Glukozamina – co to jest? Właściwości, działanie, zastosowanie, wskazania i przeciwwskazania, skutki uboczne

Czym jest glukozamina?

Glukozamina to aminomonosacharyd – związek organiczny stanowiący pochodną glukozy, doskonale rozpuszczalny w wodzie, który w dużej ilości występuje w organizmie człowieka, między innymi w tkance łącznej. Syntetyzowana jest w organizmie z cząsteczek glukozy i glutaminy przy udziale enzymu – syntetazy glukozaminy.

Glukozamina stanowi naturalny prekursor chondroityny, jest składnikiem nie tylko chrząstek ale również mazi stawowej. Niestety, wraz z wiekiem zdolność naszego organizmu do jej syntezy maleje. Ze względu na fakt, iż glukozamina jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania chrząstki stawowej, konieczne staje się jej dostarczanie z zewnątrz. Występuje ona wyłącznie w niektórych owocach morza co sprawia, że jej podaż w odpowiedniej ilości w ramach codziennej diety jest praktycznie niemożliwa i konieczna staje się dodatkowa suplementacja doustna.

Na rynku farmaceutycznym znajdziemy glukozaminę w trzech postaciach:

• siarczanu glukozaminy;
• chlorowodorku glukozaminy;
• N-acetyloglukozaminy.

Pozyskiwana jest ona albo na drodze syntezy chemicznej, albo też z pancerzy morskich skorupiaków lub ścian komórkowych grzybów.

Właściwości glukozaminy i jej rola w organizmie człowieka

Mechanizm działania glukozaminy w naszym organizmie wciąż nie został w pełni poznany, jednak wiadomo, że jest ona przede wszystkim wykorzystywana przez chondrocyty do budowy glikozaminoglikanów, stanowiących element chrząstki stawowej. Oprócz tego udowodniono również, że zmniejsza ona aktywność niektórych enzymów odpowiedzialnych za niszczenie chrząstek oraz cytokin prozapalnych, jednocześnie ułatwiając nowo powstałym chondrocytom dotarcie do miejsc wymagających regeneracji. Oprócz tego glukozamina pobudza syntezę kwasu hialuronowego i zmniejsza stany zapalne (ogranicza syntezę prostaglandyn).

Jeżeli chodzi więc o właściwości, glukozamina wzmacnia, uelastycznia i regeneruje tkankę chrzęstną.

Co za tym idzie niedobór glukozaminy:

• przyspiesza procesy degeneracyjne w stawach;
• negatywnie wpływa na parametry mazi stawowej;
• prowadzi do stopniowego ścierania się powierzchni stawu;
• zwiększa sztywność chrząstek;
• ogranicza sprawność stawów i chrząstek.

Na co działa glukozamina? Wskazania do stosowania glukozaminy

Ze względu na rolę jaką odgrywa w naszym organizmie glukozamina, zalicza się ją do preparatów z grupy wolno działających, łagodzących objawy i mogących modyfikować przebieg choroby zwyrodnieniowej stawów. Dlatego też właśnie jej suplementacja wydaje się niezbędna jeśli chcemy utrzymać dobrą kondycję stawów i pełną sprawność ruchową, zwłaszcza u osób:

• z nadwagą lub otyłością;
• z chorobami reumatycznymi;
• cierpiących na zwyrodnieniowe choroby stawów, zwłaszcza kolanowych;
• z dużym ryzykiem przeciążeń i urazów stawów, w tym intensywnie uprawiających sport;
• z wysokim ryzykiem rozwoju osteoporozy;
• stosujących dietę ubogą wapń;
• w zaawansowanym wieku;
• skarżących się na bóle w okolicach stawów;
• zawodowo narażonych na przeciążenia stawów.

Jakie mogą być efekty regularnego przyjmowania glukozaminy? To między innymi:

• zmniejszona sztywność stawów;
• odbudowa chrząstki stawowej;
• zwiększona synteza kolagenu;
• zmniejszone dolegliwości bólowe w okolicach stawów;
• ograniczenie procesów osteoporotycznych w kościach;
• zmniejszenie stanu zapalnego;
• ochrona i wzmocnienie stawów i więzadeł.

Kiedy i jak stosować glukozaminę?

Glukozamina to związek, który dzięki niskiej masie cząsteczkowej doskonale rozpuszcza się w wodzie i w jelicie cienkim wchłaniany jest nawet w 89%. Regularnie przyjmowana glukozamina nie tylko chroni nasz układ kostno-stawowy, ale również wspomaga jego leczenie i usprawnia codzienne funkcjonowanie.

W preparatach farmaceutycznych występuje w różnych postaciach, jednak to siarczan glukozaminy uznaje się za najbardziej skuteczny i najlepiej przyswajalny przez nasz organizm. W większości przypadków dostępne w aptekach preparaty z glukozaminą uzupełnione są o obecność dodatkowych substancji budujących chrząstkę stawową lub wspierających jej prawidłowe działanie, takie jak: kolagen, kwas hialuronowy, MSM czy chondroityna. Preparaty te, w zależności od zawartości składników aktywnych, dostępne są zarówno jako suplementy diety jak i leki.

Jak stosować glukozaminę? Bez względu na to czy wybrany przez nas suplement diety ma postać kapsułek, tabletek, płynu do picia czy saszetek do przygotowania roztworu, ważne jest by nie przekraczać maksymalnej dawki dobowej, która wynosi mniej więcej 1500 mg glukozaminy. Dawkowanie zawsze należy sprawdzić z ulotką załączoną do opakowania, większość producentów zaleca jednak stosowanie tzw. dawek podzielonych, czyli przyjmowanie glukozaminy np. trzy razy dziennie.

Jak długo stosować preparaty z glukozaminą? By zobaczyć jej dobroczynny wpływ na ogólną kondycję stawów i regenerację chrząstki stawowej, minimalny okres przyjmowania glukozaminy wynosi 6-8 tygodni. Maksymalny okres jej przyjmowania powinien być ustalony indywidualnie, zależy on bowiem od stanu naszego zdrowia, problemu, z którym się borykamy i zaleceń lekarza.

Czy glukozamina jest bezpieczna? Przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania glukozaminy

Glukozamina, jako preparat leczniczy charakteryzuje się wysokim stopniem bezpieczeństwa stosowania. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż nie wchodzi ona z innymi substancjami czy preparatami leczniczymi w interakcje, co ma znaczenie np. dla pacjentów przyjmujących na stałe niesteroidowe leki przeciwzapalne czy przeciwbólowe.

W stosowaniu doustnym glukozamina jest bardzo dobrze tolerowana, a skutki uboczne jej stosowania pojawiają się rzadko i zazwyczaj mają charakter przemijający. Wśród najczęściej zgłaszanych przez pacjentów są to:

• bóle głowy;
• bóle brzucha;
• biegunki;
• zaparcia;
• wzdęcia;
• wysypki skórne;
• wzrost stężenia insuliny we krwi (u diabetyków);
• spadek ciśnienia i arytmia (u osób z chorobami serca).

Ostrożność w jej stosowaniu powinny zachować natomiast osoby, które są uczulone na skorupiaki lub owoce morza. Jak już wspomnieliśmy, glukozamina może być bowiem pozyskiwana w sposób naturalny właśnie z tych organizmów. Nie oznacza to jednak, że jej suplementacja u tych osób jest całkowicie zabroniona. Wystarczy, że zdecydujemy się na preparat zawierający siarczan glukozaminy uzyskiwany na drodze syntezy chemicznej.

Z lekarzem należy skonsultować również stosowanie suplementów diety zawierających glukozaminę u dzieci i młodzieży, a także w okresie ciąży lub karmienia piersią czy chorujących na cukrzycę.