Po jakich lekach się tyje? Które prowadzą do nadwagi?

Dlaczego i po których lekach się tyje?

Przybieranie na wadze należy do skutków ubocznych stosowania niektórych leków. Jest to dość częsty problem pacjentów leczonych lekami sterydowymi, hormonalnymi, psychiatrycznymi, neurologicznymi, a czasem także kardiologicznymi. Leki z wymienionych grup prowadzić mogą do nadwagi w różnym mechanizmie – poprzez wzrost poziomu cukru we krwi, wahania gospodarki elektrolitowej lub hormonalnej.

Należy jednak pamiętać, że w wielu przypadkach możemy zapobiec przybieraniu na wadzę poprzez stosowanie odpowiedniej diety i podejmowanie regularnej aktywności fizycznej. Zdarza się jednak, że nadwaga po lekach skłoni lekarza do zmiany stosowanych preparatów na inne, mniej obciążające dla pacjenta.

Tycie po sterydach

Glikokortykosteroidy są grupą związków produkowanych przez nadnercza, a także grupą leków charakteryzującą się działaniem przeciwzapalnym, immunosupresyjnym i przeciwalergicznym. Dlaczego po glikokortykosteroidach się tyje? Wpływają one znacząco na gospodarkę lipidową, białkową, węglowodanową (prowadzą do hiperglikemii, czyli wzrostu poziomu cukru we krwi).

Dużym problemem może być ich negatywny wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową. Po sterydach może pojawić się uczucie nadwagi i obrzmienia, tak zwany nadmiar wody w organizmie. Leki tej grupy stosowane są w przypadku:

• niedoborów hormonów produkowanych przez nadnercza;
• chorób autoimmunologicznych takich jak: reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Leśniewskiego-Crohna, toczeń, sarkoidoza;
• miejscowych stanów zapalnych;
• chorób alergicznych oraz astmie oskrzelowej;
• ze względu na działanie immunosupresyjne stosowane są w celu zapobiegania odrzuceniu przeszczepów.

W przypadku chorób alergicznych, z uwagi na sezonowość objawów i okresowe stosowanie leków, mamy do czynienia z mniejszym ryzykiem przyrostu wagi po sterydach niż w przypadku astmy, w której leki zażywane są na stałe.

Długotrwałe stosowanie leków sterydowych prowadzi do zespołu objawów chorobowych, jakim jest zespół Cushinga. Mamy w tym przypadku do czynienia z odkładaniem się tkanki tłuszczowej na twarzy, karku i tułowiu. Jest to tzw. otyłość typu Cushinga.

Tycie po hormonach

Do przyrostu kilogramów prowadzi także stosowanie leków hormonalnych. Działanie takie wykazują tabletki antykoncepcyjne. Możemy je podzielić na dwa rodzaje.

• Jednoskładnikowe zawierają estrogeny, których stosowanie nie przyczynia się do rozwinięcia nadwagi, a jedynie do zatrzymywania wody w organizmie (powstawanie obrzęków po tabletkach).
• Dwuskładnikowe oprócz estrogenów zawierają gestageny, do których należy progesteron. Zwiększa on z kolei magazynowanie tłuszczów w organizmie, co przyczynia się do rozwoju otyłości.

Kolejnym hormonem mającym wpływ na nadwagę jest stosowana w leczeniu cukrzycy insulina. Działa ona pobudzająco na rozkładanie węglowodanów w komórkach oraz zwiększa magazynowanie tłuszczów i ryzyko pojawiania się otyłości. U kobiet przyrost masy ciała widoczny jest na udach i na brzuchu. U mężczyzn jest to głównie otyłość wisceralna, czyli brzuszna.

Leki na depresję a nadwaga

Stosowane w przypadku leczenia depresji trójcykliczne leki przeciwdepresyjne zwiększają apetyt oraz zmniejszają intensywność przemian metabolicznych, przez co prowadzą do wzrostu masy ciała.

Innymi lekami stosowanymi w psychiatrii mającymi podobny wpływ na ryzyko wzrostu masy ciała są leki psychotropowe (neuroleptyki), które stosowane są w leczeniu schizofrenii. Co więcej, nowe leki przeciwpsychotyczne, czyli tzw. atypowe neuroleptyki w większym stopniu niż starsze leki z tej grupy wpływają na przyrost masy ciała.

Przyczyną nadwagi mogą być także leki przeciwlękowe i uspokajające, w przypadku, których efekt uboczny w postaci przyrostu masy ciała obserwowany jest rzadko. Związane jest to z ich krótkim okresem zażywania.

Stosowane w neurologii leki przeciwpadaczkowe również wykazują działanie uboczne polegające na wzroście łaknienia.

Nadwaga po lekach nasercowych

Niektóre preparaty stosowane w kardiologii także wpływają na przyrost masy ciała. Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego, takie jak atenolol czy metoprolol zmniejszają zdolność spalania kalorii. Spowalniają także pracę serca, co może przyczynić się do szybszego męczenia się i utraty chęci do podejmowania regularnej aktywności fizycznej.

Niektóre z leków stosowanych w leczeniu arytmii mogą z kolei prowadzić do zaburzeń metabolizmu hormonu tarczycy, jakim jest trójjodotyronina. W wyniku tego dochodzi do rozwinięcia się niedoczynności tarczycy. Objawami tej choroby jest m.in. spowolnienie metabolizmu i przybieranie na wadze.

Należy pamiętać o tym, że odpowiednio przestrzegana dieta oraz regularna aktywność fizyczna mogą uchronić nas przez niepożądanym działaniem opisywanych leków, jakim jest przyrost masy ciała.

Czytaj również: Dieta na przytycie – co jeść, żeby przytyć?