Depresja poorgazmowa – przyczyny, objawy i leczenie smutku odczuwanego po orgazmie

Czym jest PCT, czyli dysforia postkoitalna?

U osób posiadających udane życie seksualne, stosunek seksualny można podzielić na 4 charakterystyczne fazy:

• pobudzenia seksualnego;
• fazy plateau w trakcie samego aktu;
• orgazmu (szczytowania);
• odprężenia.

To właśnie w ostatniej fazie, po chwilach ekstazy, dochodzi do intensywnego wzrostu w naszym organizmie stężenia hormonów takich jak dopamina, oksytocyna czy serotonina, co skutkować powinno rozluźnieniem fizycznym i psychicznym, często odczuwanym jako stan błogości.

Objawy depresji po orgazmie

U niektórych kobiet jednak w ostatniej fazie zamiast odprężenia pojawia się burza emocji i uczuć, wśród których dominują: drażliwość, niepokój, smutek, płacz, a czasem nawet gniew. Co ważne, mogą się one utrzymywać nawet do kilku godzin po samym akcie. Objawy te są charakterystyczne dla PCT (post-coital tristesse), powszechnie określanej jako dysforia postkoitalna lub po prostu depresja poorgazmowa.

Dysforia postkoitalna (PCT) przez specjalistów określana jest jako poorgazmowa skłonność do odczuwania głębokiego przygnębienia, lęku oraz smutku, przy czym uczucia te nie mają związku ani z samym aktem seksualnym, ani też z biorącym w nim udział partnerem. Co ciekawe, PCT może dotyczyć obu płci, choć zdecydowanie częściej występuje u kobiet.

Czytaj również: Przemoc w seksie. Czy agresja podczas stosunku zawsze ma wymiar negatywny?

Przyczyny depresji poorgazmowej

Skąd się bierze depresja poorgazmowa? Tak naprawdę nie da się określić jednej, konkretnej przyczyny. Wśród czynników zwiększających ryzyko wystąpienia tego schorzenia wymienia się:

• predyspozycje genetyczne – niektóre typy osobowości wykazują naturalnie większą skłonność do stanów depresyjnych, również po orgazmie;
• niską samoocenę – tłumione w sobie kompleksy i niskie poczucie własnej wartości często mają upust właśnie w wyniku silnego działania hormonów występującego po orgazmie, jako że wtedy właśnie tracimy kontrolę nad emocjami;
• konflikty z partnerem, zarówno te jawne jak i ukryte, które być może staramy się wyprzeć z naszej świadomości;
• stres związany z codziennymi problemami;
• nieprawidłowe wzorce zachowań seksualnych wyniesione z młodości, jak np. poczucie wstydu i winy za odczuwanie przyjemności z seksu (charakterystyczne dla niektórych religii i kultur);
• podświadome lęki związane z seksem;
• doświadczenie przemocy seksualnej w przeszłości i nieprzepracowanie w odpowiedni sposób tego problemu pod kątem psychologicznym;
• zaburzenia hormonalne (w tym naturalnie pojawiające się w trakcie cyklu wahania hormonów) lub zmiany wywołane przyjmowaniem doustnych preparatów hormonalnych.

Leczenie dysforii postkoitalnej

W przypadku dysforii postkoitalnej decyzja o leczeniu w dużej mierze zależy od nasilenia objawów. W wielu przypadkach uznaje się, że jeżeli pojawiające się po orgazmie stany depresyjne (uczucia przygnębienia i smutku) mają charakter epizodyczny i pojawiają się nie częściej niż raz na kilka miesięcy, nie wymagają leczenia, ani nie powinny stanowić powodu do niepokoju.

Jeżeli jednak symptomy depresji poorgazmowej pojawiają się regularnie, a co gorsza negatywnie wpływają na nasze życie seksualne lub relacje z partnerem, warto jak najszybciej zgłosić się po pomoc. Nie ma jednej, standardowej terapii, jeśli chodzi o leczenie depresji poorgazmowej. W dużej mierze zależy ona bowiem od przyczyn, które leżą u jej podłoża. Do kogo powinniśmy zgłosić się po pomoc? Lekarzem, który zajmuje się problemami w sferze seksualnej, jest seksuolog i to on może nam pomóc w przypadku depresji poorgazmowej. Przed wizytą warto jednak znaleźć chwilę, by spokojnie usiąść i przeanalizować swoją obecną sytuację życiową, a także emocje, które pojawiają się na co dzień i zastanowić się, czy coś z tych elementów może mieć wpływ na pojawiające się dolegliwości. Seksuolog w ramach wnikliwego wywiadu pomoże nam odkryć przyczynę problemu, a także zaleci odpowiednią terapię. W większości przypadków nie jest tu potrzebna farmakoterapia (czy to oparta o leki przeciwdepresyjne czy leczenie hormonalne) lecz psychoterapia, którą przeprowadzić powinien doświadczony w tym zakresie psychoterapeuta.