Gęsia skórka – co to jest? Przyczyny, objawy, czy może świadczyć o chorobie?

Czym jest gęsia skórka?

Gęsia skórka to reakcja pilomotoryczna organizmu, która wyzwala się na skutek kurczenia się mięśni przywłosowych, zlokalizowanych u podstawy mieszków włosowych. W konsekwencji włosy na ciele się prostują, a na skórze uwidaczniają się charakterystyczne wybrzuszenia.

Przez to, że przypominają one nieco skórę oskubanej z piór gęsi, nazwano ją gęsią skórką. W innych krajach to pojęcie także występuje, przybierając taką samą lub nieco inną nazwę – kaczej lub kurzej skórki.

Gęsia skórka może pojawić się na każdym fragmencie ciała, który jest wyposażony we włosy. Najczęściej można ją zaobserwować na rękach oraz udach. Nie występuje ona na dłoniach ani stopach.

Ciarki na ciele – co oznaczają?

Niektórzy mylą pojęcia gęsiej skórki, ciarek i dreszczy. Ostatnie dwa oznaczają to samo, czyli drżenie mięśni i często są wyzwalaczami gęsiej skórki. Dreszcze należą do mechanizmów dodatkowej produkcji ciepła. Są sygnałem dla mięśni szkieletowych do produkcji dodatkowej energii cieplnej.

Jaka była kiedyś, a jaka jest obecnie rola gęsiej skórki?

Współcześnie gęsia skórka nie odgrywa istotnej roli. W dawnych czasach, jeszcze przed umiejętnością rozpalania ognia, gęsia skórka była reakcją obronną na zimno, czyli izolatorem termicznym.

Warto pamiętać, że przed wiekami człowiek miał zdecydowanie więcej włosów, które były też grubsze i bardziej gęste niż obecnie. Warstwa chroniąca, jaką było ogrzane powietrze, zatrzymywała się pomiędzy wyprostowanymi włosami, ograniczając straty ciepła.

Kolejną rolą gęsiej skórki było odstraszenie potencjalnego drapieżnika poprzez nastroszenie włosów i sprawienie wrażenia bycia większym niż w rzeczywistości. Ta reakcja w dalszym ciągu jest bardzo charakterystyczna dla świata zwierząt, np. kotów. Do czynników, które ją wyzwalają, należą:

• strach,
• drażniący dźwięk lub zapach,
• silne pobudzenie, np. na skutek podniecenia.

Wyprostowane włoski ułatwiają też wyczucie obecności owadów na skórze, np. komarów, dzięki czemu mogą one uchronić człowieka przed niebezpiecznym w skutkach ukąszeniem.

Gęsia skorka – czego jest objawem?

Gęsia skórka w normalnych okolicznościach jest objawem odczuwania zimna, a także silnych pozytywnych lub negatywnych emocji. W tych przypadkach nie jest ona niepokojącym objawem.

Na niektórych etapach życia gęsia skórka może występować częściej, na skutek wahań hormonalnych. Zdarza się to u nastolatków w okresie dojrzewania, a także u kobiet w ciąży.

Jeśli gęsia skórka występuje przesadnie często lub w ogóle nie ustępuje, należy udać się do dermatologa. Może się okazać, że jej przyczyną jest niewłaściwa pielęgnacja skóry lub podłoże chorobowe.

Czym jest rogowacenie okołomieszkowe?

Rogowacenie okołomieszkowe (łac. keratosis pilaris) to wynik nadmiernego rogowacenia mieszków włosowych, powstałego na skutek zaczopowania się ich ujść. Mieszki włosowe mogą się zablokować poprzez: niedobory witamin A i C w diecie, reakcje na czynniki zewnętrzne lub przez choroby skóry, takie jak atopowe zapalenie skóry (AZS) czy rybia łuska.

Rogowacenie okołomieszkowe występuje najczęściej u dzieci, młodzieży oraz młodych dorosłych obu płci. Objawy dotyczą owłosionych części ciała, najczęściej: twarzy, ramion, ud i pośladków. Niebolesne uwypuklenia wyglądają jak zwykła gęsia skórka lub są dodatkowo zaczerwienione.

Zmiany nie ustępują samoistnie, dlatego konieczna jest wizyta u dermatologa oraz prawidłowa pielęgnacja z wykorzystaniem odpowiednich produktów. Nieleczona, przesuszona skóra staje się podłożem do rozwoju innych dermatoz, w tym łojotokowego zapalenia skóry.

Przyczyny gęsiej skórki

Bezpośrednią przyczyną reakcji pilomotorycznej, jaką jest gęsia skórka, jest wydzielanie adrenaliny . Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia gęsiej skórki to:

• predyspozycje genetyczne;
• zimno;
• emocje;
• dźwięki lub zapachy, które sygnalizują niebezpieczeństwo;
• muzyka, która wywołuje szczególne poruszenie (u osób szczególnie wrażliwych);
• wahania poziomu hormonów.

Przyczyną przewlekłej gęsiej skórki może być też nieprawidłowa pielęgnacja, np. częste gorące prysznice, zbyt mocne gruboziarniste peelingi czy mocno przesuszona skóra.

Jak wygląda gęsia skórka i jaki jest mechanizm jej powstawania?

Charakterystyczne dla wyglądu gęsiej skórki są małe uwypuklenia w miejscach ujść mieszków włosowych oraz wyprostowane, nastroszone włosy.

W odpowiedzi na bodziec (zimno lub emocje) dochodzi do uruchomienia części współczulnej autonomicznego układu nerwowego i wydzielania adrenaliny, która wywołuje skurcz mięśni przywłosowych, które unoszą włosy na ciele.

Jak wywołać gęsią skórkę?

Gęsią skórkę można wywołać pod wpływem zimna, np. nosząc zbyt cienkie ubrania do panującej w otoczeniu temperatury, albo też pod wpływem emocji – pozytywnych lub negatywnych. Silne emocje można aktywować, np. przez oglądanie strasznych (horrorów lub thrillerów) lub też wzruszających filmów.

Jak poradzić sobie z gęsią skórką?

Przejściowa gęsia skórka jest całkowicie normalną reakcją organizmu na zimno lub odczuwane emocje. Nie stanowi żadnego niebezpieczeństwa, a skóra samoistnie wraca do normalnego wyglądu. Jeśli jednak jej wygląd nie powraca do normalnego stanu lub z jakiegoś powodu budzi niepokój, należy skontaktować się z dermatologiem.