresie dojrzewania (uczy o miesiączce, kontroli płodności) oraz pomóc dojrzałym kobietom w walce z objawami menopauzy. Wizyty położnej środowiskowej w szkołach czy centrach seniora to dodatkowy sposób na promocję zdrowia kobiecego.

Jak wybrać położną środowiskową?

Każda kobieta ma prawo do wyboru położnej, która będzie się nią opiekować w okresie ciąży i połogu. Można to zrobić przez:

• pisemną deklarację wyboru położnej środowiskowej złożoną w wybranej przychodni lub u położnej, która prowadzi prywatną praktykę, ale ma podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia;
• wypełnienie cyfrowej deklaracji wyboru położnej POZ;
• zalogowanie się na Internetowym Koncie Pacjenta i dokonanie zmian w zakładce „Twoja Podstawowa Opieka Zdrowotna”.

Pacjentka w każdej chwili może też dokonać zmiany położnej środowiskowej, jednak nie częściej niż dwa razy w roku.

Prywatna opieka położnej w czasie porodu. Czy warto z niej skorzystać?

Prywatna położna może być ogromnym wsparciem dla rodzącej, zwłaszcza że pacjentka ma specjalistkę na wyłączność. Zdarza się, że dyżurujące położne mają pod swoją opieką 2-3 pacjentki w tym samym czasie, co na pewno ogranicza kontakt z każdą z nich. Wybierając położną do porodu, pacjentka ma szansę poznać ją wcześniej, co pomaga zbudować zaufanie i poczucie intymności, tak ważne w chwili porodu. Prywatna położna najczęściej zostaje z pacjentką kilka godzin po narodzinach dziecka i pomaga jej w opiece nad noworodkiem, monitorując stan zdrowia mamy i dziecka. To duże wsparcie – zarówno po porodzie naturalnym, jak i cesarskim cięciu.